اختصاص سهم ویژه از بیت‌المال به نیازمندان در سیره اقتصادی حضرت علی(ع)
گروه اقتصاد: پژوهشگر تاریخ و سیره معصومین(ع) اظهار کرد: حضرت علی(ع) سهمی را به صورت جداگانه به فقرا و نیازمندان اختصاص داده بودند که اگر گاهی بیت‌المال کفاف همه هزینه‌های زندگی آنان را نمی‌داد پرداخت این سهم به نیازمندان باعث بهبود وضع زندگی آنان می‌شد.
حجت‌الاسلام والمسلمین محمدحسین علی‌اکبری، پژوهشگر تاریخ و سیره معصومین(ع)، در گفت‌وگو با خبرگزاری بین‌المللی قرآن (ایکنا)، به بحث درباره نحوه مصرف بیت‌المال در سیره اقتصادی حضرت علی(ع) پرداخت و اظهار کرد: مصارف بیت‌المال در سیره اقتصادی حضرت علی(ع) دارای معیارها و ملاک‌هایی بوده است و خوب است این موارد مد نظر ما باشد و اولین نکته در این باره این است که مصرف بیت‌المال از جانب امیرالمؤمنین(ع) بسیار عادلانه بود و هرگز کسی را بر دیگری ترجیح نداده و سهم بیشتری را به کسی اختصاص نمی‌دادند.
سرعت عمل در مصرف بیت‌المال
وی افزود: هرچند که برخی از این افراد از بزرگان و سران بودند اما به طور یکسان از بیت‌المال برخوردار می‌شدند و مثلا ابن عباس و مغیره ابن شعبه، خدمت آن حضرت رسیدند و از ایشان درخواست کردند که سهم بیشتری از بیت‌المال را برای سران سیاسی تعیین کنند اما ایشان موافقت نکردند و فرمودند من طبق سنت یغمبر(ص) عمل می‌کنم و همانطور که پیغمبر اسلام(ص) بیت‌المال را به صورت مساوی بین مردم تقسیم میکردند بنده هم اینکار را انجام خواهم داد.
علی‌اکبری ادامه داد: یکی دیگر از ویژگی‌های سیره اقتصادی حضرت علی(ع) این است که در مصرف بیت‌المال سرعت عمل به خرج می‌دادند و مثلا اموال را آنقدر نگه نمی‌داشتند که مدت‌ها در بیت‌المال باقی بماند درحالی‌که مردم نیازمند آن باشند بلکه مخصوصا اجناس و اموالی را که در شُرُف فساد بودند را هرچه سریعتر تقسیم میکردند.
اختصاص سهمی جداگانه از بیت‌المال برای فقرا و نیازمندان
وی اظهار کرد: در روایات آمده است که امیرالمؤمنین علی(ع) هر هفته یکبار اموال را توزیع میکردند و این عمل را به زمان‌های دیگر موکول نمی کردند و البته این سخن بدین معنا نیست که همه چیز را توزیع می‌کرند و طبیعی است که ذخیره‌های لازم مثلا برای حقوق کارکنان و هزینه‌های نظامی را کنار می‌گذاشتند.
این پژوهشگر سیره معصومین(ع) ادامه داد: ایشان از سوی دیگر سهمی را به صورت جداگانه به فقرا و نیازمندان اختصاص داده بودند که اگر گاهی بیت‌المال کفاف همه هزینه‌های زندگی آنان را نمی‌داد پرداخت این سهم به نیازمندان باعث بهبود وضع زندگی آنان می‌شد.
تأکید حضرت علی(ع) بر حمایت از تولید
علی‌اکبری با اشاره به تأکید حضرت علی(ع) بر حمایت از تولید اظهار کرد: نکته دیگر در سیره اقتصادی ایشان این است که برای افزایش تولید همانگونه که در نامه حضرت علی(ع) به مالک اشتر آمده است، توصیه میکردند که اگر می‌خواهید مالیات‌ها افزایش داشته باشد کاری کنید تا درآمد مردم بیشتر شود تا از این طریق بر خراج آنها هم افزوده شود.
وی در پایان گفت: نمونه‌ای از این موارد این بود که حضرت علی(ع) در جایی حضور داشتند و مردم می‌گفتند که قنات ما خشک شده و برای احیای آن نیازمند کمک هستیم و آن حضرت، کارگزار خود را مأمور کردند که به کمک مردم رفته تا آن چشمه احیا شود تا هم زندگی مردم تأمین شده و هم اینکه درآمد مالیاتی و خراج افزایش داشته باشد.
