پژوهشگری که با خوابیدن روی سی‌وسه پل مانع عبور تانک‌ها شد

به گزارش ایکنا از اصفهان، سیدمرتضی فرشته‌نژاد، استاد پیشکسوت مرمت و معماری در آیین بزرگداشت زنده‌یاد سیدعباس بهشتیان که روز گذشته، هفتم اسفندماه در موزه عصارخانه شاهی برگزار شد، اظهار کرد: مرحوم استاد عباس بهشتیان از معدود افرادی بود که به‌صورت خودجوش به آثار تاریخی و فرهنگی ایرانی اسلامی علاقه‌ داشت. ایشان مال و جان و زندگی خود را وقف شناسایی این آثار کرد و در این راه زحمت‌ها کشید، خون‌ دل‌ها خورد و در نهایت آثار ارزشمندی در معرفی عصارخانه‌ها، کبوترخانه‌ها و تاریخ تخت‌فولاد از خود به یادگار گذاشت.

وی افزود: کار ارزشمند استاد بهشتیان، معرفی کاروانسراها، تیمچه‌ها و بازارها در کتاب‌هایی بود که با اعتبار «انجمن آثار ملی ایران» منتشر شد. در آن زمان این انجمن فقط در تهران شعبه داشت و دارای انتشارات هم بود، ولی در استان‌ها جایگاه چندانی نداشت؛ بنابراین کتاب‌هایی که به آنها اشاره شد، با اعتبار مرکز اصلی منتشر می‌شد. ایشان با این کارنامه ارزشمند و تلاشی که داشت، عضو اصلی و ثابت انجمن آثار ملی اصفهان انتخاب شد. اعضای این انجمن از ادبا، دانشمندان و فرهنگیان اصفهان بودند.

این استاد پیشکسوت مرمت و معماری تأکید کرد: مرحوم بهشتیان پیشنهاد تشکیل کمیته نام‌گذاری خیابان‌های قریب‌الاحداث از جمله خیابان شیخ بهایی را مطرح کرد. بسیاری از خیابان‌ها از جمله خیابان هاتف و نشاط در آن زمان احداث شد که بافت تاریخی شهر را تشکیل می‌دهند. تلاش مرحوم بهشتیان این بود که نام ادیبان و اندیشمندان شهر بر خیابان‌ها گذاشته شود.

وی توضیح داد: از جمله کارهای تأثیرگذار مرحوم بهشتیان، جلوگیری از تردد وسایل نقلیه موتوری بزرگ و کوچک از روی پل‌های تاریخی اصفهان بود، زیرا ارتعاش موتور این وسایل باعث تخریب پل‌ها می‌شد، همان‌طور که ارتعاشات مداوم این وسایل، سی‌وسه پل را آسیب‌پذیر کرد. ایشان در سال 1333 برای جلوگیری از عبور تانک‌هایی که برای برگزاری رژه در روز 21 آذرماه به میدان نقش‌ جهان می‌رفتند، روی سی‌وسه پل خوابید و رد شدن از روی پل را مشروط به رد شدن از روی بدن خودش دانست؛ به این ترتیب تانک‌ها مجبور شدند از روی پل دیگری عبور کنند.

فرشته‌نژاد تصریح کرد: بهشتیان به توسعه فضای سبز اصفهان هم علاقه‌مند بود و درختان خیابان عباس‌آباد امروزی به دست ایشان کاشته شد. به نظر من سرگذشت مرحوم بهشتیان بسیار به سرگذشت پروفسور آرتور اپهام پوپ شبیه است. پروفسور پوپ همه ایران را زیر پا گذاشت و تا جایی که ممکن بود، به بررسی، مستندسازی و معرفی آثار معماری، هنری و فرهنگی کشورمان پرداخت. این دانشمند ایران‌‌شناس کتاب «بررسی هنر پارسی» را تدوین کرد که منبع بسیار خوبی برای دانشجویان و محققان است. انتظار او از دولت ایران، خاکسپاری خود و همسرش در کنار پل خواجو بود که انجام شد.

زهراسادات مرتضوی