مهمترین چالش‌های فراروی تربیت جنسی کودکان
یک پژوهشگر علوم تربیتی معتقد است چالش کنونی تربیت جنسی در ساحت علمی و مباحث پژوهشی این است که به شرایط فرهنگی و زیست‌بوم مذهبی کشور توجه نمی‌شود.
افزایش اطلاعات ورودی به ذهن و روح کودک و نوجوان در عصر ارتباطات و همچنین عدم وجود نظامی برای ساماندهی این اطلاعات براساس سن، ذائقه و نوع تربیت کودک باعث شده تا مباحثی چون تربیت جنسی در سال‌های اخیر بسیار مورد توجه قرار گیرد،؛ مبحثی که اگر به آن توجه لازم و کافی از سوی والدین صورت نگیرد، روزهای سخت و پر از آسیب در انتظار آینده کودک خواهد بود.
خبرنگار ایکنای خراسان‌جنوبی به جهت اهمیت موضوع، درصدد آمد در گفت‌وگو با هادی زینی ملک‌آباد، مدرس و عضو هیئت علمی دانشگاه سیستان و بلوچستان و پژوهشگر علوم تربیتی به زوایای مختلف و ضروریات تربیت جنسی کودکان بپردازد.
ایکنا ـ متولیان اثرگذار تربیت چه نهادهایی هستند؟
در حال حاضر براساس اجماع جهانی نخبگانی و رصد فعالیت‌های علمی صورت گرفته در دنیا، تربیت جایگاه و اهمیت ویژه‌ای یافته است. از این میان با تأکید بر نهاد خانواده از یک سو و نیز این حقیقت که شالوده و اساس تربیت ریشه در دوران کودکی دارد، با یک نگاه تخصصی می‌توان پی برد که مهمترین جامعه هدف در تربیت، متولیان تربیت در خانواده و بعد نهادهای رسمی و غیر رسمی است که با کودک و نوجوان سر و کار دارند. در میان ساحت‌های مختلف تربیت، تربیت معنوی و تربیت جنسی کمتر مورد توجه قرار گرفته است و یا با ادراک نادرست مواجه شده است. اهمیت تربیت معنوی به‌ویژه در نهاد خانواده نیز به سبب اثرگذاری زیاد آن در تربیت جنسی است.
ایکنا ـ چرا تربیت جنسی از منظر دین مهم است؟
تربیت جنسی از منظر دین، رویکردی بین‌رشته‌ای به مقوله مهم تربیت است که از یک سو مبانی، اصول و روش‌های مرسوم تربیت جنسی در حوزه علوم تربیتی، روان‌شناسی و در مواردی جامعه‌شناسی نظر دارد؛ یعنی تلاش کرده ادبیات نظری بین‌رشته‌ای بودن را مورد توجه قرار دهد و صاحبنظران مطرح در این زمینه را شناسایی کرده و در یک کلام به زبان مشترک در فرایند عمل بین‌رشته‌ای توجه کند، اما ضرورت توجه به دین که در رویکردهای مختلف به تربیت جنسی مورد توجه کافی قرار نمی‌گیرد از این روست که تربیت و به‌ویژه تربیت جنسی به زیست بوم فرهنگی و مذهبی و نیز شرایط اجتماعی و تمدنی هر جامعه وابسته است.
اساساً تربیت بدون توجه به شرایط محیطی تحقق نمی‌یابد. شرایط محیطی، شرط لازم تحقق تربیت در هر ساحتی است. نکته قابل توجه این است که پرداختن به تربیت جنسی از منظر دین، ظرافت و دقت زیادی را می‌طلبد. ارتباط مستمر با متن قرآن و روایات و دستیابی به یک نظام نسبی در دین دو ثمره مهم دارد؛ اول اینکه سبب می‌شود گزاره‌های دین در مورد مبانی، اصول و روش‌های تربیت جنسی رخ‌نمایی کند و همچنین به سبب بین‌رشته‌ای بودن موضوع، گزاره‌های دین، در قالب زبان مشترک تدوین و به مخاطبان منتقل شود. زبان مشترکی که یافته‌های روان‌شناسی، علوم تربیتی و علوم وابسته را از نظر گذرانده است.
ایکنا ـ چالش کنونی تربیت جنسی در جامعه چیست؟
رصد 10 ساله این جانب از مباحث تربیت جنسی در مقالات، کتاب‌ها و کتابچه‌های راهنما و بروشورها در برخی از کشورها و نیز گفتمان ایجاد شده در کشور ما نشان می‌دهد چالش کنونی تربیت جنسی در ساحت علمی و مباحث پژوهشی این است که به شرایط فرهنگی و زیست‌بوم مذهبی کشور توجه نمی‌شود. استخراج مبانی تربیت جنسی از آیات و روایات کاری زمان‌بر و البته مهمترین ضرورت در این مورد است. چالش دیگر این است که با عدم توجه به زیست‌بوم مذهبی ـ فرهنگی مطالب ترجمه شده عموماً روزآمد نیست.
ایکنا ـ راهکار این چالش چیست؟
در سال‌های گذشته در قالب سند 2030 تلاش‌هایی برای تعمیم برخی از مباحث تربیت جنسی در کشور صورت گرفت. این تعمیم به‌دلیل آنچه پیش از این گفته شد توجیه علمی و فرهنگی نداشت، چراکه شرایط محیطی لازمه تربیت است که ملاحظه نشده بود. به علاوه آنچه در سند 2030 مورد توجه قرار گرفته بود، آموزش بود در حالی که نیاز جامعه کنونی ما تربیت است و از همین جا روشن می‌شود که حتی اجرای این سند امکان‌سنجی نیز نشده بود.
طرح سند 2030 نشان داد که نیاز جامعه با رویکرد بومی باید برآورده شود. یکی از بهترین نقدها برای این طرح این است که براساس مبانی دینی، اصول و روش‌های آن محتوای مناسب فراهم شود و پیش از هر نهاد یا سازمانی خانواده‌ها نسبت به آن آگاهی داشته باشند. از این‌رو تلاش شد در پنج سال گذشته با جامعه هدف والدین و به‌ویژه مادران و نیز متولیان تربیتی کودک و نوجوان کارگاه‌های دانش‌افزایی برگزار شود.
انتهای پیام
