شجاعت و توان علمی امام حسن(ع) مغفول مانده است

حسین مطیع، عضو هیئت علمی گروه معارف اسلامی دانشگاه صنعتی اصفهان در گفت‌وگو با ایکنا از اصفهان، اظهار کرد: چند صفت امام حسن(ع) شامل حلم، صبر و کرامت ایشان به‌دلیل شرایطی که پیش آمد، بسیار برجسته شده و خود را نشان داده، ولی صفات دیگر آن حضرت آن‌طور که باید و شاید مورد توجه قرار نگرفته است. اهل بیت(ع) همه صفات کمالیه را به‌طور کامل  و در حد اعلا دارا هستند، ولی به دلیل اقتضائات زمان و مکان، بعضی از این صفات بروز پیدا می‌کند و به خوبی نشان داده می‌شود و بعضی از آنها ممکن است بروز پیدا نکند و مغفول بماند.

وی افزود: درباره امام حسین(ع)، شجاعت ایشان و درباره امام حسن(ع)، حلم آن حضرت بروز پیدا کرد، ولی یکی از صفات امام حسن(ع) که مغفول مانده و خود را نشان نداده، اتفاقا شجاعت ایشان است. نمونه‌ای از این شجاعت، به جنگ جمل مربوط می‌شود که حضرت شجاعت زیادی از خود نشان داد و باعث شد جنگ به نفع سپاه امیرالمؤمنین(ع) تمام شود. نمونه دیگر، مربوط به مجلسی است که معاویه برای محکوم کردن امام ترتیب داد و ایشان را به اجبار به حضور در این مجلس فراخواند و مناظره‌ای میان ایشان از یک طرف و تمام سران نفاق و فساد مثل مغیره بن شعبه و عمروعاص از طرف دیگر برگزار و امام حسن(ع) بر همه آنها پیروز شد و رسوایشان کرد. در واقع، امام در این مناظره هم قدرت علمی و توان استدلالی خود و هم شجاعت‌شان را نشان دادند. جریان این مناظره در کتاب «حقایق پنهان» نوشته احمد زمانی، انتشارات بوستان کتاب قم و نیز در کتاب «زندگانی امام حسن(ع)» ترجمه فخرالدین حجازی، انتشارات بعثت نقل شده است.

عضو هیئت علمی دانشگاه صنعتی اصفهان تصریح کرد: بسیاری از ما جریان این مناظره را نمی‌دانیم، چون توجه‌مان فقط به صلح ایشان با معاویه معطوف بوده است و آن‌قدر این اتفاق پررنگ بوده که مناظره‌ای که به آن اشاره شد و بعد از معاهده صلح رخ داد، جایگاه پیدا نکرده است. همین‌طور راجع به مجاهدت‌های امام حسن(ع) در جنگ جمل چیزی نشنیده‌ایم. در خصوص این موارد، مداحان و روضه‌‌خوانان کوتاهی کرده‌اند، چون فقط به جنبه‌های تراژیک و احساسی زندگی اهل بیت(ع) می‌پردازند و مواردی مثل مناظره شجاعانه و حماسه امام حسن(ع) در جنگ جمل را بیان نمی‌کنند، چون نمی‌توان با این‌ها روضه خواند و مردم را گریاند.

مطیع با اشاره به درس‌هایی که می‌توان از صلح امام حسن(ع) آموخت، بیان کرد: اولاً باید بیاموزیم که هر کاری زمان مخصوص به خود را می‌طلبد و در گرو زمان خودش است، قیام یا قعود هر کدام باید به وقت خودش باشد و اگر جای این دو عوض شود، همه چیز خراب می‌شود. نکته بعدی اینکه امام حسن(ع) با معاهده صلح در واقع زمان را به منظور تربیت نیرو برای امام حسین(ع) خریداری کرد، چنانکه بسیاری از کسانی که در رکاب امام حسین(ع) شهید شدند، تربیت‌یافته مکتب امام حسن(ع)، امیرالمؤمنین(ع) و پیامبر(ص) بودند.

وی ادامه داد: امام حسین(ع) نیز تا ۱۰ سال بعد از شهادت امام حسن‌(ع) و تا زمانی که معاویه زنده بود، پایبندی خود به معاهده صلح را حفظ کرد و این نشان می‌دهد که ائمه(ع) تفاوتی با یکدیگر نداشتند و فقط به ‌دلیل شرایط زمانی، متفاوت رفتار کردند. اگر امام حسن(ع) نیز در زمان روی کار آمدن یزید در قید حیات بود، همچون امام حسین(ع) قیام می‌کرد. نکته بعدی به مفاد معاهده صلح مربوط می‌شود که بسیار کامل است و حضرت به تمام نکات توجه کرد و عملاً دست‌وپای معاویه را بست، هر چند معاویه به این مفاد عمل نکرد. نکته آخر اینکه ما به‌عنوان شیعه باید مطیع امام خود باشیم و در هر شرایطی اعم از قیام یا صلح، از ایشان پیروی کنیم.