امید و نشاط‌بخشی؛ راه مقابله با خشونت
گروه اجتماعی- عضو هیئت‌علمی گروه روانشناسی دانشگاه اصفهان گفت: آداب و رسوم‌های بی‌رویه و بی‌منطق زمینه بروز خشونت را فراهم می‌کند.
محمدباقر کجباف در گفت‌و‌گو با ایکنا از اصفهان با بیان اینکه خشونت یکی از رفتارهای منفی در انسان به شمار رفته و به سیستم روانی فرد آسیب می‌زند، اظهار کرد: هر رفتاری که باعث آسیب رساندن به خود و دیگران شود، خشونت یا پرخاشگری نام دارد، در واقع رفتارهای تند و خشن به عنوان رفتارهای آسیب‌زا به سیستم روانی و جسمی انسان، تحت عنوان خشونت معنا می‌شود. این آسیب‌ها بعضا ضررهای مالی، جانی و اجتماعی نیز به دنبال دارد، مثل زمانی که افراد بر اثر خشونت با یکدیگر قهر می‌کنند، یکدیگر را کتک می‌زنند و نسبت به همدیگر تنفر پیدا می‌کنند.
وی در پاسخ به این سوال که آیا خشونت ذاتا در انسان وجود دارد یا خیر، بیان کرد: توماس هابز، پرخاشگری را از رفتارهای ارثی انسان می‌داند و برخی نیز معتقدند خشونت در اثر محیط شکل می‌گیرد که در نظریه‌های رفتارگرایی نمود دارد. می‌توان گفت خشونت جنبه ارثی دارد، ولی تنها این جنبه به بروز خشونت منجر نمی‌شود و عوامل محیطی و اجتماعی در بروز خشونت تأثیرگذار است.
ناکامی‌های زندگی سبب پرخاشگری و خشونت می‌شود
عضو هیئت‌علمی گروه روانشناسی دانشگاه اصفهان خاطرنشان کرد: عوامل فردی، خانوادگی، فرهنگی، اجتماعی، اقتصادی و سیاسی در شکل‌گیری خشونت نقش دارند. برخی از افراد به لحاظ جسمی شرایطی دارند که باعث می‌شود زمینه پرخاشگری در آنها زیاد باشد، مثل مشکلات مربوط به تیروئید و غدد جنسی؛ از طرف دیگر عدم دستیابی به اهداف، ناکامی ایجاد می‌کند و ناکامی نیز می‌تواند یکی از عوامل پرخاشگری باشد. گاهی مواقع مشکلات مالی، بیکاری و فقر و نداری در بروز خشونت تأثیرگذار است، ضمن اینکه آداب و رسوم‌های بی‌رویه و بی‌منطق نیز زمینه بروز خشونت را فراهم می‌کند.
کجباف با اشاره به نقش احزاب و گروه‌های سیاسی در بروز خشونت گفت: عضویت فرد در گروهی خاص که به نوعی او را در مقابل گروه‌های دیگر قرار می‌دهد، کم و بیش ممکن است باعث پرخاشگری و خشونت شود. ساختارهای اجتماعی اعم از نهادهای قانونگذار، اجرایی و قضایی در بروز خشونت تأثیرگذار است. اگر قانون به درستی وضع و اجرا نشود یا قاضی به درستی قضاوت نکند، خود به خود بر رفتار افراد تأثیر گذاشته و زمینه خشونت را در آنها ایجاد می‌کند.
خشونت، ساختار روانی فرد را مختل می‌کند
وی تصریح کرد: اگر خشونت در وجود کسی نهادینه شده باشد، ساختار روانی وی مختل و آسیب روانی‌اش بیشتر می‌شود و می‌تواند در بروز افسردگی و بیماری‌های روانی نیز تأثیرگذار باشد. در واقع تأثیرگذاری ساختارهای اجتماعی بر سیستم روانی فرد است و سلامت روانی و اجتماعی او را به خطر می‌اندازد. آسیب‌ها شرایطی را به وجود می‌آورد که بر اثر آن، فرد نمی‌تواند خود را کنترل کند و او را در شرایطی قرار می‌دهد که خشونت و پرخاشگری به اختیارش نیست.
عضو هیئت علمی گروه روانشناسی دانشگاه اصفهان اظهار کرد: جامعه ما به طور کلی جامعه‌ای سازگار است، ولی تحت تأثیر شرایط اجتماعی ممکن است در برخی از افراد خشونت شکل بگیرد. دستگاه‌های فرهنگی مثل صدا و سیما، سازمان تبلیغات اسلامی، حوزه علمیه، دانشگاه‌ها و وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی باید آموزش‌های عمومی را افزایش داده و آرامش، امید و نشاط را در جامعه رواج دهند تا میزان خشونت کاهش یابد.
انتهای پیام
