رسانه‌ها با تبیین ابعاد انحرافات، همبستگی اجتماعی را بیشتر کنند
گروه اجتماعی: امروزه تمامی ابعاد زندگی فردی و اجتماعی انسان‌ها در رسانه‌ها رسوخ کرده و بسیاری از روابط انسان‌ها را تحت تأثیر قرار داده است؛ لذا رسانه می‌تواند با تبیین ابعاد انحرافات، وفاق و همبستگی اجتماعی را بیشتر کند.
به گزارش خبرگزاری بین‌المللی قرآن(ایکنا) از خراسان جنوبی، تغییر رفتارهای موجود در جامعه بین نوجوانان و جوانان با الگوگزینی و همانندسازی با بازیگران برنامه‌های ماهواره و ویدئو و رایانه و تأثیر منفی این الگوها در بی‌اعتقادی و ایجاد باورهای غلط و انحرافی و گرایش به پوچی و عدم اعمال تربیت صحیح و مراقبت لازم از طرف والدین و مدرسه و جامعه باعث شیوع فساد میان برخی نوجوانان و جوانان که سازندگان فردای کشور و سرمایه‌های معنوی و انسانی هستند شده و بیم درونی شدن گرایش به بی‌بندوباری در نسل نو می‌رود.
از این رو یافتن راهکارهای عملی برای کاهش اثرات منفی رسانه‌های گروهی بیگانه که با هدف خاصی جوانان را نشانه گرفته و سنگرهای جبهه فرهنگی در حال فرو ریختن است، جهت ارائه به مسئولان می‌تواند کمکی در راستای آگاهی و پیشگیری و انجام اقدامات مقتضی بوده، بلکه جلوگیری از فساد، وظیفه شرعی نیز است.
همچنان که مقام معظم رهبری در دیدار با اعضای عالی شورای انقلاب فرهنگی در تاریخ ۱۹/ ۶/ ۷۱ فرموده‌اند: تهاجم فرهنگی یک سنگر و جبهه شناخته نشده دشمن است و لذا باید آن‌را شناخت. چون تا جبهه دشمن و محل تجمع دشمن و نقطه نفوذ دشمن را کشف نکنیم چگونه می‌خواهیم دفاع کنیم.
حجت‌الاسلام محمد سنجری، مسئول امور روحانیان زندان‌های خراسان جنوبی در گفت‌وگو با خبرنگار ایکنا با اشاره به اینکه رسانه‌های جمعی در شکل‌دهی شخصیت و فرهنگ افراد جامعه نقش برجسته‌ای برعهده دارند، گفت: رسانه‌های گروهی باید جهت تقویت باورها و ارزش‌های دینی مردم جامعه گام بردارند.
وی اظهار کرد: امروزه حضور و تأثیر جامع و کامل رسانه‌ها انکارناپذیر است و هیچ چیزی هم مانع آن نخواهد شد و پیش‌بینی می‌شود این حضور روزبه‌روز پررنگ‌تر شود.
مسئول امور روحانیان زندان‌های خراسان جنوبی عنوان کرد: هر چقدر از نظر زمانی جلوتر برویم و ابزارهای تازه‌ای اختراع و شرایط تازه‌ای به‌وجود آید، قدرت رسانه‌ها نیز بیشتر می‌شود؛ بنابراین تأثیرگذاری‌شان هم بیشتر خواهد شد.
سنجری با بیان اینکه یکی از کارکردهای اساسی رسانه‌ها اطلاع‌رسانی از وقایعی است که در محیط اجتماعی رخ می‌دهد، بیان کرد: پیشرفت بهت‌انگیز وسایل ارتباط جمعی در قرن حاضر، جهان را به دهکده کوچکی تبدیل کرده و انسان‌ها امکان اطلاع‌یابی از همه وقایع و حوادث جهان را به‌طور سریع و جامع دارند.
لزوم تبیین ابعاد انحرافات توسط رسانه‌ها
وی با اشاره به اینکه امروزه تمامی ابعاد زندگی فردی و اجتماعی انسان‌ها در رسانه‌ها رسوخ کرده و از خصوصی‌ترین رفتار انسان‌ها تا بزرگترین تغییرات نهادهای اجتماعی و ساختارهای فرهنگی ـ سیاسی از طریق رسانه‌ها ارائه می‌شود، یادآور شد: رسانه‌ها با تبیین ابعاد انحرافات، وفاق و همبستگی اجتماعی را بیشتر خواهند کرد.
مسئول امور روحانیان زندان‌های خراسان جنوبی ارزش‌ها و باورها را از مهم‌ترین عوامل همبستگی اجتماعی دانست و افزود: وسایل ارتباط جمعی می‌توانند با بهره‌گیری از شگردهای تبلیغی و آفرینش‌های هنری نفرت و زشتی تزلزل باورها و ارزش‌های ملی و دینی را به مخاطبان خود القا کنند.
سنجری با بیان اینکه رسانه‌ها تأثیر بسزایی بر تصویر کلی از جرم در جامعه دارند تا آنجا که تصورات و پندارهای موجود درباره جرم عمدتاً محصول رسانه‌هاست، اظهار کرد: رسانه‌های جمعی اعم از روزنامه‌ها، مجلات، رادیو و تلویزیون گاه از انحرافات اجتماعی نظیر تجاوز، خشونت، قتل و... پرده برمی‌دارند و زوایای پنهان داستان‌های عشقی و جنایی را برای مخاطبان خود آشکار می‌سازند.
اعتماد اعضای جامعه به یکدیگر؛ اصلی‌ترین سرمایه تعامل اجتماعی
وی اعتماد اعضای جامعه به یکدیگر را اصلی‌ترین سرمایه تعامل اجتماعی دانست و افزود: رسانه‌های جمعی با اطلاع‌رسانی به موقع و مناسب برای اعضای جامعه در پیشگیری از انحرافات اجتماعی نقش مؤثری ایفا می‌کنند.
مسئول امور روحانیان زندان‌های خراسان جنوبی تأکید کرد: رسالت رسانه‌ها ایجاب می‌کند که ابعاد، نوع و کیفیت شکسته شدن هنجارها و ارزش‌های اجتماعی را منعکس کنند تا اعضای جامعه بتوانند با درک همه‌جانبه آنها ضمن حفظ خود از ارتکاب انحرافات اجتماعی، از شکسته شدن هنجارهای مقبول جامعه جلوگیری کنند.
کم‌توجهی والدین به تربیت دینی؛ زمینه‌ساز بی‌اعتقادی جوانان
سیده فاطمه سیادت، کارشناس علوم تربیتی نیز با با اشاره به اینکه کم‌توجهی والدین به تربیت دینی فرزندان به‌ویژه در کودکی و نوجوانی نقش مهمی در بی‌اعتقادی جوانان به امور دینی دارد، افزود: اگر کودک در محیطی رشد کند که اعضای آن به مسائل دینی و عبادی بی‌اعتنا هستند و خود را در قبال آن مسئول نمی‌دانند بی‌شک این کودک نیز در جوانی و بزرگسالی از مذهب و عبادت گریزان خواهد بود.
وی با اشاره به اینکه جوانی ابتدای ورود به زندگی اجتماعی است، عنوان کرد: در دنیای امروز منظور از رسانه فقط رادیو، تلویزیون و روزنامه‌ها و مجله‌ها نیست بلکه رسانه بسیار گسترده است و حتی به اینترنت و... محدود نمی‌شود و فایل‌های صوتی و پیامک‌ها نوعی رسانه به‌حساب می‌آیند.
کارشناس علوم تربیتی با بیان اینکه فضای مجازی اینترنت به کاربران امکان می‌دهد تا بر یکدیگر تأثیر متقابل داشته باشند، افزود: کودکان و نوجوانان وقت زیادی را در این فضا سپری می‌کنند، با توجه به تحقیقات، بیش از نیمی از نوجوانان حداقل روزی یک بار و تقریباً یک چهارم آنها روزی 10 بار یا بیشتر در پایگاه‌های اینترنتی مورد علاقه خود وبگردی می‌کنند.
دروغ و آزارهای سایبری؛ بزرگترین خطرات رسانه‌های جمعی
سیادت، دروغ‌ها و آزار و تعرض‌های سایبری را یکی از بزرگترین خطرات رسانه‌های جمعی عنوان کرد و افزود: متأسفانه ارسال و دریافت متن‌ها و تصاویر مبتذل از طریق تلفن همراه، کامپیوتر یا دیگر رسانه‌های دیجیتال به راحتی در دسترس کودکان و نوجوانان قرار می‌گیرد.
وی متذکر شد: بچه‌ها همیشه برای دیدن چنین تصاویری کنجکاو هستند و امروزه دسترسی به آنها در عرض چند ثانیه امکان‌پذیر شده است این در حالی است که این تصاویر تا سال‌ها در ذهن آنها باقی می‌ماند و آثار سوئی در روند رشد شخصیت روحی و روانی دارد.
این کارشناس علوم تربیتی یادآور شد: نوجوانان امروز به حرف‌های پدر و مادر به دقت گوش می‌دهند و حتی آنها را تأیید می‌کنند ولی در واقع به آنچه می‌شنوند عمل نمی‌کنند و کاری که انجام می‌دهند براساس آنچه از رسانه‌ها آموخته‌اند است آنها برداشت پدر و مادر از مسائل را قبول دارند اما واقعیت را در رسانه‌ها می‌بینند.
سیادت با اشاره به اینکه اگر والدین به اهمیت و ضرورت گفت‌وگو با فرزندشان در مورد کاربردهای رسانه‌های گروهی واقف باشند، گفت: نباید دائماً مراقب فرندان باشند بلکه باید با آموزش‌های صحیح و نظارت‌های آگاهانه بهترین شرایط رشد و پیشرفت آنها را فراهم کنند.
اجبار و خشونت در تربیت دینی فرزندان؛ زمینه‌ساز دین‌گریزی
حجت‌الاسلام ابراهیم مرکی، کارشناس مذهبی نیز با بیان اینکه به‌کارگیری اجبار و خشونت در تربیت دینی فرزندان نتیجه معکوس می‌دهد و آنان را از مذهب گریزان می‌کند، افزود: والدین باید تربیت درست و اسلامی فرزندشان را از دوران کودکی آغاز کنند و راهنمای خوبی برای دوران نوجوانی و جوانی فرزندشان باشند.
وی با اشاره به اینکه اسلام درباره بزرگ شمردن شخصیت فرزندان و جوانان و احترام گذاشتن به آنان راهکارهایی ارائه داده که عمل به آنها تربیت صحیح اسلامی را در پی خواهد داشت، یادآور شد: اگر بزرگی و احترام جوان حفظ شود هرگز گرفتار عقده خودکم‌بینی نخواهد شد و به سادگی در دام افراد منحرف گرفتار نمی‌شود.
این کارشناس مذهبی تأکید کرد: کسانی که به سعادت جوانان علاقه‌مندند و برای تحقق تربیت شایسته آنان می‌کوشند وقتی خطا و لغزشی از جوانان خود دیدند باید پنهانی و دور از چشم دیگران و در کمال ادب و احترام اشتباه آنها را یادآور شوند به‌گونه‌ای که احساس توهین و تحقیر نکنند.
مرکی با بیان اینکه هرچه پایبندی مذهبی والدین به انجام وظایف شرعی کمتر باشد بی‌بندوباری و خلأ فکری فرزندان بیشتر می‌شود، بیان کرد: گاهی برخی خانواده‌های دین‌دار ارزش‌ها و باورهای خود را با خشونت و زور به جوان تحمیل می‌کنند که این روش نادرست سبب فرار و دوری جوان از باورهای دینی و افزایش فاصله میان او و والدینش می‌شود.
وی مؤثرترین عامل در شکل‌دهی شخصیت انسان پس از اراده و تصمیم خود فرد را دوستان و معاشران انسان دانست و افزود: شخص، بخش بزرگی از باورها و ویژگی‌های اخلاقی خود را از دوستان و هم‌نشینانش فرا می‌گیرد.
این کارشناس مذهبی همخوا‌ن‌نبودن ارزش‌های پذیرفته شده مردم با ارزش‌های ترویجی رسانه‌های گروهی را زمینه‌ساز سردرگرمی و تزلزل شخصیتی جوان و نوجوان دانست و بیان کرد: برای اینکه نسل جوان میهن‌مان را از انواع خطرها، انحرافات و پیامدهای آن دور سازیم، نیاز به تلاشی همگانی و گسترده داریم تا با برنامه‌ریزی درست امکانات موجود را به‌کار گیرد.
