از مبانی فطری و عقلی دفاع تا پنج گروهی که تخفیفی در عذابشان نیست

سرویس معارف خبرگزاری ایکنا، در هفته‌ای که گذشت مطالب متعددی را منتشر کرده است که در ادامه مهمترین آنها را مرور می‌کنیم.

 

 

 

تعبیر «فلایخفف عنهم العذاب» در ۵ مورد در قرآن تکرار شده است؛ اول کسانی که با کفر از دنیا می‌روند و حاضر به توبه و بازگشت نیستند و در لجاجت باقی می‌مانند؛ «إِنَّ الَّذِينَ كَفَرُوا وَمَاتُوا وَهُمْ كُفَّارٌ أُولَٰئِكَ عَلَيْهِمْ لَعْنَةُ اللَّهِ وَالْمَلَائِكَةِ وَالنَّاسِ أَجْمَعِينَ» دوم کسانی که دریافتند پیامبر(ص) بر حق است و ایمان آوردند ولی دوباره مرتد شدند و کفر ورزیدند. این تعصب و تصلب است؛ «كَيْفَ يَهْدِي اللَّهُ قَوْمًا كَفَرُوا بَعْدَ إِيمَانِهِمْ وَشَهِدُوا أَنَّ الرَّسُولَ حَقٌّ وَجَاءَهُمُ الْبَيِّنَاتُ ۚ وَاللَّهُ لَا يَهْدِي الْقَوْمَ الظَّالِمِينَ ...؛ خَالِدِينَ فِيهَا لَا يُخَفَّفُ عَنْهُمُ الْعَذَابُ وَلَا هُمْ يُنْظَرُونَ» سوم کسانی هستند که نعمت الهی را شناخته و با وجود شناخت به آن کافر شوند؛ «يَعْرِفُونَ نِعْمَتَ اللَّهِ ثُمَّ يُنْكِرُونَهَا وَأَكْثَرُهُمُ الْكَافِرُونَ یا آیه؛ وَيَوْمَ نَبْعَثُ مِنْ كُلِّ أُمَّةٍ شَهِيدًا ثُمَّ لَا يُؤْذَنُ لِلَّذِينَ كَفَرُوا وَلَا هُمْ يُسْتَعْتَبُونَ» چهارم کسانی که کافرند که در جهنم هر لحظه می‌میرند و زنده می‌شوند به تعبیر امام صادق(ع) این مرده و زنده شدن مانند گلی است که برداریم و آن را شکل دهیم و دوباره فروبپاشانیم؛ یعنی اینطور عذاب می‌کشند. ثم لا یموت فیها و لا یحیی. نه مرگ بر آن‌ها نوشته می‌شود که بمیرند و نه زنده هستند. «قَالَ الَّذِينَ اسْتَكْبَرُوا إِنَّا كُلٌّ فِيهَا إِنَّ اللَّهَ قَدْ حَكَمَ بَيْنَ الْعِبَادِ» و در جای دیگر خطاب به آنان فرمود: گروه پنجم هم کسانی که گرفتار استکبار و غرور هستند؛ قَالَ اخْسَئُوا فِيهَا وَلَا تُكَلِّمُونِ یعنی در آنجا اجازه گفت و گو با خدا به آنها داده نمی‌شود لذا واسطه طلب می‌کنند.

 

 

 

 

 

آیت‌الله امامی کاشانی هم مبدع و هم موسس این شیوه بودند که مفاهیم اسلامی و تراث با عظمت را در یک قالب جدید پایه‌ریزی کنند. ایشان در این خصوص هم موسس هستند و هم فصل تقدم داشتند یعنی سایر دانشگاه‌ها این سبک را از ایشان الگو گرفتند. ایشان موفق شدند استادان متعددی را از مناطق مختلف و از مکاتب مختلف گرد هم بیاورند. ایشان چنین هنری داشتند و به تبع این هنر توانستند نزدیک ۵ هزار فارغ‌التحصیل تحویل جامعه بدهند. فارغ‌التحصیلانی که واقعا موفق بودند. این خدمات تا الآن انجام شده است و نیت ایشان هم این بود که اسلام‌شناس تربیت کند. تا اینجا باید واقعا به روان این فرد درود فرستاد و طلب علوّ درجات کرد و تا زنده‌ایم نام و یاد ایشان را زنده نگه داریم.

 

 

 

 

 

دوستی از بنده سؤال کرد که شما برای استعدادیابی چه کرده‌اید، گفتم ما قبل از استعدادیابی باید زمینه‌های شکوفایی استعداد را فراهم کنیم و نگاهمان هم فراگیر باشد و کاری کنیم که در برنامه‌های قرآنی ما چه در روخوانی، چه حفظ موضوعی، چه حفظ نسبی و ... هیچ کودکی احساس عدم موفقیت نداشته باشد. اخیرا اساتید دلسوز و دغدغه‌مند قرآن بر حفظ نسبی قرآن تأکید دارند و می‌گویند اینگونه نیست که بگوئیم حافظ کسی است که از حفظ تمام قرآن را بخواند بلکه ما می‌توانیم حافظِ بخشی از قرآن باشیم؛ این حفظ نسبی یا مقدماتی است. اگر این کار را انجام دادیم آنگاه باعث فراگیر شدن علاقه‌مندی به قرآن می‌شویم. این چیزی است که قبلا در خانواده‌ها بدون سازوکار رسمی وجود داشته است تا هرکسی فکر کند استعداد قرآنی دارد اما ما بسیار زود سراغ استعدادیابی و قهرمان‌پروری می‌رویم. نباید رقابت‌ها را مخصوصا در سنین کودکی به سمتی ببریم که در یک جمع بیست نفره، نوزده نفر احساس کنند که توانایی ندارند. در این صورت زمینه به خوبی برای آنان فراهم نشده است.

 

 

 

 

 

پس از تحول ساختاری، آموزش و پرورش نیازمند یک تحول محتوایی است، ما هر چقدر پرسنل و انگیزه بالا باشیم، اما از لحاظ محتوایی، آموزش و پرورش ما حافظه محور باشد، دانش آموزان را بی انگیزه می‌کند. در این دنیایی که سرعت و شتاب در تحولات علم و فناوری بسیار سریع و لحظه‌ای است، نظام محتوایی آموزش و پرورش ما نباید نظام حافظه محور و ایستا باشد. امروز آموزش و پرورش ۱۲ سال دانش‌آموز را در اختیار دارد و بعد از این مدت با تعدادی فرمول و سواد خواندن و نوشتن به دانشگاه می‌فرستد، در دانشگاه نیاز به پیش نیاز درسی دارد، چون نمی‌تواند درس جدید را بخواند، چون مطالب گذشته را فراموش کرده لذا به صورت جدی معتقدم از لحاظ محتوایی نظام‌ آموزش و پرورش باید به گونه‌ای بازطراحی شود که چند عنصر همچون افزایش قدرت تفکر و حل مسئله (نه مسئله ریاضی ولو مسائل زندگی)، مسائل بنیادین و حل مسئله و به عبارت دیگر افزایش بُعد خردورزی دانش‌ آموزان قوت بیشتری به خود بگیرد.

 

 

 

 

 

ادیان به صورت کلی در برابر تجاوزگری ستمگران و زیاده‌خواهان می‌ایستند. طبیعتا اگر دفاع نباشد حتی مظاهر دینی و ظواهر هم از بین می‌روند؛ بنابراین دفاع یک امر عقلانی و مشروع است؛ از اوجب واجبات حفظ نظام اسلامی است و هر کجا تعرضی به نظام اسلامی صورت بگیرد باید از آن دفاع کنیم. علاوه بر این در مورد ظلم به مظلومان و لزوم دفاع از مظلوم در برابر ظالم هم آیات و روایات متعددی داریم. حتی بر اساس آیات قرآن کریم، اگر کسی به صورت غیر علنی مورد ظلم واقع شود می‌تواند به صورت علنی آن را به دیگران اعلام و در دادگاه علیه فرد شکایت کند.

 

 

 

 

 

 

امروز در غرب حتی ساختمان‌هایی را که یکی دو قرن از عمر آن می‌گذرد اجازه نمی‌دهند خراب شود و برای چهره‌ها و شخصیت‌های برجسته خودشان یک نماد و بنایی درست کرده‌اند تا مردم به آنجا بروند و از آنان تجلیل کنند ولی چطور ممکن است که این همه شخصیت‌های اسلامی در آنجا دفن باشند و اینها بقیع را به این وضعیت دلخراش درآورند. لذا اولین وظیفه ما در این زمینه دادن آگاهی لازم به مردم است از این رو کسانی که علاقه دارند می‌توانند کتاب غربت بقیع را بگیرند و مجموعه مطالب آن را بخوانند و با نکات عبرت‌آموز آن آشنا شوند.  بنده در یکی از سفرهایی که به ترکیه داشتم کتاب نفیسی را پیدا کردم که تصاویر بقیع را قبل از حکومت آل سعود چاپ کرده بود و ما آن را خریداری کردیم و اکنون در پژوهشکده حج و زیارت موجود است و خوشبختانه این تصاویر چاپ شده و در دسترس عموم مردم هم قرار دارد.