تجربه حقیقت‌بینی ساحران!

 

 

واکنش و پذیرش حقیقت از جانب ساحران که به دعوت فرعون برای مقابله با حضرت موسی(ع) اجتماع کردند، یکی از آموزنده‌ترین درس‌ها و تجربه‌های تاریخ بشری است! با وجود این، تجربه مزبور آنگونه که شایسته است مورد توجه قرار نگرفته است، به نظر می‌رسد یکی از دلایل در حاشیه قرار گرفتن و کم‌توجهی به اقدام ارزشمند ساحران در فرهنگ اسلامی، نفی و نهی از سحر و ساحری است که ناخودآگاه مانع شده است، حقیقت‌بینی ساحران مزبور مورد توجه قرار گیرد، از این رو شایسته است اقدام ساحران در کلاس‌های علمی و محافل فرهنگی و سیاسی مورد بازنگری و توجه قرار گیرد.

 

قرآن کریم از این تجربه آموزنده و مفید، در سوره‌های مختلف سخن گفته است؛ افزون بر سوره‌هایی که به طور غیرمستقیم به آن اشاره کردند، در سوره‌های «اعراف»، «یونس»، «طه» و «شعرا» به طور صریح و مفصل به این تجربه پرداخته است. در این گفتار با توجه به مجموع آیات به اختصار تجربه ساحران روایت می‌شود.

 

حضرت موسی(ع) با حجت روشن از جمله معروف‌ترین معجزه‌اش؛ یعنی تبدیل شدن عصا به مار عظیم؛ به منظور ابلاغ پیام رسالت به سمت فرعون روانه شد، فرعون پس از مشاهده معجزه موسی آن را سحر نامید و گفت؛ ما نیز با سحر به مقابله تو می‌آییم! پس میان ما و خود در مکانی  قرار بگذار! که نه تو و نه ما از آن تخلف نکنیم.  

 

موسی گفت: ملاقات و وعده ما در روزی باشد که مردم در آن اجتماع دارند، فرعون برای مقابله با موسی(ع) ساحران زبردست را گرد آورد که  قهرمانان میدان سحر بودند و در ضمن ارزش کار خود را برای حفظ  تاج و تخت فرعون به خوبی می‌دانستند، از این رو به فرعون گفتند: اگر پیروز شویم پاداشی خواهیم داشت؟ فرعون گفت: آری شما از مقربان من می‌شوید!

 

صحنه مهم و حساس در روز موعود با صف‌آرایی بین حق و باطل برپا شده بود! ساحران، جادو بزرگی فراهم ساختند؟! و به موسی گفتند که تو نخست می‌افکنی، یا ما بیافکنیم! موسی گفت؛ شما بیافکنید!، و چنین به نظر  آمد که گویا ریسمان‌ها و عصا‌ها به حرکت درآمدند و ... وحی آمد که‌ ای موسی! عصایت را بیفکن!  پس از افکندن، عصا! (معجزه موسی) ساخته‌های ساحران بلعیده شد. پس حق آشکار شد و بطلان برساخته‌های آنان (جادو) روشن شد!... ساحران به  تفاوت میان سحر و معجزه آگاهی یافتند.

 

در این مبارزه، انقلاب بزرگی برای ساحران حاصل شد. به محض شناخت حقیقت، به سجده افتادند و گفتند: به پروردگار جهانیان، پروردگار موسی و هارون ایمان آوردیم، تا خداوند گناهانمان و آنچه ما بر آن از سحر فرا خواندی، بیامرزد. فرعون به آنان گفت: آیا ایمان آوردید، و در ایمان با موسی همراهی کردید قبل از اینکه من به شما اجازه دهم؟ قطعاً در این شهر توطئه‌ای ترتیب دادید تا ساکنانش را از آن بیرون کنید، بی‌تردید موسی آن بزرگ ساحری است که به همه شما این ترفند را آموخته است! به زودی از نتیجه کارتان، آگاهتان می‌کنم؟!. به یقین دست و پای شما را  قطع می‌کنم و همه شما را به دار می‌آویزم. ساحران گفتند: ما به سوی پروردگارمان، بازگردانده شدیم. آنچه خداوند وعده داده است، بهتر و جاودانه است و... ساحران به فرعون گفتند: از ما انتقام نمی‌گیرید، جز آنکه به آیات الهی، هنگامی که به ما رسید، ایمان آوردیم، سوگند به کسی که ما را آفرید. هرگز تو را بر نشانه‌های روشنی که به ما رسیده، ترجیح نمی‌دهیم، هر چه می‌خواهی حکم کن که فقط تو در دنیا حکم توانی کرد! ساحران به بارگاه الهی روی آوردند و چنین دعا کردند: پروردگارا! ما را صبری فراوان ده و مسلمان بمیرانمان!

 

در گفتار بعد به نکات وآموزه‌های این تجربه ارزشمند می‌پردازیم. در سومین شب جمعه ماه مبارک رمضان به دعا و خیرات شهیدان والامقام و گذشتگان و حق‌داران را یاد کنیم!