فضیلت منتظران امام زمان(عج) در کلام سیدالساجدین(ع)

عبدالحسین طالعی، سردبیر مجله کتاب‌شناسی شیعه در گفت‌وگو با ایکنا از خوزستان ضمن تبریک سالروز میلاد حضرت سیدالساجدین(ع) اظهار کرد: ما نسبت به همه ائمه(ع) بدهکاریم. حق ائمه ادا شدنی نیست، اما آنچه نسبت به آنها وظیفه ما بوده هم، انجام نداده‌ایم. امام سجاد(ع) خیلی کم یار و یاور بودند. در حدیثی داریم که در روز قیامت وقتی ائمه(ع) می‌آیند هر یک چند شاگرد خاص دارند و بین همه ائمه(ع)، کم یاورترین آنها حضرت سیدالساجدین(ع) است، زیرا خوبان امت در کربلا گلچین شده‌اند، مگر کسانی که نتوانستند بروند یا مأمور بودند نروند.

امام سجاد(ع) در دوره امامت خود، بعد از کربلا، به تعبیر بنده از صفر شروع می‌کنند، چون کسی را ندارند. امام در آن دوره چه کردند؟ در آن زمان خرید و فروش برده یک عمل رایج و قانونی بود. امام برده می‌خریدند و در خانه نگهداری می‌کردند. برده در خانه، خادم بود، اما امام سجاد(ع)، از آنها کاری نمی‌خواست. امام آنها را تربیت می‌کرد و هر سال تعداد زیادی از آنها را آزاد می‌نمودند و آنها مبلغ مکتب اهل بیت(ع) می‌شدند.

در مدینه به امام سجاد(ع) منبر و مسجد نمی‌دادند، در غربت و بی‌کسی مطلق بودند. اینها همه درها را به روی امام سجاد(ع) بستند، امام از این راه اقدام به تبیین مکتب اهل بیت(ع) کردند. کار دیگر این بود که امام با پای پیاده به حج می‌رفتند. پیاده به حج رفتن، در جای خود فضیلت است، اما جدای از آن، این حرکت پیاده از مدینه به مکه، باعث می‌شد که امام در کاروان‌ها با افراد مختلف همراه و هم صبحت شوند. اینکه در برخی گزارش‌ها می‌خوانیم امام آب می‌دیدند، گریه می کردند، یا ... بخشی از این تبلیغ است. کم کم معارف را از این راه انتقال می‌دادند. آوازه امام سجاد(ع) کم کم به جاهای مختلف رسید.

امام سجاد(ع) یک شیعه خالص دارند که افغانستانی است و ابوخالد کابلی نام دارد. او از افغانستان آمد و مجاور مدینه النبی شد و به شاگردی امام سجاد(ع) در آمد. امام سجاد(ع) جمله‌ای خطاب به او دارند که در کتاب کمال الدین مرحوم صدوق آمده است. امام در یک موقعیتی با او گفت‌وگو می‌کنند تا اینکه صحبت به وجود حضرت بقیه الله(عج) می‌رسد. امام فرمود: «يَا أَبَا خَالِدٍ إِنَّ أَهْلَ زَمَانِ غَيْبَتِهِ الْقَائِلِينَ بِإِمَامَتِهِ وَ الْمُنْتَظِرِينَ لِظُهُورِهِ أَفْضَلُ مِنْ أَهْلِ كُلِّ زَمَانٍ» کسانی که اهل زمان غیبت باشند و معتقد به امامت و منتظر ظهور مهدی ما باشند، از مردم تمام زمان‌ها برترند. امام دلیل این مطلب را بیان می‌کنند: «لِأَنَّ اللَّهَ تَبَارَكَ وَ تَعَالَى أَعْطَاهُمْ مِنَ الْعُقُولِ وَ الْأَفْهَامِ وَ الْمَعْرِفَةِ مَا صَارَتْ بِهِ الْغَيْبَةُ عِنْدَهُمْ بِمَنْزِلَةِ الْمُشَاهَدَةِ» زیرا خداوند چنان فهم و معرفتی به آنها داده است که غیبت و حضور برای آنها یکسان است.

شیعیان در دوران غیبت، امام زمان(عج) را در تمام شئون زندگی خود حاضر و ناظر می‌بینند. طبعاً این معرفت، مراتبی دارد و معرفتی که عالمی مانند بحرالعلوم دارد، ما نداریم. امام سخن خود را ادامه می‌دهند: «وَ جَعَلَهُمْ فِی ذَلِک الزَّمَانِ بِمَنْزِلَةِ الْمُجَاهِدِینَ بَینَ یدَی رَسُولِ اللَّهِ(ص) بِالسَّیفِ» اگر آرزومند این هستید که در رکاب رسول خدا(ص) بودید، امروز یار و یاور امام زمان(عج) باشید. اگر در طول سال بی‌تفاوت هستید، در این چند روزی که تا نیمه شعبان باقی است، در هر فضایی که هستید، به شادمانی نیمه شعبان، کاری کنید که همه آن را عیدی فراگیر بدانند.

امام سجاد(ع) فرمودند: «أُولَئِک الْمُخْلَصُونَ حَقّاً وَ شِیعَتُنَا صِدْقاً وَ الدُّعَاةُ إِلَی دِینِ اللَّهِ سِرّاً وَ جَهْراً» اینان مخلصان حقیقی و شیعیان راستگوی ما هستند که به دین خدا دعوت می کنند؛ درآشکار و نهان. امام سجاد(ع) در این حدیث چند مدال افتخار، برای معتقدان و منتظران امام عصر(عج) برمی‌شمارند.

صحیفه سجادیه مانند خود امام سجاد(ع) که غریب و مظلوم است، غریب و مظلوم و مهجور است. صحیفه سجادیه تحفه نادری از گنجینه گوهرهای اهل بیت(ع) است. گوینده این دعاها، امام معصوم، کاتب امام معصوم و مروج آن هم امام معصوم است. حیف است عمر انسان بگذرد و با این کتاب انس نگیرد.

امام سجاد(ع) در دعای بیست و چهارم صحیفه، دعایی برای والدین دارند؛ وظایفی که نسبت به والدین (چه در قید حیات باشند و چه نباشند) داریم آنجا بیان کرده‌اند. این دعا را بخوانیم. کسانی که نگران فرزندان خود در این عصر هستند، دعای بیست و پنجم صحیفه را بخوانند که دعا برای فرزندان است. دعاهای مختصری هستند؛ اما مانند دانه‌های کوچک برلیان قیمتی هستند، چون از زبان وحی صادر شده‌اند. این دعاها را امام محمد باقر(ع) و زید فرزند دیگر امام سجاد(ع) کتابت کرده و امام صادق(ع) ترویج کردند.

در بخش دیگری از سخنان، دعای مکارم الاخلاق معرفی می‌شود. قرآن همواره تأکید می‌کند که ایمان و عمل صالح باید در کنار هم باشند. ایمان، همین تولی و تبری است که در دل‌های شما است. در دعا می‌خوانیم: «فَالْحَقُّ مَا رَضِيتُمُوهُ وَ الْبَاطِلُ مَا أَسْخَطْتُمُوهُ» همین که می‌گوییم قبول داریم آنچه آنها دوست ندارند، منکر است. این ایمان است، اما ما عمل صالح هم نیاز داریم. ما در زیارت امین الله می خوانیم: «مُسْتَنَّةً بِسُنَنِ أَوْلِيائِكَ، مُفارِقَةً لِأَخْلاقِ أَعْدائِكَ» خدایا مرا چنان قرار بده که به سنت‌های اولیای  تو عمل کنم و از اخلاق دشمنانت فاصله بگیرم. این عمل صالح است. امام صادق(ع) به آن راوی فرمود: عمل خیر، از همه خوب است از تو بهتر، عمل زشت، زشت است از تو زشت‌تر، چون به ما وابسته‌ای.

دعای بیستم صحیفه سجادیه، دعای مکارم الاخلاق است. امام در این دعا عرضه می‌دارد: «وَ سَدِّدْنی لأنْ أُعارِضَ مَنْ غَشَّنی بالنصح» کسی برای من بد می‌خواهد، من برای او خیر بخواهم. کار سختی است. لذا امام می‌فرماید: «سددنی» یعنی یاریم کن. «وَ أُجْزِی مَنْ هَجَرَنی بِالبِرِّ، وَ أُثیبَ مَنْ حَرَّمَنی بِالبَذْلِ» به کسی که مرا ترک کرده است، نیکی کنم و به کسی مرا که محروم کرده، خیر برسانم. «وَ أُکافِی مَنْ قَطَّعَنی بالِصِّلَةِ، وَ أُخالِفَ مَنْ اغْتابَنی إلی حسنِ الذِّکرِ، وَ أَنْ أَشْکرَ الْحَسَنَةَ، وَ اُغْضِی عَنِ السَّیئَة» با کسی از من روی گردانده و قهر کرده است، از در آشتی درآیم. اگر خبردار شوم کسی از من غیبت کرده است، خوبی‌های او را بگویم. از خوبی‌ها قدردانی کنم و از بدی‌ها بگذرم.

نکته پایانی این است که حال که امروز امام زمان(عج) ما را تحمل کرده و به مجالس اهل بیت(ع) راه داده‌اند، چرا ما همدیگر را تحمل نکنیم؟ حالا که ایشان از آن موضع بالا ما را تحمل کرده‌اند ما نیز نسبت به ایشان انجام وظیفه کنیم.