نظام آموزش و پرورش در فجر 45 + فیلم

ایکنا به مناسبت دهه فجر و سالگرد پیروزی انقلاب اسلامی به بررسی دستاوردهای 45 ساله نظام آموزش و پرورش پرداخت و حمید یزدانی، مدیرکل دفتر آموزش دوره اول متوسطه وزارت آموزش و پرورش؛ سمیه پنجه خامنه، نماینده معاونت آموزش ابتدایی وزارت آموزش و پرورش؛ مجید عبداللهی، معاون فنی و نظارت سازمان نوسازی، توسعه و تجهیز مدارس کشور دستاوردهای نظام آموزش و پرورش را تبیین کردند. در ادامه مشروح این نشست را می‌خوانید و می‌بینید.

ایکنا - دستاوردهای 45 ساله بعد از انقلاب اسلامی در حوزه‌های مختلف وزارت آموزش و پرورش  چه بوده است یا به عبارتی؛ کجا بوده‌ایم و اکنون به کجا رسیده‌ایم؟

حمید یزدانی، مدیرکل دفتر آموزش دوره اول متوسطه وزارت آموزش و پرورش: در دوره متوسطه اول دانش‌آموزان از سن 12تا 15 سال هستند و سه ماموریت تعیین شده که عبارت است از هویت‌یابی، استعدادیابی و هدایت تحصیلی؛ اگر بخواهیم کارهای انجام شده در این 45 ساله انقلاب را تا اکنون توصیف کنیم اینگونه است که از سال 1390 اسناد تحولی ابلاغ شده است و سعی و تلاش ما بر این بوده که مطابق با اسناد حرکت کنیم و بر همین اساس سیاست‌های ابلاغی مقام معظم رهبری را الگوی کار خود قرار داده‌ایم.

گفته ‌شده که دانش‌آموزان باید به 19 شایستگی دست‌ یابند و ما نیز این شایستگی‌ها را در برنامه خود قرار داده‌ایم؛ برنامه‌ها اینگونه است که وقتی دانش‌آموزی از کلاس هفتم وارد متوسطه اول می‌شود تا پایان کلاس نهم که از متوسطه اول خارج می‌شود باید مشخص شود که چه سطحی از شایستگی مؤمن بودن را داراست.

27 هزار مدرسه در کل کشور در مقطع متوسطه اول وجود دارد که شامل انواع مدارس می‌شود؛ یکی از اتفاقات بزرگ وجود مدارس شبانه‌روزی است که هزار و 33 مدرسه شبانه‌روزی در دوره متوسطه اول وجود دارد. اکنون هیچ مدرسه شبانه‌روزی وجود ندارد که به لحاظ سرانه غذایی دچار مشکل باشد و دانش‌آموزان حداقل رفاه را در مدارس دارند. در مدارس به مباحث روز و آینده پرداخته می‌شود که می‌توان به موضوع آموزش کدنویسی اشاره کرد. با کمک معاونت علمی فناوری ریاست جمهوری، وزارت ارتباطات و سازمان نوسازی، مدارس شبانه‌روزی به وسایل سخت‌افزاری تجهیز شده‌اند و دانش‌آموزان مشغول تحصیل هستند.

طرحی با عنوان خود اتکایی وجود دارد که دانش‌آموزان زمانی که در مدارس شبانه‌روزی حضور دارند متناسب با بوم استان، کارهایی را مانند قالی‌بافی، دوخت و دوز، عروسک‌سازی، تولید آثار هنری، کشاورزی و... انجام می‌دهند حتی برخی از مدارس وجود دارد که عسل، زعفران و... نیز تولید می‌کنند. آموزش و فعالیت در چنین حوزه‌هایی منجر به ارتقای موضوع مسئولیت‌پذیری در دانش‌آموزان می‌شود.

در سنوات گذشته تمرکز آموزش و پرورش بر نظم و موضوعات درسی بود یعنی دورس علوم، ریاضی و سایر دروس اصالت داشتند ولی اکنون سند تحول بنیادین آموزش و پرورش بر شش ساحته بودن تعلیم و تریبت تمرکز دارد. کتاب‌های درسی امروز نیز به ساحت‌های مختلف تعلیم و تربیت توجه دارند.

با توجه به اینکه در سال جاری معلمان جدید جذب آموزش و پرورش شدند تقریباً هیچ کلاس خالی از معلم در مقطع متوسطه اول وجود ندارد؛ بنابراین باید تلاش کنیم تا معلمان توانمندی داشته باشیم و دست‌های آنها را پر کنیم تا در مواجه با دانش‌آموزان عملکرد خوبی داشته باشند.

از سال گذشته تا اکنون که شش ماه از سال تحصیلی می‌گذرد برای معلمان، دوره‌های توانمندسازی برگزار شده است. این دوره‌ها در ادوار گذشته به صورت پراکنده بود و بسیاری از مباحث بر عهده مشاورین بود اما اکنون به سهم معلمان دروس مختلف توجه شده است تا به آرام کردن و پاسخ مناسب به دغدغه‌های دانش‌‌آموزان توجه کنند. واقعیت این است که به تعداد مدارس موجود مشاور وجود ندارد و با کمبود مشاور مواجه هستیم؛ البته معاونت پرورشی در تلاش است تا کمبود مشاور در مدارس را جبران کند.

15 هزار مدرسه در مقطع متوسطه اول مشاور دارند که این تعداد شامل بیش از 50 درصد از مدارس می‌شود و در مدارسی که مشاور مستقر وجود ندارد، مشاوران به صورت ساعتی حضور پیدا می‌کنند. می‌توان بیان کرد که هیچ مدرسه‌ای در مقطع متوسطه وجود ندارد که در آن مشاوره حضور پیدا نکند در صورتی که در گذشته وضعیت اینگونه نبود.

بیان می‌شود که دانش‌‌آموزان این دوره، نسل Z هستند ما نیز برنامه‌ها را براساس اینکه این نسل با اینترنت سروکار دارند طراحی کردیم و به موضوعات کدنویسی و تفکر الگوریتم توجه شده است. در برنامه درسی ملی جدولی به نام جدول هدف‌گذاری وجود دارد که در این جدول بیان شده است که فرد باید به پنج شایستگی تفکر، ایمان، علم، عمل و اخلاق در چهار عرصه توجه شود و در مبحث تفکر صرفاً به تفکر منطقی و خلاق پرداخته نمی‌شود بلکه به همه ابعاد تفکر پرداخته می‌شود.

موضوع دیگر توجه به آموزش سواد رسانه‌ای است که در بسیاری از کشورها این آموزش ابتدا برای خانواده‌ها برگزار می‌شود تا والدین بدانند که در چه زمانی برای فرزند خود موبایل تهیه کنند؛ تقریباً در هیچ جا برای دانش‌آموزان قبل از متوسطه اول موبایل تهیه نمی‌کنند تا برای آنها اتاق خلوتی ایجاد شود به همین دلیل تلاش می‌کنیم تا سواد رسانه‌ای را که در دوره متوسط دوم کتابی برای آن تهیه شده است برای متوسط اول نیز تهیه کنیم و آموزش سواد رسانه‌ای را از کلاس هفتم آغاز کنیم. آموزش سواد رسانه‌ای معطوف به یک معلم نمی‌شود؛ اکنون تقریباً نزدیک به دو ماه است که وزارت ارتباطات پشتیبانی مالی کرده و مؤسساتی حضور پیدا کردند و 130 هزار معلم را به صورت اختیاری تحت آموزش سواد رسانه‌ای قرار دادند.

سمیه پنجه خامنه، نماینده آموزش ابتدایی وزارت آموزش و پرورش: طی بیش از چهار دهه شاهد افزایش نرخ سواد آموزی از 47 درصد به 96 درصد، افزایش سرانه آموزش از 1.5 مترمربع برای هردانش‌آموز به 5.2 مترمربع، افزایش کلاس درسی از 100 کلاس درس به 540 هزار کلاس و افزایش تعداد مدارس از 52 هزار مدرسه به 113 هزار مدرسه بوده‌ایم و از همین روی به قدرت حضور اسلام و به تبع آن اوج مردم سالاری دینی در سال‌های اخیر پی می‌بریم.

در دوران پهلوی 70 درصد بزرگسالان بی‌سواد بودند و کمتر از 40 درصد کودکان به مدرسه می‌رفتند که هم‌اکنون از نظر علمی و آموزشی در سطح بسیار خوبی قرار گرفتیم که می‌توان به حضور ایران بین 10 کشور برتر در حوزه سلول‌های بنیادی و دارا بودن رتبه اول در منطقه اشاره کرد.

معنویت مهم‌ترین وجه تمایز نظام آموزش و پرورش در دوران بعد از انقلاب است؛ مبارزه با دین و دین‌باوری در دوران پهلوی مانع از این می‌شد که معلمان و نظام آموزش و پرورش به جایگاه مطلوبی که در نظر ایرانیان بود دست‌یابند. یکی‌دیگر از دستاوردهای انقلاب اسلامی کاهش نرخ نابرابری جنسیتی بین دختران و پسران است؛ سال 1350 نسبت دخترانی که در دوره ابتدایی به مدرسه می‌رفتند به پسران حدود 35 درصد بود که در سال 1393 این میزان به 50 درصد رسید که نشان از توازن و عدالت آموزشی بین دختران و پسران است.

احترام به همه از جمله کودکان در نظام جمهوری اسلامی مورد توجه است مانند برگزاری شورای دانش‌آموزی و ارزیابی معلمان توسط دانش‌آموزان در سامانه «سیدا». حفظ کرامت دانش‌آموزان از موضوعات دیگر مورد توجه در نظام جمهوری اسلامی است که در این مورد می‌توان به تغییر رویه در تنبیه‌ها و تشویق‌ها اشاره کرد. شخصیت‌بخشی به دانش‌آموزان و کشف استعداد آنها حتی در مقطع ابتدایی از موضوعات دیگر مورد توجه نظام آموزشی جمهوری اسلامی ایران است که نتیجه آن را می‌توان در کسب رتبه‌های عالی در المپیادها و مسابقات جهانی مشاهده کرد.

در نظام جمهوری اسلامی حتی در نحوه خطاب کردن دانش‌آموزان، محبت‌ کردن و اهمیت دادن به وضعیت روحی و مشکلات خانوادگی با ارجاع به مشاوران کار بلد، مسئولیت دادن به دانش‌آموزان، قانونمندی، معلم‌یار بودن دانش‌آموزان هم توجه می‌شود؛ همچنین شاهد تعامل با اولیا و همراهی شایسته آنها به دلیل ارتقای سطح فرهنگ و سواد آنها هستیم که با مدارس همراهی خیلی زیادی دارند؛ نمونه این اتفاق را در انجمن اولیا و مربیان شاهدیم که امور را برای کادر مدرسه آسان‌تر کرده است. در حوزه توجه به تغذیه دانش‌آموزان می‌توان به توزیع شیر، قرص آهن در مقطع متوسطه دخترانه، برگزاری برنامه صبحانه سالم اشاره کرد.

موضوعات پرورشی برای مقطع ابتدایی بسیار حائز اهمیت است؛ به خصوص با بالا رفتن نرخ طلاق در جامعه، موضوعات پرورشی بسیار مهم است. با طرح‌هایی که آموزش و پرورش اجرا می‌کند و آموزش‌هایی که به معلمان و مربیان پرورشی ارائه می‌شود، کار معلمان و مدیران آسان‌تر شده است. طرح‌های رویش، شهید همت برای بازماندگان از تحصیل از جمله طرح‌های در حال اجراست که به موضوعات پرورشی می‌پردازد.

موضوع مهم دیگر راه‌اندازی اورژانس دانش‌آموزی در سامانه «سیدا» است که دانش‌آموزان می‌توانند در تماس با شماره 1570 مشکلات و معضلاتی که با آن دست‌وپنجه نرم می‌کنند را به سمع و اطلاع مشاورین آموزش و پرورش برسانند؛ این مشاوره‌ها در چندین مورد جلوی معضلات بزرگی مانند خودکشی دانش‌آموز را گرفته است.

مجید عبداللهی، معاون فنی و نظارت سازمان نوسازی، توسعه و تجهیز مدارس کشور: بعد از انقلاب به دلیل پایین بودن میزان سرانه دانش‌آموزان به فضای آموزشی ناچار بودیم تا در دوره‌ای کمی‌‌گرایی و تکثیر فضای آموزشی را در دستور کار قرار دهیم؛ سرانه فضاهای آموزشی در اوایل انقلاب 1.5 مترمربع بود و در حال حاضر با احتساب پروژه‌های درحال اجرا به میزان 5.28 مترمربع به ازای هر دانش‌آموز رسیده است.

با وقوع زلزله بم در اوایل دهه هشتاد، توجهات از موضوع کمی گرایی به سوی کیفیت‌بخشی سوق پیدا کرد تا زمانی که حادثه‌ای رخ می‌دهد مدرسه تخریب نشود و پایه‌ آسایش محیطی و روانی دانش‌آموزان تأمین شود. هویت‌بخشی موضوع دیگری است که بعد از انقلاب اسلامی به آن توجه شده است و مقام معظم رهبری نیز در ابلاغ سیاست‌های کلی سند تحول بنایدین نظام آموزش و پرورش به موضوع هویت‌بخشی اشاره کردند به این معنا که مدارس باید بتواند هویت ایرانی و اسلامی را به دانش‌آموز منتقل کنند؛ از همین روی از فضای محیطی به عنوان معلم سوم یاد می‌شود.

یکی از سیاست‌های کلیدی بعد از انقلاب اسلامی توجه به نقاط حاشیه‌ای و محروم بوده و بخش عمده‌ا‌‌ی از مدارسی که در این دولت افتتاح شده در مناطق روستایی و حاشیه شهرها بوده است. حدود شش هزار و 756 طرح و بیش از 32 هزار کلاس درس در این دوره به بهره‌برداری رسیده است که حدود 64 درصد این طرح‌ها به صورت کوچک مقیاس و روستایی هستند. سیاست و جهت‌گیری ما به سمت فضاهای روستایی که مقاومت ‌و کیفیت کمتری داشتند، رفته است که بعضاً دسترسی نیز دشوار بوده است. خوشبختانه این جهت‌گیری بعد از انقلاب شکل گرفت و در چند سال گذشته نیر این نگاه تقویت شد و ما توانستیم به عدالت آموزشی نزدیک‌تر شویم.

جهت‌گیری کنونی آموزش و پرورش در حوزه کیفیت‌بخشی و کمی‌گرایی، توجه به مناطقی است که دسترسی برای ساخت مدرسه وجود ندارد؛ نمونه‌هایی از این کار را در استان سیستان و بلوچستان، بشاگرد و مناطق محروم و حاشیه شهرها می‌توان مشاهده کرد که خوشبختانه اخیراً به بهره‌برداری رسیده است.

یکی از وجوه تمایزی که بعد از انقلاب در حوزه مدرسه‌سازی ایجاد شد، استفاده از ظرفیت خیرین و مردمی‌سازی آموزش و پرورش است؛ سال جاری حدود 60 درصد از طرح‌هایی که افتتاح شد توسط خیرین ساخته شده بود و اکنون حدود 10 هزار میلیارد تومان تعهد خیرین در سال 1402 برای مدرسه‌سازی است. شروع این کار بعد از انقلاب رشد بسیار خوبی داشت و در سال 1387 با تشکیل جامعه خیرین مدرسه‌ساز در کشور، این موضوع رشد جدی‌تری پیدا کرد؛ به جرئت می‌توان گفت که در کشور به طور متوسط بیش از 50 درصد از فضاهای آموزشی با مشارکت خرین مدرسه‌ساز ساخته می‌شود که جا دارد از خیرین تشکر کنیم. 

ایکنا - افق آینده وزارت آموزش و پرورش در حوزه‌های مختلف چیست؟

یزدانی: موضوع این است که امروزه برای بهبود یادگیری نمی‌توان با بیشتر حل کردن مسئله، دانش را ارتقا داد بلکه باید روش‌ها تغییر یابند؛ مثلاً در درس ریاضی برای تغییر روش به دست‌سازه‌های ریاضی توجه کردیم تا دانش‌آموزان در مدرسه با دست‌سازه‌‌های ریاضی، آموزش ببینند.

مقام معظم رهبری فرمودند که ایران باید جزو ۱۰ کشور برتر حوزه هوش‌مصنوعی شود؛ تلاشی که در این راستا انجام شده این است که به کمک سازمان نوسازی و تجهیز مدارس، مدرسه‌ها را به رایانه تجهیز کردیم و بیش از 300 مدرسه شبانه‌روزی از بین هزار و 33 مدرسه تجهیز شده‌اند. وزارت ارتباطات نیز 40 مدرسه در استان گیلان و 110 مدرسه را در مقطع متوسطه اول در استان چارمحال و بختیاری به رایانه تجهیز کرده است.

تلاش می‌کنیم با کمک بخش خصوصی و دولتی به آموزش کدنویسی بپرداریم؛ وزارت ارتباطات متعهد شده تا به 10 هزار دانش‌آموز و معلمان کار و فناوری و ریاضی کدنویسی آموزش دهد و حداقل 40 مدرسه در مقطع متوسطه اول را تجهیز کند که امیدواریم محقق شود.

در سال‌های گذشته به دلیل همه‌گیری ویروس کرونا آمار بازماندگان از تحصیل افزایش پیدا کرد؛ طرحی با عنوان شهید محمودوند به راه افتاد و از 200 هزار بازمانده از تحصیل در مقطع متوسطه اول، نزدیک به 40 هزار دانش‌آموز را به کلاس درس بازگردانیم و افرادی که تمایل به حضور در کلاس درس را نداشتند با همکاری ارگان‌های مختلف با روش‌های متفاوت به کلاس درس ترغیب کردیم؛ ان‌شاءالله روزی را ببینیم که هیچ بازمانده از تحصیلی نداشته باشیم.

نجمه خامنه: حجم کتب درسی یکی از دغدغه‌هایی است که با آن مواجه هستیم و بسیاری از مطالبی که در کتب درسی وجود دارد همانطور که مقام معظم رهبری نیز به آن اشاره کردند، کاربردی ندارد و نیاز نیست که بیهوده فکر دانش‌آموزان را بدون اینکه مهارت خاصی به دانش‌آموزان منتقل کند، درگیر کنیم. کاهش حجم کتب درسی و گنجاندن مهارت‌های ابتدایی و کاربردی در مباحث درسی از برنامه‌های سال‌های آتی است.

بالا بردن سطح آگاهی معلمان با برگزاری کارگاه‌های مهارتی در کلاس‌های ضمن خدمت، افزایش سرانه مالی مدارس برای افزایش کیفیت و تجهیز علمی مدارس، توجه به مهارت محوری و مربی محوری در مقطع ابتدایی و بالا بردن سواد رسانه‌ای از دیگر اقدامات سال‌های آینده است.

عبداللهی: سند تحول بنیادین آموزش و پرورش مبنایی برای‌ ترسیم افق پیش‌رو است و از طرفی برنامه «زیرنظام» به عنوان یکی از برنامه‌های تأمین فضا، تجهیزات و فناوری است که به صورت شش‌گانه‌ای طراحی شده و به عنوان زیرمجموعه‌‌ای از سند تحول بنیادین در سال 1395 تصویب شده است و ملاک عملکرد برای سازمان نوسازی مدارس است.

در این برنامه افقی که در نظر گرفته شده دستیابی به استاندارد حدود 8.4 مترمربع فضا برای هر دانش‌آموز است؛ همچنین در برنامه هفتم توسعه بیان شده که در پنج ساله رو‌برو باید تلاش کرد تا میانگین دسترسی و متوسط سرانه فضای آموزشی یک متر مربع افزایش یابد که برای افزایش این یک متر مربع، باید 14 میلیون مترمربع فضا ساخته شود؛ زیرا 14 میلیون نفر از دانش‌آموزان در مدارس دولتی تحصیل می‌کنند. همچنین با توجه به تأکید مقام معظم رهبری بر توجه به مدارس دولتی، یکی از وجوه توجه به تقویت مدارس دولتی از منظر فضا، تجهیزات و... است.

هدف‌گذاری پیش‌رو و اصلی‌ترین محور آموزش و پرورش مربوط به دسترسی به فضا مطابق استانداردهای سند تحول بنیادین است. موضوع دوم که باید به آن توجه کرد بحث نگه‌داشت و جذب خیرین است و نه‌تنها تعداد خیرین نباید ریزشی داشته باشد که خوشبختانه تا الان اینگونه نبوده بلکه در افق آتی کشور در حوزه مدرسه‌سازی به جذب خیرین مدرسه‌ساز و تقویت جامعه بزرگ خیرین مدرسه‌ساز به عنوان شریک اصلی مدرسه‌سازی در کشور در کنار دولت، نظام و سازمان نوسازی مدارس کشور توجه شده است.

دولت در این زمینه اهتمام داشته تا در بودجه‌های سنواتی، رقمی معادل آنچه که خیرین ارائه می‌کنند را تهیه کند و امسال در بودجه سال 1402 رقمی بیش از چهار هزار و 160 میلیارد تومان را در منابع پیش‌بینی کرده است که بخشی از آن محقق شده و بخش دیگر در مدت باقی مانده تا پایان سال 1402 تأمین خواهد شد.

توجه به چرخش‌های تحول‌آفرین در سند تحول بنیادین آموزش و پرورش یکی دیگر از موضوعات است. مدرسه در گذشته صرفاً به عنوان کلاس درس دیده می‌شد اما اکنون اینگونه نیست و کلاس جزوی از مدرسه است و مدرسه باید به موقعیت‌های مختلف یادگیری تبدیل شود. دانش‌آموز باید وقتی که از در مدرسه داخل می‌شود از دیوارنگاره‌ها، فضای سبز، نما، معماری و فضاهای متعدد و متنوعی که در مدرسه وجود دارد درس بگیرد.

تنوع‌بخشی به محیط‌های یادگیری و توجه به ساحت‌های شش‌گانه‌ای که در سند تحول به آن اشاره شده از موارد کلیدی است که در حوزه ساخت مدرسه به آن توجه می‌شود؛ اگر در گذشته کلاس و حیاط می‌ساختیم اکنون نمازخانه، فضای ورزشی و فضاهای جنبی مورد نیاز برای فراغت نیز ساخته می‌شود.

یکی از چرخش‌های جدی‌ که در سند تحول به آن پرداخته شده بحث تبدیل مدرسه به کانون تربیتی محله است یعنی در مدرسه برای محله باز باشد تا به باشگاه اجتماعی، فضای اجتماعی و خانواده محور تبدیل شود. چهارچوب این طرح نوشته شده و نسل دوم مدرسه‌سازی در ایران به سمت این است که درهای مدرسه باز شود و مدرسه به کانون تربیتی محله تبدیل شود تا با مسجد محل، فضاهای ورزشی، بهداشتی و مردمی ارتباط برقرار کند تا دانش‌آموز بتواند از ساحت‌های مختلفی که در سند تحول بنیادین پیش‌بینی شده استفاده کند.

ایکنا - سخن پایانی.

نجمه خامنه: در تلاشیم تا مدرسه را به فضایی تبدیل کنیم که دانش‌آموز کم‌ترین اضطراب را داشته باشد و مدرسه یک فضای امن و با کیفیت آموزشی و پرورشی در سطح مطلوب باشد و در راستای اهداف آموزشی و ساحت‌های شش‌گانه که نقشه راه این مسیر است حرکت کنیم. امیدوارم با عنایت امام زمان(عج) و پیگیری و دلسوزی مسئولان، همراهی مفید و خوب اولیای مدرسه به این اهداف دست پیدا کنیم.

یکی از اهداف والای سند تحول بنیادین ترمیم روحیه آسیب‌دیده دانش‌آموزان و حفظ کرامت و عزت نفس آنان است که ان‌شاءالله در عزت بخشی و بالا بردن اعتماد به نفس دانش‌آموزان موفق خواهیم بود و در ارتقای آگاهی معلمان، کادر مدرسه و اولیا این مسیر را به راحتی و سلامت طی کنیم.

عبداللهی: دامنه اقدامات زیرساختی‌ که بعد از انقلاب اتفاق افتاده بسیار گسترده است و در بعضی از حوزه‌ها فرصت نشد که ورود کنیم؛ مانند استاندارد‌سازی تجهیزات آموزشی، سامانه‌های گرمایشی و سرمایشی مدارس. بعد از انقلاب اتفاقات مثبت زیادی رخ داده است؛ کیفیت بخشی‌ها صرفاً سازه‌ای نیست بلکه فضا و تجهیزات نیز استاندارد شده‌‌اند.

عدالت توزیع از نکات مورد توجه است که یعنی اگر منطقه‌ای سرانه آموزشی زیادی دارد نباید در آنجا مدرسه ساخته شود و باید به مناطقی برویم که سرانه پایین‌تری دارند؛ مناطقی در کشور وجود دارد که سرانه آنها به دلایل مختلف از متوسط کشور پایین‌تر است؛ بنابراین باید به سمت عدالت توزیع برویم و جهت‌گیری‌ها برنامه‌ریزی‌ها به این سمت خواهد بود تا مناطقی که از متوسط کشور پایین‌تر هستند را به متوسط کشور برسانیم.

نکته بعد تمرکز به هویت‌بخشی است که از اصول اساسی بوده و واقعاً رعایت ‌‌می‌شود؛ ما به المان‌ها و عناصر هویت‌بخش ایرانی-اسلامی در مدارس به عنوان فضاهای سوم یادگیری و به معماری اسلامی و به‌ ماهومعماری اسلامی، توجه می‌کنیم.

توجه به حوزه صنعتی‌سازی از نکات دیگر مورد توجه است؛ ما استفاده از فناوری‌های نوین در حوزه ساخت‌وساز را به خوبی تجربه کردیم و در حوزه نوسازی و ساخت‌ مدارس به ساخت سه ماهه مدارس در بهارستان تجربه شد. ساخت حدود 800 مدرسه با سازه‌های جدید از جمله این اقداماتی است که اگر در منطقه‌ای زلزله یا حادثه‌ای اتفاق افتاد، کمترین آسیب را داشته باشیم. تقویت روحیه مردمی‌سازی از نکات دیگر است و توجه به جذب خیرین مدرسه‌ساز بیش از پیش و توجه به گسترش دامنه خیرین از حدود 50 هزار خیرینی که به صورت مستقیم با حوزه نوسازی کار می‌کنند و انتقال این خیرین به بدنه مردم تا هرکسی بتواند با حداقل منابع هم به حوزه مدرسه‌سازی کمک کند از نکات دیگر است. ساخت مدارس بزرگ مقیاس از موضوعات دیگر است که در برخی از مناطق از ساخت مدارس کوچک گذر کردیم.

نکته آخر بحث مهارت‌آموزی است که نباید نسبت به آن بی‌توجهی کرد؛ در حوزه ساخت هنرستان‌ها هدف‌گذاری شده تا جهت‌گیری حدود 50 درصد از دانش‌آموزان به سمت هنرستان‌ها باشد. اوایل انقلاب حدود 700 هنرستان با حدود 1.4 مترمربع سرانه فضای هنرستانی بود و اکنون حدود 6.3 مترمربع سرانه فضای آموزشی است و حدود هفت هزار و 500 هنرستان وجود دارد که فرصت مهارت‌آموزی برای دانش‌آموزان را فراهم می‌کند.

یادآوری می‌شود، مقرر شده بود که این نشست با حضور میکائیل باقری، مدیر کل قرآن، عترت و نماز وزارت آموزش و پرورش برگزار شود که متاسفانه ایشان به دلیل مسائل کاری در دقایق آخر امکان حضور در این نشست را پیدا نکردند.