امر فرهنگی نیازمند شبکه‌سازی گفتمانی است
رییس دانشگاه آزاد اسلامی گفت: هیچ امر فرهنگی بدون داشتن گفتمان، تحقق‌پذیر نیست، زیرا این امر به صورت فردی محقق نمی‌شود و امر فرهنگی نیازمند شبکه‌سازی برای گفتمان است.
به گزارش ایکنا از خراسان رضوی، محمدمهدی طهرانچی رئیس دانشگاه آزاد اسلامی، در چهارمین نشست مسئولان و نمایندگان استانی دفتر امور زنان و خانواده مشهد که با محوریت زنان، خودسازی، جامعه‌پردازی و تمدن‌سازی امروز ۴ بهمن‌ماه، در هتل نوین پلاس برگزار شد، اظهار کرد: در ایام مبارک رجب، که زیارت ائمه معصومین امری سفارش شده است، حضور شما عزیزان را در مشهد گرامی می‌داریم. فلذا این بهانه فرصتی شده است که در موضوع مهم فرهنگ و شبکه‌های فرهنگ‌ساز دانشگاه مطالب مهمی را ارائه دهیم.
وی ادامه داد: برای عملکرد دانشگاه مدلی طراحی شده است که در هسته مرکزی آن تربیت قوه عاقله قرار گرفته است که ساحت‌های آن تربیت علم، فناوری و فرهنگ دانشگاهی است. وقتی که در عرصه اجتماع برون‌دادهای اقتصادی، اجتماعی و فرهنگی را بررسی می‌کنیم، متوجه می‌شویم که فرهنگ نقش بسیار کمرنگی در جامعه دارد. فلذا اگر جامعه معضلات جدی دارد، باید منشأ آن را در درون دانشگاه پیدا کرده و رفع نماییم. در دانشگاه شما انسان خلاق تربیت می‌کنید که این انسان باید بتواند فناوری را تولید کرده و به اقتصاد متصل نمیاد و امر تجاری‌سازی را تعمیم دهد. حال این انسان وقتی که موثر است. در دو زمینه عبور و مرور دارد، اولین زمینه نظام حکمرانی و دومین زمینه سبک زندگی محسوب می‌شود.
طهرانچی در خصوص سبک زندگی جوانان، ادامه داد: اگر سبک زندگی جوانان تغییر کرده است، همه ما در این امر دخیل هستیم. بنابراین اگر ما مسئولین اجازه داده‌ایم که سبک زندگی متاثر از فضای بیرون تغییرات آشکار داشته باشد، بلاشک دانشگاه در آن سهیم است. پس اگر بخواهیم دستاورد دانشگاه را در حکمرانی و سبک زندگی بدانیم، باید متوجه این تاثیر باشیم. آموزش ما در حوزه علم به تحصیل و توانمندسازی بسنده می‌شود که در این امر موفق بوده‌ایم اما فرهنگ ما به رفتارسازی می‌انجامد. پس اگر می‌گوییم باید در دانشگاه کنش فرهنگی صورت گیرد منظورمان کنش فرهنگی است به رفتارسازی منجر شود. دانشگاه وقتی به درون خود نگاه می‌کند باید خودسازی انجام دهد، زیرا این خودسازی تماما در جامعه‌پردازی بروز و ظهور خواهد داشت، البته اگر امر خودسازی اتفاق بیافتد آنگاه می‌توانیم در خصوص تمدن‌سازی که جلوه‌های مختلفی دارد، نظر بدهیم.
رییس دانشگاه آزاد اسلامی بیان کرد: در این نگاه که سه ساحت مختلف وجود دارد، ترویج علم را به خوبی در دانشگاه انجام می‌دهیم اما در ساحت‌های فناوری و فرهنگ باید اقدامات ساختاری بسیاری انجام دهیم. زیرا فناوری نیازمند اقدامات دانش‌بنیان، پارک فناوری، شتاب‌دهنده و... است و فرهنگ هم نیازمند بازیابی اصولی است. اگر فرهنگ هم یکی از ساحت‌های سه‌پایه دانشگاه محسوب می‌شود، باید توجه داشت که هیچ سه‌پایه‌ای با دوپایه ساخته نمی‌شود، فلذا با توجه به این که فرهنگ دانشگاهی بسیار ضعیف است، عملکرد ما بسیار اهمیت دارد.
وی ادامه داد: ناکارامدی فرهنگی تربیتی در جامعه بسیار مشاهده می‌شود. اما یکی از هویت‌هایی که در حال فروپاشی است، هویت زن در جامعه است. البته این امر مربوط به امروزه نیست و فرازمانی است، زیرا یکی از نکاتی که در قرآن دیده می‌شود و امکان تکیه همواره بر آن از صدر اسلام وجود دارد، همین فروپاشی هویت زن در جامعه است. امروزه همه تلاش غرب و نسل جوان این است که جنسیت امر نسبی شود و دختر و پسر باهم به راحتی دوست اجتماعی باشند.
طهرانچی افزود: ویژگی‌های ناکارامدی فرهنگی و تربیتی این است که سکولار، درون‌زا، مقوم وحدت ملی، پویا، اثربخش، انسجام‌بخش و امیدآفرین نیست. فلذا برای دستیابی به این اجتماع تربیتی، فرهنگی و هویتی باید بر نقش قطب‌های اثرگذار مانند معلم، استاد، خانواده، محیط‌های رفاقتی و جامعه تکیه کرد و یاری گرفت.
رییس دانشگاه آزاد اسلامی در خصوص لوازم فرهنگ، گفت: لازمه‌های فرهنگ زنجیره جریان‌سازی، گفتمان‌سازی، شبکه‌سازی، نهادسازی، نمادسازی و رفتارسازی است. زیرا کار فرهنگی زنجیره‌وار است و اگر در مرحله اول جریان‌ساز نباشیم و گفتمان مناسب نداشته باشیم، در این زنجیره موفق نخواهیم شد. همچنین هیچ امر فرهنگی بدون داشتن گفتمان، تحقق پذیر نیست، زیرا این امر به صورت فردی محقق نمی‌شود و امر فرهنگی نیازمند شبکه‌سازی است.
وی اظهار کرد: گسترش ارتباطات نظام ما را در سیر مربی‌محور، سازمان‌محور و شبکه‌محور قرار داده است و امروزه نظام ما را با سمت شبکه‌محور سوق داده است. اگر ما هوشیار نباشیم، شبکه‌ای که در حال شکل‌گیری است، سازمان دانشگاه آزاد را در خود می‌بلعد. همچنین محیط‌های تعلیم و تربیت جامعه، نظام آموزشی و خانواده است. نظام آموزشی همان دانشگاه است که البته در درون خود جلوه کوچکی از محیط کار، محیط زندگی، محیط رفاقتی و محیط آموزشی را جای داده است. این محیط رفاقتی به اندازه‌ای اهمیت دارد که در روز قیامت جمله امان از شبکه رفاقت در این باره بیان می‌شود. خداوند در آیه 28 سوره «فرقان» در این باره فرموده است: «يَا وَيْلَتَىٰ لَيْتَنِي لَمْ أَتَّخِذْ فُلَانًا خَلِيلًا؛ وای بر من، ای کاش که فلان مرد کافر و رفیق فاسق را دوست نمی‌گرفتم.»
طهرانچی در خصوص تاکید خداوند بر دقت انسان برای انتخاب محیط رفاقتی، بیان کرد: خداوند در آیه 73 سوره «اسراء»، فرموده است: «وَإِنْ كَادُوا لَيَفْتِنُونَكَ عَنِ الَّذِي أَوْحَيْنَا إِلَيْكَ لِتَفْتَرِيَ عَلَيْنَا غَيْرَهُ ۖ وَإِذًا لَاتَّخَذُوكَ خَلِيلًا؛ و نزدیک بود که کافران تو را فریب داده و از آنچه به تو وحی کردیم (که به بتان هیچ اعتنا مکن) غافل شوی و چیز دیگر بر ما فرابندی، آنگاه یقینا مشرکان تو را دوست خود می‌گرفتند.» فلذا با توجه به این اوامر برای فرهنگ‌سازی محیط رفاقتی در دانشگاه باید توجه ویژه‌ای داشته باشیم. البته آیات متفاوتی در سوره‌های مختلف در خصوص دوست بیان شده است که آیات ۵۲ سوره «انعام»، ۲۲ سوره «لقمان»، ۲۸ سوره «کهف» و ۱۱۲ سوره «بقره» جزء این آیات هستند.
رییس دانشگاه آزاد اسلامی تصریح کرد: با هر سختی که این کشور دارد اما، حاکمیت، حاکمیت دین است. اگر این فرهنگ‌سازی در خصوص جوانان انجام گیرد، آنها انتخاب صحیح را در تمامی زندگی خود به کار می‌گیرند و در نتیجه زندگی مناسبی برای خود تشکیل خواهند داد و نگرش آنان تغییر خواهد کرد. فلذا تمام این فرهنگ و دانشگاه برای این است که به جوانان قدرت انتخاب صحیح را بیاموزیم.
وی افزود: خداوند در آیات ۸۴ و ۸۵ سوره «اسراء» فرموده است: «قُلْ كُلٌّ يَعْمَلُ عَلَىٰ شَاكِلَتِهِ فَرَبُّكُمْ أَعْلَمُ بِمَنْ هُوَ أَهْدَىٰ سَبِيلًا؛ وَيَسْأَلُونَكَ عَنِ الرُّوحِ ۖ قُلِ الرُّوحُ مِنْ أَمْرِ رَبِّي وَمَا أُوتِيتُمْ مِنَ الْعِلْمِ إِلَّا قَلِيلًا؛ بگو که هر کس بر حسب ذات و طبیعت خود عملی انجام خواهد داد، و خدای شما به آن که راهیافته‌تر است از همه کس آگاهتر است. و تو را از حقیقت روح می‌پرسند، جواب ده که روح از عالم امر خداست و بی‌واسطه جسمانیات به امر الهی به بدن‌ها تعلق می‌گیرد و شما پی به حقیقت آن نمی‌برید، زیرا آنچه از علم به شما دادند بسیار اندک است.» باتوجه به این آیات باید بتوانیم باتوجه به فرهنگ در شاکله جوانان تاثیرگذار باشیم تا در انتخاب صحیح آنها تاثیرگذار شویم.
انتهای پیام
