مروری بر سجایای اخلاقی و رفتاری امام هادی(ع)

به گزارش ایکنا از خوزستان، مرضیه محمدزاده، پژوهشگر تاریخ اهل بیت(ع) و مؤلف کتاب «علی بن محمد؛ امام هادی(ع)» در سخنرانی مجازی خود به‌مناسبت سالروز شهادت امام هادی(ع) درباره سجایای اخلاقی و رفتاری امام هادی(ع) با بیان اینکه امام هادی(ع) محبوبیت خاصی در بین مردم داشت، گفت: متأسفانه ما نسبت به امام هادی(ع) اطلاعات کافی در اختیار نداریم. یکی از ائمه‌ای که در دوره خود بسیار جهاد کردند، امام هادی(ع) بودند. ایشان در دوره خود زمینه باور مردم به غیبت را فراهم کردند و باعث شدند مردم نسبت به غیبت امام زمان(ع) باور قلبی داشته باشند.

وی اظهار کرد: در تاریخ گزارش شده است زمانی که متوکل عباسی، امام هادی(ع) را از مدینه به سامرا فراخواند، مردم مدینه در حین حرکت امام در مسیرشان ایستاده بودند و اشک می‌ریختند که از رفتن امام ممانعت کنند. این موضوع، محبوبیت امام را می‌رساند. ما چنین گزارشی را درباره امام رضا(ع) نیز در تاریخ داریم، چون این ائمه(ع) دیگر به مدینه بازنگشتند و در تاریخ می‌بینیم که امام حسن عسکری(ع) که همراه پدر به سامرا می‌روند در طول حیات خود به حج نرفته‌‎اند؛ یعنی چنین اجازه‌ای نداشتند.

محمدزاده افزود: امام هادی(ع) گرچه در سامرا مورد آزار و اذیت قرار گرفتند، اما مردم نسبت به ایشان کرنش داشتند و به دلیل خصلت‌های وجودی خاص خود، دیگران را جذب خود می‌کردند. درباره علم و دانش امام گفته شده است که در دوره خود نظیر نداشتند. در جود و بخشش امام نیز آمده است که گرچه روزگار سختی داشتند، اما آنچه داشتند می‌بخشیدند. یکی از یاران امام به نام ابوهاشم جعفری دچار مشکل مالی می‌شود و نزد ایشان می‌آید. امام پیش از اینکه ابوهاشم از ایشان درخواستی بکند، به او نعمت‌هایش را یادآوری می‌کنند، به او می‌گویند تو ایمان داری، در عافیت هستی و قناعت داری. آیا شکر این نعمت‌ها را به‌جا آورده‌ای؟ ابوهاشم بعد از این سخن امام، فکر کرد من چه نعمت‌های بزرگی دارم و دیگر نتوانست درخواست خود را مطرح کند. اما امام در ادامه فرمودند: اما می‌دانم دستت تنگ است و به او کمک می‌کنند. امام در این سخن به ابوهاشم و به ما که شیعیان ایشان هستیم یادآوری می‌کنند اگر اتفاقی برای ما افتاد و دچار مشکلی شدیم بدانیم که هنوز نعمت‌های مهمی داریم و شکر داشته‌‎های خود را به جای آوریم.

مؤلف کتاب «علی بن محمد؛ امام هادی(ع)» اظهار کرد: ائمه با اینکه عالم‌ترین افراد دوران خود بودند و کلاس درس داشتند، اما کار می‌کردند و کشاورزی می‌کردند و آنچه داشتند، حاصل دسترنج خود بود. خود را از این جهت برتر از دیگران نمی‌دانستند. ویژگی دیگر امام، زهد و پارسایی ایشان است. گفتیم زهد به معنی نداشتن نیست؛ بلکه زهد واقعی، عدم وابستگی است. امام هادی(ع) به پاکیزگی بسیار اهمیت می‌دادند و به رنگ سفید علاقه داشتند. به جهت اینکه در آن دوران بیشتر مردم در فقر به سر می‌بردند، لباس گران قیمت نمی‌پوشیدند، اما به شدت با زاهدان و صوفیه که با لباس‌های ژنده در بین مردم ظاهر می‌شدند، مخالف بودند و به شیعیان خود توصیه می کردند که از اینها دوری کنند و می‌فرمودند اینها اساس دین را ویران می‌کنند. 

وی افزود: امام بسیار اهل دعا بودند. در بین ائمه(ع)، امام سجاد(ع) به زبان دعا معارف خود را به مردم انتقال دادند. امام هادی(ع) نیز در شرایط خفقان می‌زیستند و به این جهت، معارف خود را در قالب زیارت‌نامه‌ها به شیعیان انتقال می‌دادند.

محمدزاده گفت: ما از ائمه دیگر نیز دعا و زیارت‌نامه داریم، اما برخی از آنها در دوره‌ای می‌زیستند که جز با دعا و زیارت‌نامه نمی‌توانستد معارف خود را بیان کنند. زیارت غدیریه و زیارت جامعه کبیره از امام هادی(ع) است. زیارت مخصوص حضرت عباس(ع) که مفاهیم عالی عرفانی دارد نیز ایشان است. زیارت حضرت زهرا(س) و زیارت امام حسین(ع) را نیز از ایشان داریم. امام در عصر و دوره‌ای از خفقان می‌زیستند که نمی‌توانند جز این کاری انجام دهند، می‌خواهند از امامت برای مردم بگویند، زیارت جامعه کبیره را بیان می‌کنند. امام هادی(ع) دعاهایی دارند که با «ربنا» آغاز می‌شود و بسیار زیباست.