راه درمان حس انحصارطلبی و حسادت

به گزارش خبرنگار افتخاری ایکنا، حجت‌الاسلام‌والمسلمین حسین تهرانی، از اساتید حوزه علمیه تهران، شب گذشته در جلسه هفتگی درس اخلاق خود که در مدرسه نور تهران برگزار شد، در ادامه مبحث حسادت گفت: علمای اخلاق، بیم و خوف را از عواملی دانستند که موجب حسد می‌شود بدین منظور که فرد بیم و خوف دارد که دیگری نعمتی دارد و او ندارد و به او نرسیده است؛ به تعبیری این نعمت قابل اشتراک را که خدا به دیگری داده به او نداده است. اما در اصل ریشه این خوف و بیم هم در بحث انحصارطلبی است که این فرد می‌خواهد فقط این نعمت را خودش داشته باشد.
 
 فرزند ارشد و وصی مرحوم آیت‌الله حاج‌آقا مجتبی تهرانی به حسد در نعم معنوی اشاره و بیان کرد: گاهی در بحث حسد برای حسود بین نعم مادی و معنوی فرقی نیست و برای حسود فرقی ندارد که این نعمت مادی باشد یا معنوی! مثلاً در باب خلافت الهی خدا این نعمت اختصاصی را به یک نفر عطا کرده است و این‌طور نیست که به دو نفر عطا کرده باشد، اینجا دیگر این نعمت اشتراکی برای همه بندگان نیست؛ بلکه نعمت اختصاصی است و از طرفی نعمت مادی هم نیست و یک نعمت معنوی است که خدا مثلاً خلافت الهی را به یک نفر داده است، اما فرد به این نعمت اختصاصی دیگری حسادت دارد هم اینکه نعمت اختصاصی است به او نمی‌رسد و هم اینکه، چون حس انحصارطلبی دارد نمی‌خواهد دیگری داشته باشد و او نداشته باشد. 
 
 وی ادامه داد: اینجاست که فرد می‌خواهد که دیگری بمیرد تا این نعمت اختصاصی به او برسد و گاهی هم حسدش به جایی می‌رسد که می‌خواهد او را بکشد تا این نعمت به او برسد که این قسم دوم خطرناک‌تر است. اینجا حس حسادت در او زنده شده تاحدی‌که حتی می‌خواهد دیگری را از بین ببرد و بکشد تا نعمت دیگری به او برسد که باز این رذیله از حس انحصارطلبی سرچشمه می‌گیرد. 
 
 راه علاج و درمان حس انحصارطلبی
 
 تهرانی در ادامه سخنانش درباره راه علاج و درمان حس انحصارطلبی، گفت: اسلام برای علاج انحصارطلبی دستوراتی داده است که برای درمان آن از حالت ضد آن استفاده می‌شود و باید حالت ضد آن را در خود ایجاد کنید که ضد آن ایثار است. مسئله انحصارطلبی خیلی خطرناک است که باعث می‌شود فرد مبتلا به رذیله حسد شود و راه درمان آن و صفت ضد آن ایثار است که فرد می‌تواند با کسب ایثار این رذیله را درمان کند. 
 
 وی ادامه داد: ایثار یکی از فضایل اخلاقی است که انسان نعمت را برای دیگران بخواهد و خودش دنبال این نباشد که فقط برای خودش این نعمت را بخواهد، پس ایثار به این معنا است که فرد آنچه را که می‌خواهد فقط برای خودش نخواهد. حتی در دعاکردن هم به ما گفتند دیگری را مقدم بر خود کنید تا حس انحصارطلبی از بین برود. 
 
 وی تأکید کرد: پس در ایثار، انسان آنچه را برای خودش می‌خواهید اول برای دیگران می‌خواهد و دیگران را بر خودش مقدم می‌کند هر چند خودش هم نیازمند آن چیز باشد. 
 
 چرا در دعا دیگران را بر خود مقدم کنیم؟
 
 این استاد حوزوی با بیان اینکه در دعاکردن هم به ما دستور دادند دیگران را بر خود مقدم کنید، گفت: در روایات آمده که وقتی حضرت فاطمه زهرا (س) مشغول به دعا می‌شدند، اول مؤمنین و مؤمنات را دعا می‌کردند و آن‌ها را بر خود مقدم می‌داشتند و وقتی از ایشان سؤال می‌شد چرا برای خودتان دعا نمی‌کنید؟ می‌فرمودند: «اَلجارُ ثُمَّ الدّارُ؛ اول همسایه سپس خود» 
 
 وی افزود: در آموزه‌های دینی و روایات مشاهده می‌شود که به ما یاد می‌دهند که حتی در دعاکردن هم اول دیگران را بر خود مقدم بردارید که باعث ازبین‌رفتن حس انحصارطلبی در انسان می‌شود. پس فقط خودتان را نبینید که اگر دیدید رذیله حسد در شما زنده می‌شود. اما انسان اگر دیگران را مقدم بدارد خودش آثار و برکات فراوانی دارد که علاوه بر درمان حس انحصارطلبی این برکات هم نصیب انسان می‌شود. 
 
 وی بیان کرد: نکته مهم در دعا برای دیگران این است که دعای در حق دیگران دعایی مستجاب و تضمین شده است درصورتی‌که اگر برای خودتان دعا کنید معلوم نیست مستجاب شود، پس بهتر است دعایی کنید که اجابت آن تضمین شده باشد به همین دلیل روایات تأکید بر دعا برای دیگران نموده‌اند.

محسن سلطان‌احمدی

انتهای پیام