«زبور الهی»؛ اثری در اذکار و اعمال پیامبر(ص) و ائمه(ع)

کتاب «زبور الهی» اثری در ادعیه، اذکار، اوراد و اعمال مأثور از پیامبر(ص) و ائمه(ع) است که اخیراً با ترجمه، تحقیق و تصحیح بهراد جعفری، منتشر شده است. مؤلف این اثر «علم‌الهدی محمد» از علمای قرن دوازدهم هجری قمری و فرزند علامه ملامحسن فیض کاشانی(داماد ملاصدرا) است.

بهراد جعفری، محقق علوم حدیثی، محقق و مصحح کتاب «زبور الهی» درباره انتشار این اثر به ایکنا خوزستان، گفت: بیش از سه دهه است که در مسیر احیای تراث حدیثی شیعه امامیه کار می‌کنم که نیمی از آن را در محضر استاد علی‌اکبر غفاری گذراندم. تا امروز بیش از 80 جلد کتاب از مصادر اولیه و ثانویه شیعه را تحقیق، تصحیح و ترجمه کردم و ثمره عالیه آن باعث شد که کتاب «زبور الهی» تألیف جناب علم‌الهدی محمد کاشانی را به طبع برسانم.

این پژوهشگر در معرفی مؤلف کتاب گفت: نام او محمد است که به علم‌الهدی ملقب شده و در سال 1039 قمری در شهر قم دیده به جهان گشود. پدر او جناب علامه ملامحسن فیض کاشانی از شاگردان ملاصدرا و مادر او زینب بانویی دانشمند و فرزند ملاصدرا است. او تحصیلات مقدماتی را در محل تولدش کاشان نزد استادان به‌نام آن شهر به ویژه ملاصدرا و پدر عالمش ملافیض کاشانی فراگرفت و از بزرگان آن عصر مفتخر به اجازه اجتهاد و روایت شد. از جمله استادان او شیخ محمدحسن حر عاملی، عبدالله مجلسی(برادر صاحب بحارالانوار) و سید نعمت‌الله جزایری هستند. او در سال 1115 وفات یافت و مقبره او و پدرش در شهر کاشان مورد توجه مؤمنین است.

ویژگی‌های کتاب «زبور الهی»

وی درباره ویژگی‌های کتاب «زبور الهی» اظهار کرد: این کتاب در هشت باب تنظیم شده است. ادعیه‌ای که در کتاب‌های دیگر برای روزهای هفته سفارش شده در این کتاب نیز ذکر شده که روایت شده از امام سجاد(ع) است. مؤلف(علم‌الهدی) یک دعای دیگر نیز برای روزهای هفته به روایت امام موسی کاظم(ع) از یکی دیگر از مصادر نقل کرده است. نکته دیگر این است که مثلاً ما در دعای روز عرفه به دعای مروی از امام حسین(ع) بسنده کرده‌ایم ولی در این کتاب، مؤلف دعای مروی از امام سجاد(ع) را آورده است.

جعفری ادامه داد: بیش از سه سال بر روی این مجموعه نورانی کار کردم. از آنجایی که تعالی روح انسان با فهم دعا نسبت مستقیم دارد سعی کردم ترجمه سلیس و تأثیرگذاری در تمام بخش‌های مختلف کتاب قرار دهم. اندازه حروف کتاب نیز برای راحتی خواننده بزرگ است.

محقق و مترجم کتاب «زبور الهی» با اشاره به عناوین و موضوعات کتاب گفت: در حاشیه کتاب قریب به 2000 موضوع قرار داد شده که خواننده به راحتی به موضوعات متن دسترسی پیدا کند.  

تفاوت کتاب «زبور الهی» با دیگر کتب دعا

وی درباره تفاوت کتاب «زبور الهی» با دیگر کتاب‌های دعا گفت: مؤلف کتاب از محدثین ممتاز حوزه تشیع بوده و در انتخاب ادعیه سعی بلیغ داشته تا صحیح‌ترین سند و متقن‌ترین متن را برگزیند. بنابراین در کتاب «زبور الهی» ما با عالی‌ترین مرویات مواجهیم که می‌شود با آرامش و خاطر جمعی بیشتری آن را مروی از آل‌عصمت(ع) بدانیم.

این محقق علوم حدیثی با اشاره به تصحیح کتاب اظهار کرد: اساس کار، نسخه خطی کتابخانه مجلس شورای اسلامی بود و مراحل بعد با دو نسخه کتابخانه ملی و کتابخانه حضرت امیرالمؤمنین(ع) در نجف اشرف مقابله شد.

جعفری گفت: مؤلف کتاب را در هشت باب تنظیم کرده است: باب اول: در وظایف گزاردن صلوات(نماز) یومیه. باب دوم: در وظایف تعقیب رواتب صلوات. باب سوم: در وظایف آمد و شد روز و شب به دخول اوقات و حلول ساعات. باب چهارم: در وظایف اسابیع و جُمُعات. باب پنجم: در وظایف مرور شهور و سنوات. باب ششم: در وظایف اصناف عادات و انواع حوادث و قُربات. باب هفتم: در وظایف حصول مقاصد و مهمات و باب هشتم: در وظایف نزول مکاره و آفات.

گفتنی است؛‌ کتاب «زبور الهی» توسط مترجم و مصحح آن به نشر رسیده است. در بخشی از مقدمه مؤلف در فضیلت ذکر و دعا می‌خوانیم: 

«و از جمله پندهای پیغمبر خدا(ص) آن است که گفته: ای اباذر هیچ بامدادی و شبانگاهی نگذرد مگر آنکه بعضی از جای‌های زمین بعضی دیگر را ندا کند که ای همسایه، آیا یادِ خدا کننده‌ای بر تو گذشته یا بنده‌ای پیشانی خود را در مقام فروتنی و سجود برای خشنودی معبود بر تو گذاشته؟ پس پاره‌ای گویند آری و پاره‌ای گویند نه، آن قطعه که بر آن یکی از دو کارِ بلند مقدار واقع شده باشد شادمانی کند و گشاده گردد و داند که زیادتی بر دیگرها دارد. و در بسیاری از اخبار و آثار ائمه اطهار(ع) وارد است که بهترین عبادات دعا کردن است و از خدای طلبیدن.»

گفت‌و‌گو از کامله بوعذار