10 پرسشی که اهالی قرآن باید از خود بپرسند + صوت

به گزارش خبرنگار ایکنا، قبل از آغاز روز دوم رقابت‌های فینال چهل و چهارمین دوره مسابقات سراسری قرآن در بخش آقایان، نشست شرکت‌کنندگان مسابقات سراسری قرآن کریم با عباس سلیمی، پیشکسوت قرآنی کشور برگزار شد. مشاور قرآنی رئیس سازمان اوقاف و امور خیریه در این نشست به بیان نکات اخلاقی در مورد قاریان و فعالان قرآنی پرداخت که مشروح آن در ادامه آمده است.

«برخی از موارد هست که انسان به آن علم دارد، اما خوب است به ما مجدد یادآوری شود تا متوجه اهمیت این مسائل شویم.

حتماً در علم فیزیک بحث شکست نور را شنیده‌اید، به تعبیر برخی از اساتید، این یک توهم نوری است. شاید برای شما اتفاق افتاده باشد که در تابستان در جاده‌ای حرکت می‌کنید اینگونه به نظر می‌آید در فاصله‌ای دورتر کف جاده را آب فرا گرفته است، یعنی با دو چشم خود به وضوح آب را می‌بینید اما زمانی که به آن نقطه می‌رسید، متوجه پدیده سراب می‌شوید. منظورم این است که بسیاری از مسائل دنیا اینگونه است، انسان ممکن است یک پدیده، یک شی، یک انسان، یک تئوری، یک فلسفه و یک مکتب را به گونه‌ای ببیند، در حالی که واقعیت چیز دیگری باشد. از این مقدمه کوتاه استفاده می‌کنم تا بگویم در مورد کتاب شریف آسمانی هم باید نگاه خودمان را دقیقاً تنظیم و گاه باید نگاه خودمان را تصحیح کنیم. باید ببینیم آیا شناخت و معرفت ما از قرآن اصولی و مطابق با رضای خداوند بزرگ و نازل‌کننده این کتاب شریف است یا خیر؟

به لطف خداوند تا این مرحله از رقابت‌ها را طی کرده‌اید و همه شما را برگزیدگان قرآنی می‌دانیم و بسیار برای شما احترام و اهمیت قائل هستیم، شما بسیار زحمت کشیده‌اید و توانسته‌اید به عنوان برگزیدگان منطقه و استان خود به این مسابقات راه بیابید‌ بنابر این در عظمت و منزلت شما تردیدی وجود ندارد.

اگر به لسان روایات نگاه کنیم می‌بینیم در تعابیر امامان از شما به عنوان بلندمرتبه‌ترین آدمیان در جامعه اسلامی، پرچمداران اسلام و تالیان و سخنگویان خداوند متعال یاد شده و در مورد شما گفته شده است که «خداوند قلبی را که جایگاه قرآن باشد عذاب نمی‌کند.» اما آیا قضیه به همین جا ختم می‌شود؟ همین که تلاش کنیم، رقابتی کنیم، به مسابقات بیاییم و بعد هم نفرات اول، دوم و سوم معرفی شوند کافی است؟ حتماً جواب خیر است؛ پس باید در برخی موارد با خودمان خلوت کنیم.

استاد ما می فرمود ترجمه ساده این آیه شریفه که می فرماید: «فَلَا تُزَكُّوا أَنْفُسَكُمْ» این است که زیاد خودمان را تحویل نگیریم و مقداری خودمان را به محاسبه بکشیم. من تعبیرم این است که همه باید در خلوت 10 سوال را با خود مطرح کنیم و در قالب یک خودآزمایی به آن جواب دهیم.

شما قاری قرآن، جزو کدام گروه هستید؟

اولین سوال این است که ما جزء کدام گروه قاریان و قرآنیان هستیم؟ امیرالمؤمنین علی(ع) یک دسته‌بندی در مورد قرآنیان دارند و فرموده‌اند کسانی که قرآن می‌خوانند سه گروه هستند؛ «برخی برای خدا قرآن می‌خوانند»، «برخی برای دنیا قرآن می‌خوانند» و «برخی هم برای رقابت و به رخ کشیدن توانایی خودشان قرآن می‌خوانند» ما لاجرم باید جزو یکی از این سه گروه باشیم.

سوال دوم این است که آیا ما از همه زیباتر قرآن می‌خوانیم؟ به هر حال ممکن است این احساس در انسان به وجود بیاید که بهتر از دیگران می‌خواند اگر از همه زیباتر نمی‌خواند که راهی مسابقات نمی‌شد. ملاک ما در رابطه به اینکه ببینیم چه کسی از همه زیباتر قرآن می‌خواند چیست؟ حدیثی از مجموعه میزان الحکمه می‌فرماید زمانی که از پیامبر(ص) سوال شد یا رسول الله(ص) چه کسی از همه زیباتر قرآن می‌خواند؟ پیامبر(ص) فرمودند «کسی که وقتی قرائت او را می‌شنوی متوجه شوی که در مقام خشیت قرار دارد.» باید ببینیم که آیا منِ قاری و شاگردِ قرآن از خدا می‌ترسم، اگر می‌ترسم از همه زیباتر قرآن می‌خوانم.

سوال سوم این است که آیا ما حقیقتاً قرآن‌باور هستیم؟ مراحل انس با قرآن دارای سه مرحله «قرآن‌خوانی»، «قرآن‌دانی» و «قرآن‌باوری» است. متاسفانه به خاطر کم‌کاری‌ها و بی‌همتی خود افراد، اکثر ملت بزرگوار ما نمی‌توانند قرآن را صحیح بخوانند و این به صورت میدانی روشن شده است، این از تکلیف مرحله اول؛ در مرحله دوم که قرآن‌دانی است هم کم نیستند کسانی مانند من؛ که قرآن‌خوانی می‌دانند اما نمی‌دانند که چه می‌خوانند. مرحله سوم کار مشکل‌تر می‌شود، هستند قرآن‌خوانانِ قرآن‌دانی که قرآن را باور ندارند. امکان ندارد کسی قرآن را باور داشته باشد، دروغ بگوید و غیبت بکند. امکان ندارد کسی قرآن باور باشد، اما در حق بیت‌المال مسلمین خیانت کند. قرآن باور کسی است که همه بایدها و نبایدها و شاید و نشایدها را مدنظر قرار دهد.

چنین فردی مؤدب به ادب قرآنی است

سوال چهارم این است که آیا ما مودب به آداب قرآنی هستیم؟ واژه ادب در لغت به معنی روش و راه و رسم است. یعنی آیا منِ قرآن خوان ادب و وقار و متانت قرآنی دارم؟ اگر پاسخ مثبت بود آن موقع می‌توانم بگویم ادب قرآنی دارم. آداب تلاوت قرآنی موارد متعددی است و به دو دسته ظاهری و باطنی تقسیم می‌شود. طهارت ظاهری، استعاذه، خواندن قرآن با صدای زیبا و ... از مصادیق آداب ظاهری است. به موازات طهارت ظاهری، طهارت باطنی هم باید داشته باشیم اگر اینگونه باشد، چنین فرد قرآنی می‌تواند بگوید من مؤدب به ادب قرآنی هستم.

سوال پنجم این است که آیا ما حق تلاوت قرآن را ادا می‌کنیم؟ خود قرآن در سوره مبارکه بقره می‌فرماید «الَّذِينَ آتَيْنَاهُمُ الْكِتَابَ يَتْلُونَهُ حَقَّ تِلَاوَتِهِ» یعنی آن کسانی که ما نعمت کتاب را به آنها ارزانی داشتیم آن را تلاوت می‌کنند در حالی که حق تلاوت را به جای می‌آورند. از پیامبر(ص) پرسیدند منظور از حق تلاوت چیست؟ فرمودند منظور از ادای حق تلاوت این است که انسان آنگونه که شایسته است از دستورات قرآنی تبعیت کند. یعنی به موازات قرائت قرآن در مقام عمل به قرآن نیز آن را در زندگی پیاده کند.

سوال ششم این است که آیا مردم ما را قرآنی می‌دانند؟ و وقتی من را می‌بینند یاد زیبایی‌های قرآنی می‌افتند؟

سوال هفتم این است که آیا هر روز ایمان ما نسبت به خدا بیشتر می‌شود؟ در دومین آیه سوره مبارکه انفال می‌خوانیم «وَإِذَا تُلِيَتْ عَلَيْهِمْ آيَاتُهُ زَادَتْهُمْ إِيمَانًا» یعنی وقتی آیات خدا بر ما تلاوت می‌شود مستمراً ایمان ما تکامل پیدا می‌کند چون ایمان درجات مختلف دارد.

نمونه حجتی برای همه قاریان و حافظان

سوال هشتم این است که آیا عملکرد ما قرآنیان در جامعه موجب بدبینی مردم به دین و مکتب قرآن نمی‌شود؟ بعد از گذشت بیش از 43 سال از پیروزی انقلاب اسلامی و تقدیم بیش از 230 هزار شهید و کسانی همچون سرلشگر شهید «حسین لشگری» که 18 سال تمام در اسارت به سر برد و بیش از پنج سال در یک سلول دو متری سپری کرد و در همان مدت حافظ کل قرآن کریم هم شد؛ فردا خداوند متعال این را به عنوان حجت بر من عرضه می‌کند و می‌گوید اگر ایشان اینگونه بوده است تو به عنوان خادم قرآنی چه کرده‌ای؟

امروز علت‌العلل بدبینی‌ها، تناقضات رفتاری مدعیان دینداری است، یعنی کسانی که خود را دیندار معرفی می‌کنند، اما مردم را با رفتار خود از مناسک مذهبی منزجر می‌کنند.

مورد خشم خداوند نشوید

سوال نهم این است که آیا در روز قیامت خداوند با چهره عطوفت و مهربانی خود با ما ملاقات خواهد کرد؟ در سوره مبارکه کهف می‌فرماید: «فَلْيَعْمَلْ عَمَلًا صَالِحًا وَلَا يُشْرِكْ بِعِبَادَةِ رَبِّهِ أَحَدًا» اگر کسی می‌خواهد با چهره خشم و غضب خدا مواجه نشود باید عمل صالح انجام دهد و باید با توحید این کار را انجام دهد و شرک در هیچ مرتبه‌ای نداشته باشد وگرنه اگر من قاری قرآن هم باشم و رعایت نکنم مشمول آیه سوره مبارکه بقره می‌شوم که می‌فرماید: «وَلَا يُكَلِّمُهُمُ اللَّهُ يَوْمَ الْقِيَامَةِ» گروهی هستند که خداوند در روز قیامت نه به آنها نگاه می‌کند و نه سخن می‌گوید.

سوال دهم این است که آیا در روز قیامت قرآن از ما شفاعت خواهد کرد؟ پیامبر(ص) در یک بیان طولانی زیبا در یک فرازی فرموده است قرآن شفاعت‌دهنده‌ای است که شفاعت او رد نمی‌شود.

باید به خودمان نگاه کنیم. اگر اینگونه هستید که خوشا به سعادت شما. اگر پاسخ شما در خلوت به این 10 سوال مثبت است از همین الان نفر اول مسابقات هستید و اگر پاسخ منفی است ولو اینکه در این سکو برگزیده هم شوید، دردی را درمان نخواهد کرد.»