نابرابری در دسترسی به خدمات سلامت روان / وقتی کرونا روان مردم را به دست گرفت

عاطفه افشاری، کارشناس ارشد روانشناسی و کارشناس مسئول دفتر مشاوره معاونت پیشگیری بهزیستی خراسان‌جنوبی در گفت‌وگو با ایکنا از خراسان‌جنوبی، اظهار کرد: همه ساله 10 اکتبر آغاز هفته جهانی سلامت روان بوده تا مردم دنیا بیش از پیش به سلامت روان خود اهمیت دهند.

وی افزود: رئیس فدراسیون جهانی سلامت روان، شعار «سلامت روان در جهانی نابرابر» را برای روز جهانی سلامت روان در سال ۲۰۲۱ اعلام کرد؛ این شعار به‌وسیله رأی اعضا، ذینفعان و حامیان فدراسیون جهانی سلامت روان به این دلیل انتخاب شد که دنیا به‌صورت فزاینده‌ای قطبی شده، ثروتمندان، ثروتمندتر شدند و تعداد بسیار زیادی از مردم هنوز در فقر زندگی می‌کنند.

وی بیان کرد: در سال‌های اخیر اخیر نابرابری‌های ناشی از نژاد و قومیت، گرایش جنسی و هویت جنسیتی، و عدم رعایت حقوق بشر در بسیاری از کشورها، از جمله برای افرادی که در شرایط سالم روانی زندگی می‌کردند، بیشتر خود را نشان داد؛ چنین نابرابری‌هایی بر سلامت روان تأثیر می‌گذارند.

این کارشناس ارشد روانشناسی بیان کرد: این شعار، که برای سال 2020 انتخاب شده است، نشان می‌دهد دسترسی به خدمات سلامت روان نابرابر باقی است؛ به‌طوری که بین 57 تا 57 درصد از افراد مبتلا به اختلالات روانشناختی در کشورهای با درآمد کم و متوسط، اصلا نمی‌توانند به خدمات سلامت روان دسترسی داشته باشند.

بحران کرونا و افزایش نابرابری 

افشاری با بیان اینکه این دسترسی در کشورهای با درآمد بالا هم زیاد وضعیت بهتری ندارد، تصریح کرد: عدم سرمایه‌گذاری در زمینه سلامت روان نامتناسب با بودجه کلی سلامت، به شکاف درمان سلامت روان دامن می‌زند.

وی با بیان اینکه ما دوباره در بحبوحه بحران جهانی دیگری هستیم که منجر به افزایش نابرابری‌های بهداشتی، اقتصادی و اجتماعی می‌شود، تصریح کرد: افرادی که بیماری جسمی را تجربه می‌کنند نیز اغلب دچار ناراحتی‌های روانشناختی و مشکلات روحی ـ روانی می‌شوند.

افشاری ادامه داد: به‌طور مثال اکثریت افراد نیز اضطراب و یا افسردگی را تجربه می‌کنند و این امر برای افراد کم بینا که شرایط نامطلوب اجتماعی و اقتصادی را تجربه می‌کنند، بدترهم شده است. همه‌گیری بیماری کرونا، اثرات نابرابری را بر پیامدهای سلامتی بیشتر برجسته کرده است و هیچ کشوری، هرچند ثروتمند، برای این امر آمادگی کامل نداشته است.

وی بیان کرد: این همه‌گیری افراد مختلف را در هر رده سنی، از طریق راه‌های زیادی تحت تأثیر قرار داده و خواهد داد؛ از طریق عفونت و بیماری، که گاهی منجر به مرگ شده و فقدان را برای اعضای خانواده داغدیده موجب می‌شود؛ از طریق تأثیر اقتصادی، با از دست دادن شغل و عدم امنیت شغلی ادامه‌دار و با فاصله فیزیکی که می‌تواند به انزوای اجتماعی منجر شود.

افشاری ادامه داد: کرونا باعث شد تا سلامت روان مردم از حالت نرمال خود خارج شود و به سمت بیمارگونه پیش رود؛ خود این وضعیت روحیه مردم را دچار تغییر کرده و اگر این مناسبت‌ها جود نداشته باشد و مردم با خدمات سلامت آشنا نشوند نمی‌توانند از این بحران خارج شوند.

وی با بیان اینکه این امر نیاز به هم‌افزایی دستگاه‌های متولی سلامت دارد تا بتوانیم خدمات مطلوبی در تمامی سطوح به مردم ارائه کنیم، افزود: پرداختن به بازاریابی اجتماعی و ارائه آموزش‌های لازم در این خصوص ضروری به نظر می‌رسد تا ازآسیب‌های روانی و اجتماعی که به مردم وارد می‌شود، پیشگیری کند.

انگ روانی در تضاد با آموزه‌های اسلام است

کارشناس مسئول دفتر مشاوره معاونت پیشگیری بهزیستی خراسان‌جنوبی با تأکید بر نقش سیاست‌گذاران در دسترسی عادلانه مردم به خدمات سلامت، تصریح کرد: بسیاری از ما به افرادی که به مشاور و روانشناس مراجعه می‌کنند انگ روانی می‌زنیم که این امر با اسلامی بودن جامعه ما در تضاد است و همین امر باعث می‌شود تا افراد در مورد مشکلات هرچند بزرگ خود نیز از مراجعه به مشاور خودداری کنند که این انگ باید برطرف شود.

وی با بیان اینکه تمام افراد گاها نیاز دارند تا بتوانند برای سلامت روان از دست رفته خود به مشاور و روانشناس مراجعه کنند، اظهار کرد: در خراسان‌جنوبی، 56 مرکز و دفتر مشاوره خدمات روانشناختی حضوری فعالیت دارند و همچنین شماره 1480 نیز در تمام روزهای هفته خدمت مردم برای ارائه خدمات روانشناسی است.

کارشناس مسئول دفتر مشاوره معاونت پیشگیری بهزیستی خراسان‌جنوبی یادآور شد: زمانی که آمار مشاوره افزایش یابد، از این منظر خرسند می‌شویم که احساس خطر در مردم برای سلامت خود افزایش یافته و همچنین فرهنگ‌سازی لازم برای پرداختن به مبحث مشاوره صورت گرفته است.