به‌ِزیستن؛ امری عملی است یا آماری؟

به گزارش ایکنا، 25 تیرماه در تقویم کشورمان روز بهزیستی و تأمین اجتماعی نام گرفته است. عنوانی که دربردارنده مفهومی بلند و انسانی است. بهِ زیستن و تأمین اجتماعی مردم که هر دو از وظایف اخلاقی و انسانی دولت‌ها بر مردم است.
 
سازمان بهزیستی كشور، به موجب لایحه قانونی سال 1359 در جهت تحقق مفاد اصول ۳، ٢١ و ٢۹ قانون اساسی جمهوری اسلامی ایران و در زمینه تحقق عدالت اجتماعی تشكیل شده است.
در واقع بهزیستی، سازمانی فرهنگی، اجتماعی و امدادی است که به منظور گسترش رحمت الهی در جامعه و حفظ ارزش‌ها و کرامات والای انسانی، مجموعه خدماتی را ارائه می‌دهد. سازمان بهزیستی برای کمک به قشرهای محروم و انسان‌هایی که بنا به دلایل محیطی، اجتماعی، اقتصادی و ارثی و نیز داشتن مشکلات جسمی، روانی، عاطفی، گرفتار مشکلات و دچار عدم تعادل شده‌اند، تأسیس شده است. این روز انگیزه‌ای شد برای بررسی مختصر اهداف متعالی این سازمان، آنچه به تحقق رسیده است و آنچه مانع تحقق آن است.

همانطور که می‌دانیم و در رسالت اولیه تشکیل سازمان بهزیستی آمده است؛ این سازمان در کنار درمان و تلاش برای کمک به آسیب‌دیدگان اجتماعی، پیشگیری از افزایش آسیب‌ها و به خصوص پیش‌بینی بروز آسیب‌های جدید و ممانعت از رخ دادن و یا شدت‌گرفتن آنها از اقدامات برعهده این سازمان است.

اما ارقام مطرح شده از سوی مسئولان این سازمان در افزایش پرداخت مستمری و مستمری‌بگیران این سازمان (که نشان دهنده افزایش فقر و فقیر در جامعه است)، افزایش مراکز ترک اعتیاد و راه‌اندازی مراکز ترک اعتیاد کودکان و زنان (که نشان دهنده عمیق‌تر شدن و کاهش سن اعتیاد و افزایش معتادان است)، افزایش مراکز ارائه خدمات اورژانس اجتماعی و حمایت از زنان و دختران آسیب دیده است (که نشان دهنده رشد خشونت علیه زنان و دختران در جامعه است)، برنامه‌ریزی‌های متعدد و مداوم برای ساماندهی کودکان کار خیابان (که نشان دهنده تداوم این مشکل و عدم موفقیت طرح‌های ساماندهی قبلی است) و ... همگی نشان دهنده عدم موفقیت تمامی نهادهای فرهنگی و خدماتی کشور در مهار آسیب‌های اجتماعی است.

وقتی گفته می‌شود در حال حاضر ۳۰۰ هزار خانوار پشت نوبت دریافت مستمری بهزیستی و دو برابر پشت نوبت کمیته امداد هستند، یعنی شاهد افزایش فقری که ریشه بخش قابل توجهی از مشکلات کشور است؛ هستیم. وقتی گفته می‌شود 33 مرکز ویژه ترک اعتیاد با رویکرد استمرار درمان و درمان موردی و تک‌نسخه‌ای با حضور تیم درمان در کشور راه‌اندازی شده است، یعنی در کاهش معضل اعتیاد موفق نبوده‌ایم و هر روز به تعداد مراکز نگهداری و درمان معتادان بیشتری در کشور نیاز پیدا می‌کنیم.

وقتی از افزایش تعداد زنان سرپرست خانوار صحبت می‌کنیم و خدماتی که به این گروه ارائه می‌شود، یعنی نهادهای فرهنگی کشور در کمک به قوام و ثبات خانواده‌ها و کاهش طلاق موفق نبوده‌اند و روز به روز بر تعداد زنان سرپرست خانوار اضافه می‌شود.  

و هر زمان از مسئولان در خصوص آمار پیشگیری سؤال می‌شود، اینگونه مطرح می‌کنند که عملاً در بسیاری از حوزه‌ها نمی‌توان آمار پیشگیری ارائه کرد، اما آمار افزایش خدمات به آسیب‌دیدگان نشان دهنده آمار پایین پیشگیری است.

البته نمی‌توان و نباید موفقیت بهزیستی در پیشگیری از تنبلی چشم و ناشنوایی را نادیده گرفت. از موفق‌ترین طرح‌های سازمان بهزیستی در پیشگیری از معلولیت در کشور دو طرح سراسری غربالگری بینایی و شنوایی است که به حق تأثیر قابل توجهی در کاهش مشکلات کشور در این دو حوزه داشته است. کمک‌های این سازمان برای کاشت حلزون نیز به بسیاری از کودکان برای رفع مشکل ناشنوایی کمک کرده است.

 تأکید و تلاش این سازمان برای ارائه مشاوره‌های ژنتیکی و تحت پوشش قرار دادن خانواده‌هایی که دارای یک فرزند معلول هستند برای پیشگیری از به دنیا آمدن بچه‌های معلول دیگر نیز تا حدود زیادی موفقیت آمیز بوده و مانع تولد کودکان معلول بیشتر شده است.