راهکارهای مصونیت دانش‌آموزان از آسیب‌های دوران کرونا / خانواده و مدرسه خلاق باشند
یک مردم‌شناس با تأکید بر اینکه اگر والدین امروز چاره‌اندیشی مناسبی نکنند، باید بعد از دوران کرونا وقت بیشتری را صرف کنند تا بتوانند فرزندان خود را به کانال‌های تربیتی و مسیرهای اخلاقی برگردانند، گفت: این آسیب‌ها و مشکلات می‌تواند با خلاقیت والدین در طراحی سرگرمی‌های خانگی و خلاقیت آموزش و پرورش در طراحی سازوکارهای آموزشی کاهش یابد.
در روزگار شیوع ویروس کرونا، افراد موقعیت‌ها و مشکلات جدیدی را تجربه می‌کنند که از جمله آنها چالش‌های تربیتی است که برای دانش‌آموزان و والدین ایجاد شده است. استفاده بیش از اندازه از فضای مجازی، بی‌تحرکی کودکان و نوجوانان و نداشتن تعهد زمانی در بیدار شدن و خوابیدن برای آنان مشکلات متعدد روحی و جسمی ایجاد می‌کند و باید با شناخت آنها به دنبال راه حل‌های خلاق و مؤثر باشیم.
مجید ابهری، آسیب‌شناس و رفتارشناس اجتماعی، در گفت‌وگو با ایکنا، با بیان اینکه شیوع کرونا عوارض و آسیب‌های متعددی را ایجاد کرده است، گفت: آسیب‌های ناشی از ویروس کرونا برای تمامی افراد جامعه ملموس و قابل درک است. اگرچه از مهمترین این آسیب‌ها می‌توان به مشکلاتی که برای سلامت انسان‌ها ایجاد می‌کند اشاره کرد، اما شیوع این ویروس آسیب و مشکلات جدی دیگری را نیز به دنبال دارد. ابعاد اثرگذاری این پدیده باید از سوی کارشناسان علوم مختلف بررسی و برای آنها چاره‌اندیشی شود.
وی از جمله مشکلات ملموس این اپیدمی را آسیب‌های رفتاری و تربیتی دانست که از چالش‌های اساسی برای حوزه دانش‌آموزی به حساب می‌آید و گفت: والدین باید ابعاد این چالش را بشناسند و برای آن برنامه‌ریزی مناسبی داشته باشند.
ابهری با اشاره به ضعف آموزش و پرورش در آموزش مجازی بیان کرد: با مجازی شدن آموزش مدارس، مشکلات متعددی برای کودکان و نوجوانان در پایه‌های تحصیلی متفاوت ایجاد شده است که بروز جدی آن را در زمینه عدم درک صحیح مفاهیم درسی شاهد هستیم. در آموزش مجازی مفاهیم دروس به درستی برای دانش‌آموزان نهادینه نمی‌شود و از طرفی دانش‌آموزان در زمان امتحان و آزمون از پدر و مادر و یا خواهر و برادر خود می‌خواهند که در پاسخگویی به سؤالات امتحان آنها را همراهی کنند. در این شرایط ضعف آموزشی دانش‌آموزان مشخص نمی‌شود و این کمبود در مقاطع بالاتر خود را نشان می‌دهد.
این آسیب‌شناس به بی‌نظمی دانش‌آموزان در دوره قرنطینه پرداخت و بیان کرد: با تعطیلی مدارس و آموزش غیرحضوری کودکان و نوجوانان، ساعت خواب و بیداری آنان نسبت به گذشته متفاوت شده است و نظم سابق در بسیاری از منازل رعایت نمی‌شود. دانش‌آموزان ساعت خواب و بیداری را خودشان مشخص می‌کنند و از طرفی در کلاس‌ها به طور نامنظم حاضر می‌شوند، این موضوع باعث می‌شود فرزندان نظمی را که باید در زندگی آموزش ببینند تمرین نکنند و آن را نیاموزند.
ابهری از فقدان مدیریت اوقات فراغت دانش‌آموزان در ایام کرونا سخن گفت و اظهار کرد: کودکان و نوجوانان در چنین شرایطی صبح را در خانه شب می‌کنند و عمده وقت خود را در خانه می‌گذرانند و اوقات فراغت آنها به طور عمده با بازی‌های رایانه‌ای، فضای مجازی و تماشای تلویزیون سپری می‌شود، در حالی که قبل از کرونا این گروه سنی عمده وقت خود را در مدرسه و بازی‌های پرهیجان می‌گذراند. اگر بی‌تحرکی و مشغول شدن به فضای مجازی و بازی‌های رایانه‌ای بدون کنترل و نظارت باشد، مشکلات و ناراحتی‌های روحی و روانی را برای دانش‌آموزان به وجود می‌آورد. از جمله عوارض این ناراحتی‌ها می‌توان به تیک‌های عصبی، درون‌گرایی و منزوی شدن اشاره کرد.
ابهری با بیان اینکه در سال‌های گذشته نوجوانان و جوانان در زمان فراغت فعالیت‌هایی انجام می‌دادند که برای آنها بازی، ورزش و آموزش تلقی می‌شد، اما در حال حاضر در خانه‌ها پای تبلت و یا تلویزیون می‌نشینند و ایام فراغت خود را در بی‌تحرکی و تنهایی سپری می‌کنند، تصریح کرد: بیماری‌های گوارشی، استخوانی و بیماری‌های مربوط به بینایی می‌تواند از کمترین عوارض این سبک زندگی باشد که باید برای آن چاره‌اندیشی شود. والدین باید با نظارت و رعایت پروتکل‌های بهداشتی برای فرزندان خود فضای بازی و سرگرمی ایجاد و از بی‌تحرکی فرزندانشان جلوگیری کنند.
این روانشناس با مقایسه کودکان ایرانی و ژاپنی در میزان استفاده از فضای مجازی، بیان کرد: در حال حاضر نوجوانان و جوانان ایرانی حدود 4 – 9 ساعت از زمان خود را مشغول فضای مجازی هستند، در حالی که این زمان در کشور ژاپن محدود به 45 دقیقه است. حضور بی‌نظارت و گسترده در این فضا آسیب‌های جبران‌ناپذیری را برای دانش‌آموزان ایجاد می‌کند. حضور بیش از اندازه در فضای مجازی برای دانش‌آموزان امکان ارتباط با جنس مخالف یا هم‌جنس‌های منحرف و مراجعه به سایت‌های مبتذل را ایجاد می‌کند که آسیب‌های متعددی را به دنبال دارد. والدین باید دقت خود را در کنترل این فضا افزایش دهند و با نکته‌سنجی آن را مدیریت کنند.
ابهری به عواقب عدم مدیریت این فضا از سوی والدین اشاره کرد و افزود: اگر والدین امروز چاره‌اندیشی مناسبی نداشته باشند، باید بعد از این دوران وقت بیشتری صرف کنند تا مجدداً بتوانند فرزندان خود را به کانال‌های تربیتی و مسیرهای اخلاقی برگردانند. این آسیب‌ها و مشکلات با خلاقیت والدین در طراحی سرگرمی‌های خانگی و خلاقیت آموزش و پرورش در طراحی سازوکارهای آموزشی می‌تواند کاهش پیدا کند. همچنین آموزش و پرورش باید تبلت‌های کنترل‌شده‌ای را برای دانش‌آموزان طراحی کند و در دسترس آنها قرار دهد و فقط در چنین شرایطی می‌توان نگاه مثبتی به آموزش مجازی داشت.
انتهای پیام
