آغاز رتبه‌بندی مؤسسات قرآنی تا دو ماه آینده
گروه فعالیت‌های قرآنی ــ مدیر امور مؤسسات و استان‌های سازمان دارالقرآنالکریم گفت: اجرای «آیین‌نامه ارزیابی و نظارت مؤسسات قرآنی» که به پایش فعالیت‌ها، ارزیابی سطح و رتبه‌بندی مؤسسات قرآنی کشور اختصاص دارد، تا دو ماه آینده از سوی اتحادیه‌های استانی در سراسر کشور آغاز می‌شود.
حسین بهبودی، مدیر امور مؤسسات و استان‌های سازمان دارالقرآنالکریم، در گفت‌وگو با ایکنا از چهارمحال‌وبختیاری، با اشاره به اینکه سازمان تبلیغات اسلامی از حدود دو دهه گذشته تا‌کنون بالغ بر دو هزار و هفتصد مجوز فعالیت مؤسسه قرآنی صادر کرده است، اظهار کرد: تعدادی از این مؤسسات در بدو تأسیس به دلایل تشکیلاتی و مشکلاتی که خود مؤسسات از باب حقوقی یا ساختاری داشته‌اند، از فعالیت بازمانده و فرایند قانونی انحلال را طی کرده‌اند و در حال حاضر دو هزار و سیصد مؤسسه قرآنی فعال در کشور وجود دارد.
شتاب فرایند انحلال مؤسسات قرآنی
وی گفت: فرایند انحلال فعالیت مؤسسات قرآنی در یکی دو سال اخیر شتاب بیشتری گرفته است و در این مدت، هر دو هفته یا 10 روز یک‌بار یک صورت‌جلسه انحلال از اقصی نقاط کشور به دست ما رسیده است که به حسب وظیفه قانونی آن‌ها را برای طی کردن مراحل انحلال به اداره ثبت شرکت‌ها معرفی می‌کنیم، ضمن اینکه دلایل و مشکلات توقف فعالیت‌ها توسط کارشناسان به دقت رصد و علل آن احصا می‌شود.
بهبودی با بیان اینکه عمده دلایل بر مشکلات اقتصادی معطوف است، ادامه داد: این مشکلات به دو دسته تقسیم می‌شوند، نخست مشکلات مربوط به خود مؤسسه و اینکه مؤسس توان تأمین هزینه‌ها اعم از اجاره‌بها یا حقوق و مزایای کارمندان و ... را ندارد که البته این موارد کمتر پیش می‌آید؛ چرا که فردی که اقدام به تأسیس مؤسسه قرآنی می‌کند حتماً برای تأمین هزینه‌ها نیز برنامه و پیش‌بینی داشته است.
وی دسته دوم مشکلات اقتصادی مؤسسات را مواجهه با عوارض دولتی و تکالیف قانونی دانست و تصریح کرد: این تکالیف قانونی غالباً از میزان درآمدهای فضای قرآنی بالاتر است، ضمن اینکه به مرور زمان این عوارض بیشتر خودنمایی می‌کند و چه بسا با افزایش تصاعدی، سبب زمین‌گیر شدن مجموعه می‌شود.
بهبودی با ذکر مثالی در خصوص تکالیف قانونی تحمیل شده به مؤسسات قرآنی، گفت: گاه مؤسسه‌دار و مربی در مورد مبلغی توافق و همکاری می‌کنند اما تکالیف و نُرم‌های قانونی مؤسس را ملزم به پرداخت مبلغی بالاتر از درآمد مؤسسه می‌کند حال آنکه مؤسس قادر به پرداخت این مبلغ به مربی نیست، اینجاست که دولت باید فکری به حال فرهنگ داشته باشد.
فرهنگ یارانه‌پذیر است
وی تأکید کرد: در تمام دنیا فرهنگ یارانه‌پذیر است بدان معنا که دولت، گروه‌های اجتماعی و حتی مجموعه‌های بین‌المللی به ارتقای فرهنگ‌ِ ملت‌ها کمک می‌کنند تا به بخشی از باورهای روانی و اعتقادی مردم تبدیل شود، پس هیچ کار بشردوستانه و خیریه‌ای بدون کمک دولتی و صرفاً با کمک مردمی نمی‌تواند پیش برود.
بهبودی هزینه‌های مؤسسات را علاوه بر پرداخت حقوق کارمندان شامل بیمه و مالیات‌های تکمیلی نیز دانست و ادامه داد: مؤسسات قرآنی به لحاظ قانونی ملزم به پرداخت این قسم مالیات‌ها هستند و در صورت عدم پرداخت، مشمول جریمه دیرکرد می‌شوند و چه بسیار مؤسساتی که مبلغ جریمه دیرکردشان از اصل مبلغ مالیات تکلیفی بیشتر است.
مصادیق حمایت قانون از مؤسسات قرآنی
مدیر امور مؤسسات و استان‌های سازمان دارالقرآنالکریم تصریح کرد: البته مؤسسات قرآنی بر اساس قانون، مشمول معافیت مالیات بر درآمد هستند اما عموماً به دلیل پایین بودن درآمد و سود این مؤسسات، مبلغ تخفیفی چندان قابل توجه نیست، حال آنکه این تخفیف مالیاتی برای مجموعه‌های تجاری که برمبنای درآمد و سود فعالیت می‌کنند، بسیار مهم و ارزشمند است؛ البته نباید از بار مثبت روانی این قانون برای مؤسسات قرآنی چشم‌پوشی کرد.
بهبودی با اشاره به قانون رایگان بود بهای آب، برق و گاز برای مؤسسات و خانه‌های قرآنی، ابراز کرد: گاه شاهد تفاسیر عجیب و غریب هستیم که دستگاه‌های مختلف از دل این قوانین استخراج می‌کنند و این موضوع آزاردهنده است.
وی ادامه داد: قانون صراحتاً می‌گوید که بهای آب، برق و گاز برای تشکل‌های قرآنی، هیئات مذهبی، مساجد و حسینیه‌ها رایگان است اما اداره گاز در یکی از استان‌ها تنها مراکزی را که از پکیج به‌عنوان سیستم گرمایشی استفاده می‌کردند، مشمول این تخفیف دانسته بود، نظیر این محدودیت‌ها و تفاسیر در این استان نیز مشاهده و در گلایه مدیران مؤسسات، مطرح شد.
بهبودی با اشاره به صدور مجوز برای بالغ بر هشت هزار خانه قرآن شهری و روستایی در دو دهه اخیر، گفت: اگرچه آمار دقیقی از فعالیت این مراکز به دلیل نداشتن شخصیت حقوقی و ثبت نشدنشان، در دست نیست؛ اما تخمین‌ها نشان می‌دهد که در حال حاضر حدود هفت هزار خانه قرآن شناسنامه‌دار فعال باشند.
آیین‌نامه رتبه‌بندی مؤسسات
مدیر امور مؤسسات و استان‌های سازمان دارالقرآنالکریم در بخش دیگری از سخنان خود با اشاره به تدوین و آماده‌سازی «آیین‌نامه ارزیابی و نظارت مؤسسات قرآنی»، گفت: اجرای این طرح که به پایش فعالیت‌ها، ارزیابی سطح و رتبه‌بندی مؤسسات قرآنی کشور اختصاص دارد، تا دو ماه آینده توسط اتحادیه‌های استانی در سراسر کشور آغاز می‌شود. آیین‌نامه پایش خانه‌های قرآنی شهری و روستایی نیز در حال تدوین است که پیش‌بینی می‌شود این طرح در سال آینده در مورد این مجموعه‌ها نیز اجرا شود.
وی با بیان اینکه تدوین آیین‌نامه ارزیابی مؤسسات قرآنی بسیار سنگین و زمان‌بر بود، ادامه داد: ۱۶۹ شاخص برای ارزیابی و رتبه‌بندی در این طرح پیش‌بینی شده است که با هدف کیفی‌سازی و ارتقای سطح فعالیت‌های قرآنی مؤسسات انجام خواهد شد.
بهبودی تصریح کرد: مؤسسات قرآنی در حال حاضر در سه سطح «مؤسسات قرآنی عمومی»، «مؤسسات تک‌منظوره تخصصی» و «مؤسسات چندمنظوره تخصصی» مشغول فعالیت هستند که در طرح مذکور تعیین خواهد شد هر مؤسسه تا چه اندازه از استانداردهای لازم برخوردار است و با مشخص کردن قد و وزن مؤسسات فعال قرآنی، برنامه‌ریزی‌ها، پروژه‌ها به ویژه حمایت‌های لازم بر اساس توانمندی و نیاز مؤسسات انجام خواهد گرفت.
چهارمحال‌وبختیاری؛ مهد حفظ قرآن کریم
بهبودی در پاسخ به پرسشی مبنی بر ارزیابی از فضای قرآنی استان، بیان کرد: چهارمحال‌وبختیاری علی‌رغم وسعت جغرافیایی محدود و محرومیتی که بر آن سایه افکنده است، دارای ظرفیت‌ها و استعدادهای قرآنی خوبی است و بالغ بر ۲۳۰ تشکل قرآنی شناسنامه‌دار شامل ۵۰ مؤسسه قرآنی و ۱۸۰ خانه قرآنی شهری و روستایی با مجوز سازمان تبلیغات مشغول فعالیت هستند. البته باید به این آمار مجموعه‌های قرآنی با مجوز سایر دستگاه‌ها و نیز محافل و جلسات قرآنی را که از قدیم‌الایام در اقصی نقاط استان در قالب جلسات سنتی خانگی یا در مساجد و حسینیه‌ها برگزار می‌شوند، اضافه کرد که طی دو روز بازدید و ارزیابی در استان احصا شد.
وی ادامه داد: نکته مثبت و مورد تأکید استان که قطعاً در هیچ جای کشور نظیر ندارد، جایگاه حفظ قرآن میان مردم است که ریشه در گذشته و باورهای دینی آنان دارد، به طوری که در جای‌جای استان و در دورافتاده‌ترین روستاها چند حافظ کل قرآن می‌توان یافت که غالباً در خانه‌های قرآن به آموزش قرآن‌آموزان می‌پردازند و به یقین، این استان را باید مهد حفظ قرآن کریم دانست.
بهبودی با اشاره به نواقص و کاستی‌های موجود در عرصه فعالیت‌های قرآنی استان، تأکید کرد: بخشی از این کاستی‌ها در ادامه معضلاتی است که در تمام کشور گریبانگیر تشکل‌ها و مجموعه‌های فرهنگی و قرآنی است و بخش دیگر به دلیل محرومیت و کم‌برخوردار بودن استان است، به طوری که هر چه از مرکز استان دور می‌شویم، این محرومیت در همه ابعاد بیشتر خودنمایی می‌کند.
وی تأمین اجاره‌بهای مکان مناسب فعالیت‌های قرآنی را مهم‌ترین معضل مؤسسات و خانه‌های قرآن خواند و تصریح کرد: عدم توانایی مؤسس در تهیه فضای مناسب و به‌روز رسانی آن مطابق با سلیقه نوجوان و جوان سبب جذب کمتر مخاطبان و کاهش درآمد می‌شود، درآمد کمتر یعنی عدم توانایی در تأمین مکان و تجهیزات و این چرخه معیوب، با گذشت زمان مرکز قرآنی را وارد فرایند انحلال می‌کند و در نهایت آن را به توقف فعالیت و تعطیلی می‌کشاند که اگر مسئولان نخواهند در این خصوص چاره‌ای بیندیشند قطعاً این چرخه منفی گریبان تعداد بیشتری از مجموعه‌های قرآنی را خواهد گرفت.
بهبودی تأکید کرد: در این بازدید دو روزه خستگی را در چهره برخی مدیران مؤسسات قرآنی که از اساتید قرآنی تراز اول استان هستند و سال‌های سال در فضای قرآنی فعالیت کرده‌اند، دیدم؛ اساتیدی که سال‌ها جابجایی و خانه به دوشی را تحمل کرده‌اند و امروز به دلیل مشکلات فراوان، دامنه فعالیت مؤسسه‌شان به یک اتاق محدود شده است و چه بسا با فعالیت در همان یک اتاق نیز تمام تکالیف قانونی در کنار تأمین هزینه‌های اجاره‌بها، به‌روزرسانی فضا و تجهیزات و ... بر آنان مترتب است.
وی ادامه داد: سؤال اینجاست که درآمد تا چه میزان می‌تواند هزینه‌های تحمیلی را تأمین کند و باید گفت که این اساتید عزت‌مند قرآنی نه از کار بلکه از برخوردها و بی‌مهری‌ها ناراحت و خسته هستند و به دلیل عدم توانایی در تأمین هزینه‌ها ناگزیرند کار را متوقف کنند.
مدیر امور مؤسسات و استان‌های سازمان دارالقرآنالکریم تصریح کرد: طی صحبت‌هایی که با مدیرکل اداره تبلیغات اسلامی استان داشتیم، برنامه‌هایی برای این موضوعات پیش‌بینی شده است و از همین جا از مسئولان استان به ویژه نماینده ولی‌فقیه، استاندار و مسئولان فرهنگی درخواست می‌شود که در حد توانایی به حل معضلات تشکل‌های قرآنی کمک کنند.
بهبودی در پایان گفت: قوانین برای حمایت مردم وضع شده است، مدیران فرهنگی خودشان را مسئول بدانند و اگر یک قاعده سبب مانع‌تراشی برای فعالیت یک فعال قرآنی می‌شود آن را رفع کنند؛ چرا که هر مسئول در حوزه کاری خودش می‌تواند از اختیارات قانونی خود برای تسهیل فعالیت‌های قرآنی و برداشتن موانع پیش روی قرآنیان استفاده کند.
انتهای پیام
