آیا می‌توان بین حجاب و مد پیوند ایجاد کرد؟ عطشی که درست پاسخ داده نمی‌شود
گروه جامعه: عضو هیئت علمی گروه طراحی پارچه و لباس دانشگاه الزهرا(س) ضمن تشریح ارتباط بین حجاب و مد و بیان چرایی ارائه لباس‌ها با سایزهای پایین، از کم بودن واحدهای درسی مربوط به پوشش اسلامی در دانشکده‌های طراحی لباس انتقاد کرد.
ربابه غزالی، عضو هیئت علمی گروه طراحی پارچه و لباس دانشگاه الزهرا(س) در گفت‌وگو با خبرگزاری بین‌المللی قرآن(ایکنا) به تشریح وضعیت طراحی، تولید و استفاده از مد و لباس ایرانی اسلامی در کشور پرداخت و گفت: از سال 85 مسئله مد و لباس اسلامی ایرانی مطرح و در سال 86 این توجه با مصوبه مجلس در خصوص مد و لباس و عفاف و حجاب همراه شد.
تبرج و خودنمایی همراه حجاب میسر است؟
وی در پاسخ به این سؤال که آیا می‌توان بین حجاب و مد پیوند ایجاد کرد؟ گفت: در حجاب گفته می‌شود که تبرج و خودنمایی نباید وجود داشته باشد اما در مد دقیقاً همان خودنمایی مطرح است؛ البته در مد غربی. مقام معظم رهبری نیز در این زمینه فرموده‌اند: ما با مد مخالف نیستیم البته مُدی که از داخل جوشیده است.
غزالی ادامه داد: اگر بر روی موضوع مد اسلامی کار نکنیم، سایت‌ها و شبکه‌های خارجی هر ثانیه مدی ارائه می‌کنند و در حالی که مد ما نشئت گرفته از اعتقادات، فرهنگ ایرانی و پوشش اقوام ایرانی است؛ مد غربی چنین نگاهی به پوشش ندارد.
این استاد دانشگاه با تأکید بر اینکه لباس اقوام ایرانی اصلاً از منظر پوشش مشکلی ندارد، گفت: با توجه به فضای شهری و شرایط حضور بانوان فقط باید لباس‌های اقوام ایرانی با حفظ همان مؤلفه‌های پوشش اصیل، امروزی شوند.
وی ادامه داد: اگر بر روی مُد ایرانی اسلامی کار نکنیم، در خلأ ایجاد شده، کسانی که می‌خواهند هم از نظر اقتصادی و هم از نظر فرهنگی فضای جامعه ما را به سوی سود خود ببرند، جولان خواهند داد؛ اکنون نیز که ما قوی کار نکرده‌ایم این فضای خالی ایجاد شده است.
از افرادی که کار خوب ارائه کرده بودند حمایت نشد!
غزالی در ادامه گفت: طی هشت سال اخیر که مسئله مد و لباس ایرانی اسلامی مطرح شد هم از نظر هنری و هم از نظر پوششی مدل‌های خوب، متوسط و بد داشته‌ایم اما متأسفانه از افرادی که کار خوب ارائه کرده بودند حمایت نشد.
وی با تأکید بر اینکه نباید کل مسئله مد و لباس دولتی باشد بلکه به نحوی باید غیر دولتی شود، عنوان کرد: هر طرح و فرمی در بخش دولتی گرفتار بروکراسی اداری می‌شود در حالی که در بخش خصوصی به شرط داشتن سرمایه می‌توان به خوبی کارکرد.
حمایت‌های دولت ادامه‌دار نیست؟
وی به فعالیت طراحان در سایر کشورها و ارتباط آنها با دولت نیز اشاره و اظهار کرد: در کشوری مانند ترکیه طراحان در بخش خصوصی و به صورت شخصی کار می‌کنند و دولت در مبحث مالیات و سایر مسائلی که می‌تواند، آنها را مورد حمایت قرار می‌دهد. وظیفه دولت حمایت است باید طراحان را بشناسد و از آنها حمایت کند، البته در مقطعی این اتفاق رخ داد که ادامه دار نبود.
کار خوب داریم قدرت تولید نداریم!
این استاد طراحی پارچه و لباس در پاسخ به این سؤال که تا رسیدن به مدی هم اسلامی باشد، نیاز جوانان به زیبایی را مرتفع کند و ویژگی‌های مستقل از ملاک‌های مد غربی را نیز داشته باشد چه قدر فاصله داریم؟ اظهار کرد: اکنون این مسئله اتفاق افتاده و کارهای خوبی هم وجود دارد اما ما قدرت تولید نداریم. طراحان، کار را تا مرحله دوخت می‌رسانند اما برای تولید به سرمایه نیاز دارند و وقتی سرمایه نیست فقط می‌توانیم کارها را سفارشی انجام دهیم کار سفارشی هم گران تمام می‌شود در حالی که اگر به تولید انبوده برسد قیمت‌ها کاهش پیدا می‌کند.
وی به این سؤال نیز پاسخ داد که آیا در زمینه مد ایرانی اسلامی می‌توانیم به حدی از رشد برسیم که این پوشش مورد استقبال بانوانی که چندان معتقد به امر حجاب نیستند نیز قرار گیرد و گفت: ما در نمایشگاه‌ها و کلاس‌های درس از همه اقشار مخاطب داریم همه از مدل‌های ما استقبال می‌کنند و خواهان آن هستند. خانم‌های ما به دنبال لباس‌های زیبا و پوشیده هستند و بسیاری از این مسئله شکایت دارند که نمی‌توانند لباس مناسب را در فروشگاه ها پیدا کنند.
پارچه کمتر، سود بیشتر، دختران لاغرتر
وی ادامه داد: متأسفانه تولید کنندگان سعی می‌کنند پارچه کمتر مصرف کنند تا سود بیشتری ببرند به همین دلیل آستین‌ها کوتاه شده و سایز لباس‌ها تغییر کرده است. سایزی که حتی موجب می‌شود دختران ما به شدت به دنبال لاغری و رساندن خود به همان سایز باشند.
غزالی در خصوص مشکلات فرهنگی تولید و استفاده از پوشاک ایرانی اسلامی گفت: از نظر فرهنگی در خصوص پذیرش مد ایرانی اسلامی مشکلی وجود ندارد اما مسئله این است که اکنون بسیاری حجاب را به طور کلی قبول ندارند و باید بر روی این مسئله فرهنگسازی صورت گیرد. اکنون بسیاری از جوانان ما پاسخ این سؤال‌ها که اصلاً حجاب چیست؟ چرا باید یک خانم حجاب داشته باشد؟ حجاب چه تأثیری بر روی خانواده فرد محجبه دارد؟ و ... را نمی‌دانند و متأسفانه اصل مسئله کم رنگ شده است.
فقط 2 واحد عفاف و حجاب!
وی با اشاره به اینکه حدود سه ترم است که واحدی به عنوان واحد حجاب و عفاف در دانشکده‌های طراحی و دوخت تدریس می‌شود، از کافی نبودن این دو واحد برای دانشجویان سخن گفت و عنوان کرد: نامه نگاری‌های متعددی با وزارت علوم و شورای عالی انقلاب فرهنگی انجام داده و اعلام کرده‌ام که این دو واحد کافی نیست و باید دروس بیشتری در این خصوص ارائه شود.
این استاد طراحی ادامه داد: این دو واحد درس عمومی است و استاد درس معارف (معمولاً) این دو واحد عفاف و حجاب را تدریس می‌کند اما در کنار این دو واحد تئوری باید حداقل سه واحد عملی طراحی لباس ایرانی اسلامی ایجاد شود تا طراحان ما عملاً تلاش کنند لباس ایرانی اسلامی طراحی کنند.
وی در پایان سخنانش بر مسئله فرهنگسازی پوشش تأکید کرد و گفت: باید بر روی این مسئله بیش از اینها کار شود. اکنون دیر شده است اما اگر همین اکنون هم شروع نکنیم بسیار نگران کننده خواهد بود. از سوی دیگر باید دانست که کار فرهنگی کاری دراز مدت است و نباید به صورت فصلی دنبال شود.
غزالی تصریح کرد: اگر فرهنگمان را درست کردیم اقتصاد ما هم در این زمینه اصلاح خواهد شد؛ در جامعه ما نیاز و عطش دانستن هست اما درست پاسخ داده نمی‌شود.
