به گزارش خبرگزاری بینالمللی قرآن(ایکنا) از خراسان جنوبی، برای هر پدر و مادر مسئولیتپذیری تربیت یک کودک توانمند، خلاق و سالم به لحاظ روحی و جسمی یکی از دغدغهها محسوب میشود اما در برخی از شرایط پدر و مادر نمیدانند در برابر فرایند رشد کودکی، کنجکاویها و برخی از سؤالات او باید چگونه برخورد کنند. حال وقتی این سؤالات و کنجکاویهای کودک در حیطه مسائل جنسی قرار میگیرد از اهمیت بیشتری برخوردار میشود.
بهناز زال، روانشناس و رئیس دانشگاه علمی ـ کاربردی بهزیستی خراسان جنوبی در گفتوگو با خبرنگار ایکنا گفت: سؤالات کودکان ناشی از کنجکاوی طبیعی آنهاست وعدم پاسخگویی باعث نمیشود کنجکاویشان از بین برود، بنابراین بهترین راه، پاسخ دادن درست به پرسشهای کودک است.
سوالات جنسی کودکان را نه سربسته و نه افراطی جواب دهیم
وی بیان کرد: اما مسئله مهم چگونه پاسخ دادن و نوع پاسخهاست. ابهام در جوابها، و سربستهبودن آن و یا از طرف دیگر باز کردن افراطی مسائل کمکی به رفع نیاز آنها نمیکند.
رئیس دانشگاه علمی ـ کاربردی بهزیستی خراسان جنوبی اظهار کرد: کودکان ذهن کنجکاوی دارند و برای رفع کنجکاوی خود به راههای مختلف متوسل میشوند و اگر والدین نخواهند یا نتوانند به سؤالات کودک پاسخ دهند آنها در جای دیگر جستوجو خواهند کرد و در این مورد ممکن است به راههای غیرمتعارف متوسل شوند که رواج گفتوگوهایی با موضوع جنسی بین دانشآموزان ابتدایی نشاندهنده این مسئله است.
زال عنوان کرد: والدین باید دقت کنند فقط در محدوده سؤال کودک پاسخ بدهند بهعنوان مثال اگر کودک میپرسد من چگونه به دنیا آمدم نیاز نیست فرایند شکلگیری جنین و ... را توضیح دهند. گاهی اوقات پاسخ کودک فقط یک یا دو کلمه است پس توضیحات اضافی نیاز نیست و منجر میشود سؤالات دیگری برای کودک ایجاد شود.
وی ادامه داد: مسئله دیگر اینکه تا زمانی که کودک نخواست، در مورد مسائل جنسی به او پاسخ ندهند اما آشنا کردن کودک با اندامهای بدن و ویژه بودن برخی اندامها را باید از سن 3 سالگی به تدریج آموزش دهند.
آموزش مسائل جنسی متناسب با رشد شناختی فرد باشد
رئیس دانشگاه علمی ـ کاربردی بهزیستی خراسان جنوبی گفت: آموزش مسائل جنسی محدود به سن خاصی نیست و در هر سنی به فراخور رشد شناختی و نیاز کودک به اطلاعات جنسی باید به او آموزش داد که در تربیت کودک این مسئله باید لحاظ شود.
زال افزود: سؤالات کودک از سه سالگی آغاز میشود چون در این سن توجه کودک به اندامهای تناسلیاش جلب میشود و و به تفاوتهای بین خود و جنس مخالف توجه میکند. بنابراین والدین باید اماده باشند از این سن کمکم و به تدریج با در نظر گرفتن شرایط سنی اطلاعات لازم را به کودک بدهند.
وی گفت: نوجوانان در زمینه مسائل جنسی به اطلاعاتی بیش از یک کودک نیاز دارند چون فرایند بلوغ برایشان اتفاق میافتد و تغییراتی در بدنشان روی میدهد«مثل عادت ماهیانه در دختران و احتلام در پسران» که اگر از آنها اطلاعات نداشته باشند منجر به وحشتشان میشود.
کارشناس ارشد روانشناسی بیان کرد: در این دوران والد همجنس باید آشنایی بیشتری نسبت به دستگاه تناسلی، کارکرد دستگاهها و خطراتی که صدمه به دستگاه تناسلی ایجاد میکند را شرح دهند. همه سؤالات را بهطور شفاهی نمیتوان پاسخ داد بهتر است والدین کتابهایی تهیه کنند که به زبان سادهتر مسائل را باز کند و در صورت وجود نیاز برای نوجوان به متخصصان امر مراجعه کنند.
حجتالاسلام علیرضا حسینی، امام جمعه خوسف نیز در این زمینه گفت: سؤالات کودک در زمینه مسائل جنسی را به دو بخش میتوان تقسیم کرد که یک سری سؤالات کودک ممکن است بر اثر کنجکاوی و درباره اندام خودش باشد که بهتر است این قبیل کنجکاویهای کودک با توجیهاتی که عقل کودک میپذیرد پاسخ داده شود.
وی بیان کرد: اما گونه دیگری از سؤالات ممکن است در زمینه مسائل خاص جنسی باشد که اغلب پرسشهای کودک از این گروه نیستند و اگر هم والدینی با اینگونه سؤالات فرزند خود مواجه شوند باید بدانند که فرزندشان در شرایط ناسالمی قرار گرفته است.
امام جمعه خوسف افزود: البته این پرسشهای کودک را هم باید به گونهای جواب داد که نه دروغ باشد و از طرفی سعی شود به صورت مصلحتآمیز و البته واقعگرایانه و با رویکردی اخلاقی ذهن کودک از مسائل جنسی منحرف شود.
حسینی اظهار کرد: بهعنوان مثال وقتی کودک از علت تفاوت اندام جنسی خودش و جنس مخالف میپرسد کافی است به او گفته شود به همان دلیلی که صورت یک مرد ریش دارد اما در زنان اینگونه نیست و معمولاً کودکان قانع میشوند.
تعالیم اسلامی درباره تربیت جنسی کودک جنبه پیشگیرانه دارد
وی ادامه داد: تعالیم اسلامی درباره تربیت جنسی کودک جنبه پیشگیرانه دارد و وقتی اسلام تأکید میکند که روابط جنسی و رفتارهای عاشقانه زن و شوهر در خلوتی باشد که حتی یک نوزاد در آن حضور ندارد، نشان از جنبه پیشگیرانه دارد.
امام جمعه خوسف درباره شیوه رفتار والدین با سؤالات جنسی نوجوان گفت: در سن نوجوانی شرایط متفاوت است و هر چقدر در کودکی باید جنبه پیشگیرانه مراعات شود در نوجوانی والدین باید پیشدستی کرده و خودشان برخی از اطلاعات لازم در این حیطه را به نوجوان بدهند و از طرفی شیوه صحیح انتقال این اطلاعات را هم بدانند.
حسینی عنوان کرد: پرسشهای نوجوان در زمینه جنسی طبیعی است و نشان از یک نیاز اوست و والدین باید به دختر خود آگاهی لازم درباره مسئله عادت ماهیانه و به پسر خود در زمینه احتلام بدهند چرا که با پاسخ ندادن نوجوان به سؤالات خود بیتفاوت نخواهد ماند.
وی بیان کرد: وقتی که نوجوان پاسخ سؤالات خود را از والدین دریافت نکند، سعی خواهد کرد از طریق همسالان به پاسخهای خود دریابد و سخن گفتنهای نوجوانان در مدارس راهنمایی و دبیرستان درباره مسائل جنسی نشان از صحت این ادعاست.
امام جمعه خوسف افزود: از طرفی ممکن است نوجوان برای دریافت پاسخهای خود به سراغ اینترنت برود و از آنجایی که در اینترنت پاسخهای درست و غلط با هم آمیخته شدهاند نمیتواند مورد اطمینان باشد.
حسینی اظهار کرد: اختلالات روانی و جنسی مانند خودارضایی، ترس و نگرانی از رابطه جنسی، استرس دختران در دوران عادت ماهیانه از دیگر نتایج پاسخ ندادن به سؤالات نوجوان در زمینه مسائل جنسی است.
فاطمهصغری حجیپور، مدیر حوزه علمیه نرجسیه بیرجند نیز اظهار کرد: کودکان را میتوان به دو گروه تقسیم کرد، سؤالات کودکانی که در خانوادههای معمولی رشد میکنند از سر کنجکاوی است که باید با زبان کودکانه برای او تبیین شود.
والدین احکام شرعی مسائل جنسی را برای فرزند خود تبیین کنند
وی بیان کرد: اما در خانوادههای بیپرده که ماهواره و فیلمهای غیراخلاقی مشاهده میکنند ممکن است برای کودک سؤالاتی مطرح شود که به هیچوجه مناسب سن او نیست و از یک نوجوان 14-15 ساله انتظار است که چنین سؤالاتی بپرسند. که نمونههای آن را حتی در برخی از مهدکودکها داشتهایم.
مدیر حوزه علمیه نرجسیه بیرجند اظهار کرد: اما در نوجوانی شرایط فرق ممکن است و نیاز هست که والدین مسائلی را برای فرزند خود تبیین کنند و احکام شرعی مسائلی مانند عادت ماهیانه و احتلام برای او بگویند و حتی از بیان معاصی جنسی مانند خودارضایی هم غفلت نکنند.
حجیپور عنوان کرد: البته در همان دوران نوجوانی هم برخی از مسائل لازم نیست مطرح شود و کافی است به فرزندمان بگوییم وقتی بزرگتر شدی خواهی فهمید.
وی یادآور شد: اگر والدین نمیتوانند به سؤالات کودک خود در این زمینه پاسخ دهند میتوانند از یک مشاوره مؤمن و متعهد استفاده کنند تا فرزندشان از آسیبهای جنسی در امان بماند.