هنر؛ ابزاری برای الگوسازی قرآنی

مؤسسات قرآنی نقش مهمی در هویت‌سازی فرهنگی و الگوسازی اجتماعی دارند و این امر با ابداعات و ابتکارات فعالان قرآنی امکان‌پذیر خواهد بود که نباید از آن غفلت کرده و تنها به سمت آموزش‌های روتین و عملکردگرایی پیش رفت.

مؤسسه قرآنی ام ابیهای شهرستان سربیشه در خراسان‌جنوبی از جمله مؤسساتی است که در کنار آموزش قرآن به ابداعات فرهنگی و هنری دست زده تا بتواند الگوسازی اجتماعی را در کنار آموزش و حفظ قرآن پیش بگیرد، امری که باعث شده قرآن‌آموزان علاوه بر حفظ مفاهیم قرآنی از قهرمانان زمانه خویش نیز درس زندگی بگیرند.

زهره ارجمندزاده، مدیر مؤسسه قرآنی ام ابیهای شهرستان سربیشه در گفت‌وگو با یکنا از خراسان‌جنوبی گفت: این مؤسسه از سال 1383 شروع به فعالیت کرده و همواره خلاقیت و نوآوری در دستور کارش بوده است. برگزاری دوره‌های تربیت معلم، جشنواره‌ها و مسابقات قرآنی و کلاس‌های حفظ قرآن کریم در سطوح مختلف، کلاس روخوانی، زیباخوانی و نغمات قرآنی، نهج‌البلاغه و تفسیر قرآن کریم و برگزاری محافل قرآنی از جمله مهم‌ترین فعالیت‌های این مؤسسه در راستای حفظ و تقویت فرهنگ قرآنی است.

این فعال و مربی قرآنی با بیان اینکه در حال حاضر نیز کلاس حفظ رو خوانی و تجوید طرح بشری در حال برگزاری است، تصریح کرد: سعی کرده‌ایم با هم‌افزایی و خلاقیت به دنبال اثربخشی و جذب قرآن‌آموزان به سمت قرآن باشیم تا با روش‌های نو بتوانیم افراد بیشتری را به این سمت بکشانیم.

ارجمندزاده با بیان اینکه یک مربی قرآن علاوه بر فعالیت و زمینه‌سازی در حوزه ترویج فرهنگ قرآنی باید از راه‌هایی که زمینه جذب بیشتر به این راه را نیز فراهم می‌کند بهره گیرد، ادامه داد: از دوران دبستان به نقاشی علاقه داشتم و در زمینه‌های مختلف رنگ روغن، اکریلیک و مداد رنگی کار کردم.

ابداع را در آموزش از یاد نبردیم 

وی بیان کرد: از دو سال گذشته در حوزه آموزش طراحی چهره سبک هاپیرئال تکنیک(واقع گرایی) سیاه قلم وارد شده و بعد از آموزش، اولین چهره شهیدی که نقاشی کردم چهره نورانی سردار دل‌ها سپهبد قاسم سلیمانی بود.

این فعال و مربی قرآنی با بیان اینکه در ادامه مسیر چهره شهدای شهرستان سربیشه را به تصویر کشیدم، تصریح کرد: خداوند در آیه ۷۴ سوره نساء می‌فرماید: «فَلْيُقَاتِلْ فِي سَبِيلِ اللَّهِ الَّذِينَ يَشْرُونَ الْحَيَاةَ الدُّنْيَا بِالْآخِرَةِ وَمَنْ يُقَاتِلْ فِي سَبِيلِ اللَّهِ فَيُقْتَلْ أَوْ يَغْلِبْ فَسَوْفَ نُؤْتِيهِ أَجْرًا عَظِيمًا؛ باید کسانی که زندگی زودگذر دنیا را با سرای جاویدان آخرت مبادله می کنند، در راه خدا بجنگند. و هر که در راه خدا بجنگد و کشته شود، یا بر دشمن پیروز گردد، پس پاداش بزرگی به او خواهیم داد.»

ارجمندزاده با بیان اینکه این آیه و آیاتی نظیر آن که به ارزش جهاد در راه خدا و شهادت اشاره دارد، همواره مورد تأکید ما در مؤسسه قرآنی است، اظهار کرد: شهدا با نیت‌های الهی و آرمان‌های خداپسندانه پای در میدان جهاد و مبارزه با دشمنان گذاشته‌اند و قطعا قبل از جهاد اصغر، جهاد اکبر یعنی جهاد با نفس خود داشته‌اند که به چنین مقام والایی رسیده‌اند؛ اعمال خود را برای خدا خالص کرده‌، واجبات را انجام داده و محرمات را ترک کرده‌اند تا رضای الهی را کسب کنند.

وی ادامه داد: حال، ما نیز در برابر چنین انسان‌های پاک و بزرگی وظایفی داریم از جمله زنده نگه داشتن یاد شهدا و آرمان‌ها و اهداف بزرگ آن‌ها و الگو گرفتن از رفتار و زندگی شهدا، که این هدف مگر با انجام وظیفه‌ اول یعنی زنده نگه داشتن یاد و خاطره شهدا محقق نمی‌شود.

این فعال و مربی قرآنی با بیان اینکه یکی از اهدافم برای آموزش نقاشی به تصویر کشیدن چهره پاک شهدا بود چراکه این حداقل کاری است که برای زنده نگه داشتن یاد شهدا می‌توانم انجام بدهم، افزود: با هنر و تصویرسازی بهتر می‌توان یک الگو را به قرآن‌آموزان معرفی کرد و در واقع رسالت یک مؤسسه قرآنی این موارد را نیز دربر می‌گیرد.

وی بیان کرد: وقتی زندگی‌نامه شهدا را خوانده یا خاطرات آنها را می‌شنویم، نکات بسیار زیادی یاد می‌گیریم، از رفتارهای آن‌ها، نماز اول وقت، گناه نکردن‌ها، نگاه به نامحرم نکردن، احترام به پدر و مادر، بی‌تفاوت نبودن نسبت به همنوع خویش؛ همه و همه از مواردی است که می‌تواند الگوی قرآن‌آموزی باشد که برای انسان درست بودن، قدم در این مسیر گذاشته است.

ارجمندزاده با بیان اینکه باید با هر روشی از شهدا یاد کنیم؛ عکس‌های نورانی‌شان را در خانه و محله‌هایمان بزنیم، به نیت آنها قرآن بخوانیم و ذکر گفته چراکه شفیعان ما در روز قیامت خواهند بود، ادامه داد: در یاد کردن شهدا تنها به داشتن عکس و نام آنها بسنده نکنیم.

وی با بیان اینکه سعی کردم در کنار فعالیت‌های مؤسسه قرآنی عکس و تصویر چهره شهدا را نقاشی کرده و به قرآن‌آموزان سلوک شهدایی را آموزش دهم، بیان کرد: یکی دیگر از راه‌هایی مؤثر برای زنده نگه داشتن یاد شهدا بهره بردن از زبان شعر بوده و تلاش کردم با زبان شعر ارادت خود را به شهدا نشان داده و از طرفی زمینه معرفی این الگوها را فراهم کنم.

این فعال و مربی قرآنی بیان کرد: اگر فعالیت مؤسسات قرآنی با هنر عجین شود بهتر می‌توانیم به اهداف خود دست یابیم چراکه هم سلیقه نسل امروز را در نظر گرفته و هم ابداعی در روش‌های قرآن‌آموزی به کار برده و از شیوه‌های روتین دور می‌شویم.

تحول فراگیر در بهبود زیست فرهنگی 

محمد جعفری، رئیس اداره فرهنگ و ارشاد اسلامی شهرستان سربیشه نیز در گفت‌وگو با ایکنا از خراسان‌جنوبی گفت: وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی به عنوان متولی اصلی خط‌مشی‌گذاری، هدایت و پیشبرد فعالیت‌های فرهنگی و هنری، به منظور بهبود زیست نظام و فضای انجام فعالیت‌های فرهنگی یک برنامه تحول فراگیر را در دستور کار قرار داده است.

وی افزود: این برنامه تحول راهبردی دارای هدف‌هایی است که از جمله آن می‌توان به رعایت حقوق فعالان فرهنگ و هنر و بالندگی هویت فرهنگی اشاره کرد و براساس این اهداف تمامی فعالان حوزه فرهنگ و هنر سهم و نقش مؤثرتری در آفرینش گفتمان‌های تازه و تولید و مبادله مصنوعات و محصولات فرهنگی خواهند داشت.

رئیس اداره فرهنگ و ارشاد اسلامی شهرستان سربیشه بیان کرد: تقویت ظرفیت‌های مردمی در عرصه فرهنگ و هنر مورد تأکید بوده که در این راستا، توجه همزمان به مجموعه‌ای از اهداف و اقدامات راهبردی ضروری است که یکی از این اهداف راهبردی به حمایت از فعالیت‌های بخش مردمی در زمینه اشاعه سبک زندگی ایرانی و اسلامی اختصاص دارد.

جعفری با بیان اینکه برای اشاعه این سبک زندگی و عناصر هویت فرهنگی به مجموعه‌ای از اقدامات ابتکاری نیاز است که یکی از اقدامات ابتکاری فعالیت‌های فرهنگ و هنر ابداعی و ابتکاری است، افزود: این فعالیت‌ها می‌تواند در بطن مؤسسات قرآنی شکل گیرد.

وی با بیان اینکه فرهنگ هر جامعه هویت و موجودیت آن جامعه را تشکیل می‌دهد و با انحراف فرهنگ، هر چند جامعه در بعدهای دیگر قدرتمند و قوی باشد، ولی پوچ است، تصریح کرد: مقام معظم رهبری می‌فرمایند: «استقلال یک ملت فقط با استقلال فرهنگی تأمین می‏شود و مقوله فرهنگ از نظر تأثیرش در آینده یک ملت و یک کشور، با هیچ چیز دیگری قابل مقایسه نیست.»؛ امروز فرهنگ محلی و شهری از اعتبار بی‌بدیلی برخوردار است و از این منظر نیز فعالیت‌های فرهنگی و هنری، عنصر قوام‌بخش زندگی سالم، پرنشاط و خلاق است.

رئیس اداره فرهنگ و ارشاد اسلامی شهرستان سربیشه ادامه داد: این جایگاه قطعا باید بازیابی شده تا نور معنوی و فرهنگ ایرانی ـ اسلامی دوباره احیا شود و این رسالت عظیم بر  عهده هنرمندان، ادبا، نویسندگان و اصحاب فرهنگ است و کارگزاران فرهنگی هنری نیز با درک و فهم روشن از اقتضائات جامعه، باید با به‌کار بستن خلاقیت، ابتکار و ابداع روش‌های زیبایی را در مسیر ترویج و توسعه مباحث فرهنگی و هنری به این امر بپردازند.

وی با بیان اینکه هر مقدار در مباحث فرهنگی، قرآنی و هنری بتوانیم به‌صورت فعال و خلاقانه و کاربردی عمل کنیم به همان میزان در رسیدن به نتایج و دست‌یابی به هدف‌گذاری‌ها موفق خواهیم شد، اظهار کرد: در بازدیدی که از فعالیت‌های فرهنگی هنری مدیر مؤسسه فرهنگی قرآن و عترت ام‌ابیهای سربیشه داشتیم در راستای مشارکت در امور هنری و حمایت از فعالیت‌های مردمی و تشویق بر انجام کارهای فرهنگی و هنری با اهتمام به فعالیت هنری ایشان در موضوع سیاه قلم سعی کردیم مفهومی نو را دراندازیم.

الگوسازی از طریق مؤسسات قرآنی

جعفری ادامه داد: با عنایت به پیش رو بودن نکوداشت روز فرهنگ شهرستان سربیشه معروف به دیار ایمان و اندیشه، با گنجینه‌ای از تاریخ و فرهنگ و هنر و داشتن مردمانی ولایتمدار و انقلابی که همواره در حراست از آرمان‌های نظام و انقلاب پیش‌قدم بوده‌اند از ابتکار و ابداع این مؤسسه قرآنی بهره خواهیم برد.

وی افزود: مردم سربیشه در راه صیانت از کیان جمهوری اسلامی ایران، 185 شهید والامقام را تقدیم نظام کرده و با مجاهدت و ایثارگری، در دوران هشت سال دفاع مقدس نقش بسزایی داشته و در سال 1365 در عملیات کربلای پنج 20 شهید والامقام را تقدیم نظام و انقلاب کردند و این شهدا در 26 دی‌ماه همان سال، با حضور حماسی و مردم ولایتمدار، تشییع شدند.

رئیس اداره فرهنگ و ارشاد اسلامی شهرستان سربیشه بیان کرد: این روز در تاریخ این دیار، به نام «روز نکوداشت شهرستان سربیشه» به ثبت رسیده است؛ لذا با اهتمام به فعالیت این مدیر مؤسسه قرآنی مقرر شد تمثال مبارک این شهدا ترسیم شود تا در این ایام بتوانیم نمایشگاهی در خور شأن شهدا برپا کنیم.

جعفری در پایان گفت: هر اندازه بتوانیم در کالبد هنر مفاهیم قرآنی و معارفی را به جامعه معرفی کرده و یا مؤسسات را در این حوزه فعال کنیم، بهتر خواهیم توانست از رهگذر این ابزار مهم فرهنگی به ترویج مفاهیم قرآنی و الگوسازی‌های اجتماعی برسیم.