اخلاقی زندگی کنیم / سبک زندگی قرآنی را نمی‌توان دستوری کرد

برای پیاده‌سازی اصول قرآنی در جامعه خود ابتدا باید نوع زندگی و سبک نگاه مردم را براساس معیارهای قرآنی و اسلامی تغییر دهیم. خبرگزاری ایکنا در این خصوص و راهکارهای نهادینه‌سازی سبک زندگی قرآنی مصاحبه‌ای با یک پژوهشگر قرآنی داشته است که تقدیم نگاه مخاطبان می‌شود.

میثم کهن‌ترابی، پژوهشگر قرآنی در گفت‌وگو با ایکنا از خراسان‌جنوبی با اشاره به لزوم ترویج سبک زندگی قرآنی، اظهار کرد: امروزه در دنیا سبک زندگی بسیار مورد توجه قرار می‌گیرد.

وی با بیان اینکه باید ببینیم دین و معنویت چه نقشی می‌توانند در سبک زندگی ما داشته باشند، افزود: قبل از اینکه ما به این نکته بپردازیم باید ببینیم هدف از آمدن اسلام و قرآن چیست و چه رسالتی دارد؟ و  بعد در حوزه آن رسالت می‌توانیم به راحتی بفهمیم که چه باید کنیم.

این پژوهشگر قرآنی بیان کرد: دیانت آمده تا انسانی اخلاقی تربیت کند که با باور عملی به توحید به مبدأ و با نگاهی به مقصد یک زندگی مطلوب را نهادینه کرده و به پیش برود.

کهن‌ترابی با بیان اینکه در دنیا اخلاق غیرالهی نیز داریم، تصریح کرد: تجربه بشر امروز به سمت حق‌مداری می‌رود و اساسا دین آمده که به ما بگوید اخلاق را نهادینه کند.

وی با بیان اینکه دین آمده تا اخلاقی زندگی کنیم اما این اخلاق باید مبتنی بر توحید و معاد باشد، افزود: سبک زندگی به واقع نمی‌تواند دستوری باشد؛ مثلا مجلس نمی‌تواند قانونی را برای نهادینه کردن یک نوع سبک زندگی مصوب کند.

این پژوهشگر قرآنی ادامه داد: اگر اندیشه قرآنی به معنای صحیح خود به بشر شناسانده شود و تجربه بشر از زیست غیردینی شناسایی شود عملا سبک زندگی دینی حرف برای گفتن خواهد داشت.

کهن‌ترابی با اشاره به تأثیر نظارت‌ها، تصریح کرد: به طور مثال در شهر لندن گوشه گوشه شهر پر از دوربین است، اما باید بدانیم کسی که مبتنی بر سبک زندگی دینی و قرآنی روزگار می‌گذراند، به جای ناظرهای بیرونی، ناظر درونی نیز دارد.

وی افزود: به عبارت دیگر تفاوت اینجاست که زندگی مدرن با اقتضائات خود، نظارت‌های بیرونی را نهادینه می‌کند، اما اگر نظارت بیرونی برداشته شود چه می‌شود؟ آن زمان می‌بینیم سبک زندگی اخلاقی مبتنی بر توحید و معاد به تو اجازه نمی‌دهد هر فعلی را انجام دهی و بنابراین نیازی به دوربین نداری.

این پژوهشگر قرآنی بیان کرد: امام علی(ع) در نهج البلاغه می‌فرمایند: «متقفین کسانی هستند که در خلوت خود کاری نمی‌کنند که آشکارا از آن شرم کنند» و این همان اولین اصل در داشتن یک زندگی قرآنی است.

کهن‌ترابی ادامه داد: اساسا قرآن و دین آمده است تا افراد را اخلاقی تربیت کند و در حوزه اجتماعی برای جامعه و حاکمان در بحث اخلاقی برنامه دارد و این گونه نیست که تنها به یک بعد بنگرد.

وی با بیان اینکه دین همزمان در سه بخش زندگی فردی مردم، جامعه و در حوزه سیاست مداران به عنوان افراد اثرگذار در سبک زندگی مردم برنامه دارد، اظهار کرد: دین می‌گوید اگر اخلاقی زندگی کنید زندگی اخلاقی از شما انسان بهتری خواهد ساخت.

این پژوهشگر قرآنی با اشاره به وضعیت کنونی سبک زندگی ایرانی اسلامی، ادامه داد: جامعه ما نیکویی‌های بسیاری دارد و مردم به یکدیگر کمک می‌کنند که جای بحث ندارد اما ما نیاز به یک سیستم اخلاقی داریم.

کهن‌ترابی با بیان اینکه سبک زندگی ما یک سلوک اسلامی براساس تمدن ایران است، افزود: اما سؤال اینجاست که آیا ما سیستم اداری خالی از رشوه و بازار عاری از بی‌انصافی داریم؟ سبک زندگی اسلامی ایرانی زمانی معنا می‌شود که هر فردی کار خود را درست انجام دهد و این نوع رفتار به صورت مستمر باشد نه تنها یک هیجان براساس اتفاق مقطعی.

وی با بیان اینکه مدل‌های سبک زندگی را می‌توان با یکدیگر جمع کرد چراکه می‌توان از هر مدل نیکی را گرفت و استفاده کرد، تصریح کرد: در روایات نیز تأکید شده که نیکویی و به طور مثال علم را به دست آورید؛ حتی اگر در چین باشد.

این پژوهشگر قرآنی با بیان اینکه حقیقت و زیبایی‌ها می‌تواند در هر جامعه‌ای با هر رنگ و نژاد و پوستی وجود داشته باشد، ادامه داد: در دوران مدرن باتوجه به تغییرات عظیم این دوره شاید نتوانیم یک سبک زندگی خاصی را ارائه دهیم.

کهن‌ترابی اظهار کرد: ورزش، تغذیه و خواب کافی در بسیاری از جوامع غیرمسلمان از جامعه اسلامی بهتر رعایت می‌شود در حالی که این دستورات دین ماست و در کشور ما عملیاتی نشده است.

وی با بیان اینکه سبک زندگی ما ممکن است اشتراکاتی با جوامع دیگر داشته باشد، افزود: گاه شاید لازم باشد تجربه دیگر کشورها را ببینیم و سپس عملیاتی کنیم.

ضرورت الگوسازی

این پژوهشگر قرآنی با بیان اینکه گاه متأسفانه از غرب و شرق آن چیزی را گرفته‌ایم که درست نبوده و خودشان به غلط بودن آن پی برده‌اند، افزود: مسئولان نهادینه‌سازی سبک زندگی، همه افراد جامعه هستند؛ هیچ‌کس بدون مسئولیت نیست چراکه اگر من یک استادی داشته باشم که از نظر رفتاری و اخلاقی انسان پیشرویی باشد آیا او را به عنوان الگو نخواهم دید؟

کهن‌ترابی با تأکید بر رفتار درست الگوهای جامعه، افزود: یک عده از افراد علاوه بر اینکه لازم است در زندگی شخصی خود کار درست انجام دهند، فعالی‌ها و رفتارشان توسط دیگران نیز بسیار دیده می‌شود.

وی با بیان اینکه بسیاری از ما نمی‌دانیم چه باید کنیم، تصریح کرد: آن گونه که باید و شاید به سبک زندگی اسلامی و قرآنی پرداخته نشده و شناسایی نشده و اگر فردی این گونه رفتار کند جامعه به عنوان نقص رفتاری به آن توجه می‌کند.

این پژوهشگر قرآنی با بیان اینکه البته نباید در نظر گرفت در راه پیاده‌سازی این نوع سبک زندگی، موانع ساختاری نیز باید برداشته شود، یادآور شد: نباید مسئولیت را به دوش دیگران بیندازیم چراکه همه ما در پیاده‌سازی این نوع سبک مسئولیم.