وحدت حوزه و دانشگاه یک پروژه تمدنی است

به گزارش ایکنا از خراسان‌جنوبی، حجت‌الاسلام والمسلمین عبدالحسن خسروپناه، دبیر شورای عالی انقلاب فرهنگی، امروز یکشنبه، 30 آذرماه در آیین گرامیداشت روز وحدت حوزه و دانشگاه در دانشگاه بیرجند گفت: وحدت حوزه و دانشگاه به‌ هیچ‌وجه به معنای ادغام نهادی، تشابه ظاهری یا حذف تفاوت‌ها نیست، بلکه یک پروژه عمیق فکری و تمدنی است.

وی افزود: این وحدت در دو ساحت قابل بررسی است؛ ساحت بنیادین و ساحت کاربردی. در ساحت بنیادین، گفت‌وگوی فلسفی و معرفتی میان علم و دین ضروری است و در ساحت کاربردی، همکاری برای حل مسائل واقعی جامعه اهمیت دارد.

خسروپناه با تأکید بر نقش فلسفه علم تصریح کرد: اگر مبانی فلسفی علوم انسانی مورد توجه قرار نگیرد، نمی‌توان انتظار تحول واقعی در نظام علمی کشور داشت. حوزه‌های علمیه می‌توانند در تبیین مبانی معرفت‌شناختی و هستی‌شناختی علوم نقش مهمی ایفا کنند.

وی ادامه داد: علم دینی به معنای نفی دستاوردهای علمی جهان نیست، بلکه به معنای بازخوانی، نقد و جهت‌دهی علوم براساس مبانی عقلانی و دینی است.

ضرورت حل مسائل جامعه با همکاری حوزه و دانشگاه

دبیر شورای عالی انقلاب فرهنگی با اشاره به چالش‌های اجتماعی، فرهنگی و اخلاقی جامعه اظهار کرد: امروز جامعه با مسائل پیچیده‌ای مواجه است که حل آن‌ها بدون همکاری حوزه و دانشگاه ممکن نیست. آسیب‌های اجتماعی، مسائل خانواده، هویت جوانان و چالش‌های فرهنگی، نیازمند نگاه تلفیقی علم و دین است.

وی تأکید کرد: وحدت حوزه و دانشگاه زمانی محقق می‌شود که خروجی آن، حل مسئله و پاسخ‌گویی به نیازهای واقعی مردم باشد، نه صرفاً برگزاری جلسات تشریفاتی.

پرهیز از سیاست‌زدگی علم و دین

خسروپناه با هشدار نسبت به سیاست‌زدگی علم و دین گفت: علم و دین هر دو زمانی می‌توانند نقش واقعی خود را ایفا کنند که از سیاست‌زدگی و استفاده ابزاری مصون بمانند. گفت‌وگوی علمی نیازمند سعه صدر، تحمل دیدگاه‌های مختلف و فضای آزاداندیشی است.

وی افزود: تولید علم، نیازمند جرئت نظریه‌پردازی، نقد علمی و حمایت از اندیشه‌های نو است و حوزه و دانشگاه باید بستر این حرکت را فراهم کنند.

دبیر شورای عالی انقلاب فرهنگی با اشاره به نقش نسل جوان اظهار کرد: دانشجویان و طلاب سرمایه‌های اصلی کشور هستند و وحدت حوزه و دانشگاه بدون حضور فعال و نقادانه آن‌ها تحقق نخواهد یافت.

وی با اشاره به سابقه تاریخی تعامل علم و دین در تمدن اسلامی گفت: در تمدن اسلامی، علم و دین همواره در کنار یکدیگر رشد کرده‌اند و بسیاری از عالمان بزرگ، هم فقیه بوده‌اند و هم دانشمند.

خسروپناه با بیان اینکه بخشی از این سنت‌ها در دوران معاصر تضعیف شده است، افزود: حوزه و دانشگاه باید با شناخت دقیق نیازهای فکری، اعتقادی و اجتماعی نسل جوان، به‌صورت مشترک برای پاسخ‌گویی به مسائل روز جامعه وارد عمل شوند.

علی زنگویی، عضو هیئت علمی دانشگاه بیرجند نیز با تبیین مبانی نظری وحدت حوزه و دانشگاه اظهار کرد: وحدت حوزه و دانشگاه بدون نظریه‌پردازی و گفت‌وگوی علمی عمیق ممکن نیست. علم و دین در ذات خود تعارض ندارند، بلکه در ساحت‌های مختلف می‌توانند مکمل یکدیگر باشند.

وی با اشاره به آثار علمی حجت‌الاسلام خسروپناه افزود: تلاش‌های علمی ایشان در حوزه فلسفه علم و نظریه علم دینی، زمینه‌ای مناسب برای گفت‌وگوی روشمند میان حوزه و دانشگاه فراهم کرده است.

تأکید بر تربیت انسان متعهد در دانشگاه

احمد خامسان، سرپرست دانشگاه بیرجند نیز با گرامیداشت یاد و خاطره شهید آیت‌الله محمد مفتح اظهار کرد: شهید مفتح نماد پیوند علم و دین و الگوی گفت‌وگوی علمی میان حوزه و دانشگاه بود و امروز بیش از هر زمان دیگری به این الگو نیاز داریم.

وی در پایان افزود: دانشگاه تنها محل آموزش مهارت‌های علمی نیست، بلکه وظیفه اصلی آن تربیت انسان‌های متعهد، مسئولیت‌پذیر و اخلاق‌مدار است. علم و فناوری ابزار هستند، اما هدف نهایی، ساختن انسان صالح برای جامعه اسلامی است.