ضرورت تغییر نگاه در مدیریت بحران و بازتعریف نقش بانوان
مدیرکل امور بانوان و خانواده استانداری خراسان‌جنوبی خواستار تغییر نگاه در مدیریت بحران و بازتعریف نقش بانوان شد و گفت: حفظ یک خط و مقاوم ماندن در بحران، قطعاً کار بانوان است؛ بانوان را باید فعال، کنشگر و دارای هستی و وجود مشخص در میانه و معرکه بحران دید و تعریف کرد.
به گزارش ایکنا از خراسان‌جنوبی، در راستای پویش «وقت جهاد ماست» با محوریت تبیین، آگاهی‌بخشی و نقش‌آفرینی اقشار مختلف جامعه در دوران دفاع مقدس ۱۲ روزه و پس از آن، کارگاه تخصصی «تاب‌آوری بانوان در بحران‌های اجتماعی» با همکاری جهاد‌دانشگاهی، اداره‌کل بانوان و خانواده استانداری و اداره‌کل تبلیغات اسلامی خراسان‌جنوبی، با هدف ارتقای آمادگی و تاب‌آوری روانی بانوان و خانواده‌ها در برابر چالش‌های اجتماعی و بحران‌ها، روز گذشته، 13 مردادماه در اداره‌کل تبلیغات اسلامی استان خراسان‌جنوبی برگزار شد.
فهیمه زنگویی، مدیرکل امور بانوان و خانواده استانداری خراسان‌جنوبی در این کارگاه با اشاره به تجربیات تاریخی ایران در مواجهه با بحران‌ها، از جمله جنگ تحمیلی، سیل و زلزله که جامعه ایرانی سابقه دیرینه‌ای در مواجهه با این چالش‌ها دارد، گفت: جنگ تحمیلی 12 روزه اخیر، نسل جدید را که تجربه مستقیم جنگ را نداشتند، با واقعیتی تلخ و استرس‌زا روبرو کرد. در پی این رویداد بسیاری از هموطنان ما در نقاط مختلف کشور دچار آسیب‌های روحی و روانی از جمله PTSD (سندروم استرس پس از حادثه)، اضطراب و افسردگی شده‌اند که این بحران‌ها، نقطه مفقوده مهمی را در ساختارهای مدیریتی ما آشکار کرد.
وی با تأکید بر اینکه در چارت‌های مدیریتی بحران، بانوان عمدتاً به عنوان قشر آسیب‌پذیر تلقی می‌شوند، افزود: در این بحران اخیر، به ما ثابت شد که بانوان با وجود آسیب‌پذیری‌های جنسیتی و فرهنگی ـ اجتماعی، خواستار تغییر این رویکرد و ایفای نقش کنشگرانه در مدیریت بحران هستند. این مطالبه، نشان‌دهنده بلوغ اجتماعی بانوان ایرانی است که برخلاف بسیاری از جوامع دیگر، صرفاً به نقش آسیب‌پذیر خود بسنده نمی‌کنند.
زنگویی الگوی «خانواده‌محور» را به‌عنوان راهکار موفق برای بازسازی و بازپروری بانوان و جامعه پس از بحران دانست و با اشاره به نقش بی‌بدیل مادران و همسران در ایجاد آرامش و ثبات در خانه تصریح کرد: این مادر و همسر است که به فعالیت سیاسی سیاستمداران هویت می‌بخشد و تداوم آن را تضمین می‌کند. همگرایی‌ها، همدلی‌ها و کمک‌های اجتماعی نیز بر دوش زنان است که شکل می‌گیرد و حفظ می‌شود.
مدیرکل امور بانوان و خانواده استانداری خراسان‌جنوبی با یادآوری نقش بانوان در دفاع مقدس و به تعبیر امام راحل(ره) که فرمودند: «جنگ را بانوان مدیریت کردند»، بیان کرد: مادران، همسران و خواهران شهدا، اگر در آن دوران دچار تزلزل می‌شدند و نظم اجتماعی را بر هم می‌زدند، هرگز جنگ هشت ساله نمی‌توانست دوام بیاورد. این الگو یک موفقیت در خاطره جمعی ماست که باید به نسل‌های جدید نیز منتقل و به‌روز شود.
زنگویی در پایان سخنان خود، خواستار تغییر نگاه در مدیریت بحران و بازتعریف نقش بانوان شد و گفت: حفظ یک خط و مقاوم ماندن در بحران، قطعاً کار بانوان است. بانوان را باید فعال، کنشگر و دارای هستی و وجود مشخص در میانه و معرکه بحران دید و تعریف کرد. امیدوارم نقش راهبردی و استراتژیک بانوان در ایران بیش از پیش رشد کرده و همه بانوان ایرانی به آن باور پیدا کنند.
مادر؛ مظهر عشق و آرامش در خانواده
پریدخت اصالتی، روانشناس و مشاور خانواده نیز در این مراسم با تأکید بر نقش محوری مادر در خانواده بیان کرد: ما می‌دانیم که مادر مظهر عشق و آرامش در خانواده است. خداوند مهربان، زن را بر پایه عشق و محبت و ظرافت و لطافت آفریده است. حتی هورمون اکسی‌توسین که هورمون محبت و وفاخویی و مهربانی است، در وجود خانم‌ها ترشح می‌شود. این بستر را خداوند در وجود خانم‌ها فراهم کرده تا زنان توسعه‌دهنده عشق و محبت و آرامش باشند.
وی اولین گام برای مدیریت بحران را رسیدن مادر به آرامش درونی دانست و افزود: اولین کاری که بانوان باید انجام دهند این است که خود را به سطحی از آرامش برسانند. مادر نگران، بچه‌هایش نگرانند. مادر مضطرب، بچه‌هایش مضطربند. مادر آرام است که می‌تواند فرزندان آرامی را پرورش دهد. پس اولین کاری که می‌کنید این است که روی آرامش وجودی خودتان کار بکنید.
این مشاور خانواده با اشاره به مفهوم انرژی و فرکانس بیان کرد: آرامش درونی مادر به‌صورت خودکار به فرزندان منتقل می‌شود؛ زمانی که مادر فرزند را در آغوش می‌گیرد، او می‌فهمد که آیا به قلب مادری مطمئن و آرام تکیه داده، یا به قلب مادری که مضطرب است.
حمایت عاطفی و گفت‌وگو: پیونددهنده خانواده در بحران
اصالتی دومین مسئله مهم را حمایت عاطفی پدر و مادر از فرزندانشان دانست و خطاب به حاضران گفت: در شرایط بحران از بچه‌هایتان غافل نشوید. آن‌ها را به حال خودشان رها نکنید. تعاملات کلامی و ارتباطاتتان در این ایام با بچه‌ها بیشتر باشد. اگر قبلاً روزی نیم ساعت برای بچه‌ها وقت می‌گذاشتیم، در ایام بحرانی بچه‌های کوچک را زیاد در آغوش بگیرید.
وی آغوش‌درمانی را راهکاری مؤثر برای ایجاد آرامش در کودکان دانست و افزود: بچه‌های کوچک را زیاد در آغوش بگیرید و با بچه‌های بزرگ هم زیاد صحبت کنید. یعنی در کنارشان باشید و با آن‌ها حرف بزنید و اجازه احساسات به بچه‌هایتان بدهید.
اصالتی با اشاره به اشتباه رایج والدین در برابر ترس‌های کودکان اظهار کرد: یکی از بدترین جملاتی که ما مادرها ناآگاهانه در برابر ترس‌ها و نگرانی‌های بچه‌هایمان می‌دهیم این است که «این که ترس ندارد»؛ هیچ وقت از این کلمات استفاده نکنید، چون باعث می‌شود بچه‌های شما احساس کنند شما درکی از وضعیت نگرانی آن‌ها ندارید. به فرزندان اجازه برون‌ریزی بدهید؛ اگر احساس می‌کنید فرزندتان نگران است، بگویید: «مامان، من احساس می‌کنم تو یکم نگرانی؛ دوست داری در موردش حرف بزنی؟ بیا در موردش حرف بزنیم.»
مدیریت ترس‌ها؛ از کودکی تا نوجوانی
این روانشناس با اشاره به ترس‌های طبیعی انسان از بدو تولد گفت: کودک انسانی با سه ترس متولد می‌شود؛ ترس از غریبه‌ها، ترس از افتادن از بلندی و ترس از صدای بلند. تا شش سالگی ترس‌های دیگری مانند ترس از موجودات خیالی، حوادث طبیعی، دزد، تاریکی و تنهایی نیز به آن‌ها اضافه می‌شود. این ترس‌ها به شکل طبیعی تا شش سالگی باید تمام شوند. اگر بعد از شش سالگی این ترس‌ها ادامه داشت، فرزند شما به تراپی احتیاج دارد.
وی مهمترین ترس کودکان بین ۶ تا ۱۲ سال را ترس از دست دادن عزیزانشان برشمرد و ادامه داد: در دوره بحران، اگر فرزندی دارید که بین ۶ تا ۱۲ سال است، این ترس به او غلبه می‌کند. مثلاً در شرایط جنگی، بچه می‌ترسد نکند مامانم یا پدرم را از دست بدهم. برای مقابله با این ترس، مرتب فرزندتان را در آغوش بگیرید و تصویرهایی در مورد آینده در ذهنشان بسازید که در آن آینده قرار است شما و پدرش کنارش باشید.»
حفظ روال طبیعی زندگی: لنگرگاه آرامش در تلاطم بحران
اصالتی بیان کرد: در بحران‌های اجتماعی و کلی، چه بحران‌های فردی، سعی کنید اعضای خانواده بیشتر در کنار هم باشید و فضاهایی را ایجاد کنید که افراد در کنار هم قرار بگیرند. انسان موجودی اجتماعی است، با جمع حالش خوب است، انرژی‌ا‌ش افزایش پیدا می‌کند و احساس امنیت و آرامش می‌کند.
وی با استناد به فرمایشات رهبر معظم انقلاب گفت: زندگی‌تان را از حالت طبیعی خارج نکنید. برنامه‌های خاصتان را کنسل نکنید. مثلاً مادر خانه یکسره با تلویزیون غذا درست نکند و اخبار را چک نکند. برنامه‌های طبیعی مانند قدم زدن، باشگاه، مهمانی‌ها و دورهمی‌ها را به هم نزنید. سعی کنید روال طبیعی زندگی را با تکیه بر با هم بودن اعضای خانواده تا جای ممکن حفظ کنید که خود این نیز می‌تواند خیلی کمک بکند.
تکنیک‌های آرام‌سازی؛ ابزاری برای مدیریت لحظه‌ای اضطراب
اصالتی با اشاره به تکنیک‌های آرام‌سازی بیان کرد: زمانی که انسان دچار ترس و اضطراب می‌شود، اولین اتفاقی که می‌افتد این است که مغز فرمان بحران صادر می‌کند و انرژی مغز به سمت قسمت هیجانی (لیمبیک) می‌رود، و فعالیت قسمت تفکر و تعقل (کورتکس) کاهش یا حتی بلاک می‌شود. همچنین تنفس انسان کوتاه می‌شود.
وی با اشاره به مکانیزم دفاعی بدن در هنگام ناراحتی گفت: دیدید وقتی خیلی ناراحتید یک آه از نهاد شما برکنده می‌شود؟ آه مکانیزم دفاعی بدن شماست. خودش را بالانس می‌کند. در موقعیت‌های بحرانی هم خودتان و هم بچه‌ها، تنفس دیافراگمی را تجربه کنید. سه تنفس دیافراگمی در لحظه نگرانی می‌تواند در لحظه، قسمت هیجانی شما را رها کند، کورتکستان را فعال کند و اکسیژن بیشتری به بدنتان برساند و شما را وارد شرایط سایکوسوماتیک نکند.
این مشاور خانواده با تأکید بر آگاهی و آمادگی برای مدیریت بحران بیان کرد: امیدوارم با افزایش آگاهی‌ها و توانمندسازی بانوان، بتوانیم آسیب‌های ناشی از بحران‌ها را به حداقل برسانیم و مدیریت بهتری بر احوالات خود و خانواده‌هایمان داشته باشیم.
انتهای پیام
