مداحی رساترین صدای عاشورا برای جهان است

غلامحسین علیزاده بیرجندی، از چهره‌های باسابقه و شناخته‌شده مداحی در استان خراسان‌جنوبی است که بیش از ۵۰ سال افتخار نوکری در دستگاه اهل‌ بیت(ع) را در کارنامه دارد. وی که در هیئت ابوالفضلی بیرجند فعالیت می‌کند، در گفت‌وگو با ایکنا از خراسان‌جنوبی گفت: مداحی تنها یک هنر یا اجرا نیست، بلکه مسئولیتی خطیر در انتقال پیام عاشورا و تربیت نسل آینده به‌شمار می‌آید.

این مداح پیشکسوت بیان کرد: عاشورا بزرگ‌ترین دانشگاه انسان‌شناسی جهان است و مداحی بهترین ابزار برای انتقال پیام‌های عمیق این واقعه تاریخی است؛ آن‌چنان‌ که هیچ روش دیگری از جمله دعوت، نصیحت، تهدید یا معرفی مستقیم، نمی‌تواند جای مداحی با اشعار حماسی را بگیرد. در واقع، مداحی زبان رسای دیپلماسی فرهنگی شیعه در جهان معاصر است.

علیزاده از نبود نظارت مؤثر بر عرصه مداحی ابراز نگرانی کرد و گفت: بسیاری از مداحان امروزی از رسالت اصلی خود بی‌خبرند؛ آنچه امروز به‌جای مداحی سنتی اجرا می‌شود بیشتر شبیه کنسرت‌هایی با سبک‌های خاص است که در آینده‌ای نزدیک با چالش‌های فراوانی روبه‌رو خواهد شد.

وی با بیان اینکه مداح مؤثر کسی است که خود را در میان مردم ببیند و در برابر مشکلات جامعه صبر و تحمل داشته باشد، افزود: مداح باید مثل یک معلم و طبیب، آگاه به امام، عاشورا و مسئولیتش باشد تا بتواند در اصلاح سبک زندگی مردم اثر بگذارد. مهم‌ترین ویژگی مداح، نه صرفاً صدا یا علم، بلکه «رفتار و کردار» اوست، چراکه زیر ذره‌بین نگاه جامعه قرار دارد.

این مداح اهل بیت(ع) با انتقاد از فاصله گرفتن مداحی از محتوای معرفتی و قرآنی، ریشه این انحراف را در عدم نظارت کافی و نفوذ رسانه‌های خارجی دانست و گفت: متأسفانه برخی مداحی‌ها دیگر سنتی نیستند و رسانه‌های بیگانه روی سبک و محتوا تأثیر منفی گذاشته‌اند. توصیه امام راحل این بود که عزاداری سنتی بماند، اما این توصیه به فراموشی سپرده شده است.

وی با تأکید بر اهمیت شعر فاخر آیینی در رساندن پیام عاشورا بیان کرد: شعر ضعیف می‌تواند به اصل مجلس لطمه بزند. اما شعر مبتنی بر مقتل، سیره و اخلاق اهل ‌بیت(ع) تأثیر عمیق‌تری بر دل مخاطب دارد.

علیزاده با بیان اینکه برای ارتباط مؤثر با نسل جوان باید از الگوهای قرآنی و عاشورایی بهره گرفت، اظهار کرد: شخصیت‌هایی چون حضرت قاسم(ع)، حضرت علی‌اکبر(ع)، فرزندان حضرت زینب(س) و شهدای امروز چون شهید حججی و شهید فهمیده می‌توانند برای جوانان الهام‌بخش باشند، به‌شرط آنکه درست معرفی شوند.

وی با بیان اینکه رسانه‌های رسمی و فضای مجازی به‌ویژه در سال‌های اخیر، نقش قابل‌ توجهی در ترویج سبک‌های نامتناسب با شأن اهل ‌بیت(ع) داشته‌اند، اظهار کرد: در حال حاضر برای خیلی از جوان‌ها، آهنگ و سبک ملاک شده، نه محتوا و پیام. مداحی‌های سفارشی و تجاری خیانتی به شأن مداح و شاعران آئینی است، چراکه تمرکز برخی بیشتر بر موسیقی است تا مدح واقعی اهل ‌بیت(ع).

این مداح اهل بیت(ع) با بیان اینکه همواره با وضو وارد مجالس می‌شوم و دست‌کم پنج ساعت برای انتخاب شعر و محتوا وقت می‌گذارم، افزود: مداحی باید با هدف «امر به معروف و نهی از منکر» باشد و اشعار باید متناسب با شرایط اجتماعی و اخلاقی روز انتخاب شوند.

وی با بیان اینکه هیئت‌ها و مراسم مذهبی یک بستر تربیتی هستند، گفت: اول باید خود ما شروع کنیم؛ از پوشیدن لباس مناسب گرفته تا لحن سخن گفتن، احترام به بزرگان، آداب غذا خوردن، رعایت اخلاق در محیط کار و اجتماع. اگر ما مداحان به این مسائل توجه نکنیم، چطور می‌توانیم الگو باشیم؟

علیزاده ضمن تأکید بر سبک سنتی نوآوری در مداحی را به‌شرط حفظ جایگاه شعر و محتوا، ضروری و مفید دانست و گفت: اشعار انتخابی‌ام به‌گونه‌ای است که هم قابل درک برای خودم و هم برای مردم عوام قابل فهم و پرمحتوا باشد. همیشه پای منبر می‌نشینم و مطالب و اشعارم را با سخنان واعظ هماهنگ می‌کنم. این کار هم بر معرفت و معلوماتم می‌افزاید و هم حال معنوی مرا برای مداحی افزایش می‌دهد.

وی در پایان گفت: التماس دعا دارم و دست همه عزاداران و زینت‌بخشان مجالس امام حسین(ع) را می‌بوسم. خواهش می‌کنم از مجالسی که محتوای درستی ندارند به‌راحتی نگذرید و حتماً انتقاد کنید. مخصوصاً از بزرگان دینی، دانشگاهیان و دلسوزان می‌خواهم وارد میدان شوند تا از انحراف جوانان عزیز و پاک‌دل ما جلوگیری شود. این جوانان هیئتی، آینده‌سازان ظهور امام زمان(عج) هستند و باید مراقبشان باشیم.