نگهداری حیوانات در محیط خانه؛ حیوان دوستی یا حیوان آزاری؟

اسدالله حاتمی، مدیرکل حفاظت محیط زیست خراسان‌جنوبی در گفت‌وگو با ایکنا از خراسان‌جنوبی در مورد احترام به حیوانات خانگی بر اساس سنت و فرهنگ ایرانی و اسلامی، اظهار کرد: این روزها نگهداری از حیوانات عجیب و غریب در خانه و زندگی‌های شهری به  یک افتخار اجتماعی تبدیل شده است؛ حیواناتی  مانند سگ، گربه، انواع پرندگان، ایگوانا، انواع مارها، میمون، همستر، موش‌ها و سنجاب‌ها.

وی ادامه داد: سوالی که اکنون مطرح می‌شود این است که آیا ما با نگهداری این حیوانات در خانه به حفظ و بقای آنان کمک می‌کنیم و یا تبدیل به زندانبانی برای این حیوانات می‌شویم؟. نگهداری حیوانات در خانه و یا قفس در صورتی که آن‌ها بدون کمک ما نیز قادر به ادامه زندگی در طبیعت هستند، در واقع  نوعی حیوان‌آزاری است.

مدیرکل حفاظت محیط زیست خراسان‌جنوبی ادامه داد: در کتاب آسمانی قرآن به این نکته اشاره شده است که همه موجودات مانند انسان‌ها دارای نظام اجتماعی هستند؛ البته با توجه به تفاوت‌هایی که در ذات آنان و حیوان وجود دارد، ساختار اجتماعی آنان نیز با یکدیگر فرق دارد اما با وجود این فرق، حیوانات نیز دارای جوامع حیوانی هستند و نباید آن‌ها را دور از این جوامع یعنی خانواده خویشاوندان و همنوعانشان و محصور در محیط زندگی شهری نگهداشت.

حاتمی ادامه داد: سوره‌های متعددی در قرآن کریم از جمله نحل و بقره به نام حیوان هستند. دستورالعمل‌های قرآن در مورد حیوانات باعث شده که در کتاب‌هایی که در طول تاریخ اسلامی نوشته شده است توجهات عجیبی به حقوق حیوانات شود؛ به عنوان مثال ساعت کار حیوان نباید از حد معینی فراتر رود و یا اینکه حمل بار بیش از اندازه توسط حیوان ممنوع است.

وی افزود: با این که در قرآن و روایات اسلامی در دفاع از حقوق حیوانات مسائلی بیان شده است، اما در حوزه مدنی ما با کمبود قوانین بازدارنده در این زمینه روبرو هستیم و در ایران به حقوق حیوانات صرفا احساسی نگاه می‌شود و نبود قوانین جزایی مناسب گاهی سبب می‌شود تا هنجارشکنان و افراد غیر متعهد به اخلاق انسانی اقدام به آزار و شکنجه حیوانات کنند.

مدیرکل حفاظت محیط زیست خراسان‌جنوبی ادامه داد: بدیهی است که در فضاهای کوچک آپارتمان‌ها و در شرایط زندگی شهری نمی‌توان حداقل حق و حقوق حیوانات را مانند اختصاص فضایی بزرگ جهت محل نگهداری از حیوان و دیگرحقوق ضروری آن‌ها را تامین کرد. از طرفی با ورود حیوان به خانه احتمال انتقال بسیاری از بیماری‌های مشترک بین انسان و دام افزایش می‌یابد و حتی نظارت‌های مداوم دامپزشک نیز گاهی موثر نخواهد بود؛ به عنوان مثال گربه‌ها عامل انتقال نوعی میکروب هستند که در زنان باردار سبب سقط جنین می‌شوند و متاسفانه با واکسیناسیون گربه این عامل بیماری از بین نمی‌رود.

حاتمی بیان کرد: بنابراین نگهداری حیوانات در خانه علاوه بر  اینکه سبب  تضییع حقوق حیوان می‌شود، منجر به ضایع شدن حقوق خانواده و همسایگان نیز شده و امنیت روانی و سلامت جسمی آنان را نیز مورد تهدید قرار خواهد داد و به لحاظ حقوقی و شرعی ما مسئول این صدماتی هستیم که به دیگران وارد می‌شود.

وی با بیان اينکه اگر شرایط نگهداری اصولی از حیوانات را نداریم نباید آنان را در چنگ خودخواهی خود محصور کنیم، یادآور شد: در نهایت باید این نکته را یادآوری کنیم که ما انسان‌ها حافظ حیوانات هستیم و نه مالک آن‌ها و نباید با خودخواهی‌های خود حق حیات و زندگی در طبیعت را از آنان بگیریم.