صدقه دادن هنگام فقر، علامت مؤمن است

به گزارش ایکنا، آیت‌الله رضا استادی، استاد سطح خارج حوزه علمیه، شامگاه 10 مرداد ماه در مراسم عزاداری امام حسین(ع) که از سوی حسینیه بین‌المللی مجازی حاج قاسم برگزار شد، گفت: هر موضوعی چه مادی و چه معنوی  اگر خیلی ارزش داشته باشد علامت‌هایی دارد مثلا اگر کسی مدعی می‌شود من پهلوان و نیرومند هستم و اگر نشانه‌هایی برای قدرتمندی خود بیاورد از سوی دیگران قبول می‌شود؛ در قرآن و روایات هم برای ایمان نشانه‌هایی ذکر شده است.

وی با اشاره به اینکه ایمان یکی از ارزش‌های بسیار مهم است و شاید از آن مهمتر نباشد، گفت: شیعه بودن و محبت به اهل بیت(ع) از ارزش‌های خیلی مهم است و هر کسی مدعی شود باید نشانه‌های آن را داشته باشد؛ کسی بگوید من مؤمن و شیعه و محب اهل بیت هستم گفته می‌شود اینها علاماتی دارد.

نشانه‌های مؤمن براساس سوره مؤمنون

استادی تصریح کرد: در سوره مبارکه مؤمنون فرموده است: قَدْ أَفْلَحَ الْمُؤْمِنُونَ، مؤمنان رستگار هستند و علامت‌های آن را در آیات بعد بیان کرده و فرموده:  الَّذِينَ هُمْ فِي صَلَاتِهِمْ خَاشِعُونَ ﴿۲﴾؛ وَالَّذِينَ هُمْ عَنِ اللَّغْوِ مُعْرِضُونَ ﴿۳﴾؛ وَالَّذِينَ هُمْ لِلزَّكَاةِ فَاعِلُونَ ﴿۴﴾؛ وَالَّذِينَ هُمْ لِفُرُوجِهِمْ حَافِظُونَ ﴿۵﴾  إِلَّا عَلَى أَزْوَاجِهِمْ أَوْ مَا مَلَكَتْ أَيْمَانُهُمْ فَإِنَّهُمْ غَيْرُ مَلُومِينَ ﴿۶﴾. در روایات هم نمونه‌های فراوانی داریم و شاید هدف این است که وقتی ما این آیات و روایات را خواندیم اگر این علامتها در وجود ما بود خوشحال باشیم زیرا در زمره مؤمنان و شیعیان هستیم وگرنه باید به فکر ایجاد آن باشیم.

استاد سطح خارج حوزه علمیه تصریح کرد: در روایتی از امام سجاد(ع) به علامات مؤمن پرداخته شده است، ایشان فرموده علامت مؤمن بودن  5 چیز است؛ الورع فی الخلوت؛ یعنی در جایی که هیچ کسی جز خدا نیست ایمان خودش را نشان دهد. زیرا گناه نکردن در نزد مرم سهل است ولی گناه نکردن در جایی که انسان در خلوت خود است، مهم است. ایمانی در دل و جان انسان رسوخ و واقعیت دارد که وقتی در جایی هیچ‌کس جز خدا نیست، گناه نکند. در خیابان نامحرمی عبور می‌کند و فقط ما هستیم، اگر در اینجا نگاه نکردیم معلوم است ایمان داریم. یا اگر در تلفن همراه و اینترنت صحنه‌های زشتی ندیدیم یعنی تقوا داریم. یا وقتی کسی نیست نماز خواندیم نشانه تقواست.

حلم و صبر نشانه ایمان است

آیت‌الله استادی اظهار کرد: دومین ویژگی مؤمن از نظر امام سجاد(ع)، الحلم عند الغضب؛ یعنی فرق مؤمن با غیرمؤمن این است که وقتی عصبانی شد به این و آن ناسزا می‌گوید و فحاشی کرده و دست بلند می‌کند؛ ایمان وقتی خود را نشان می‌دهد که انسان در حین عصبانیت فحش ندهد و دست روی کسی بلند نکند و همه افرادی که مدعی هستند هم اگر به درون خود رجوع می‌کنند می‌بینند در هنگام عصبانیت همه کاری کرده است.

استاد سطح خارج حوزه علمیه اضافه کرد: بارها دیده‌ام که افرادی در پای منبر از استادی چندین بار سؤال پرسیده‌اند و آن استاد با متانت جواب داده است و حتی چند بار درس را تکرار کرده که این نشانه ایمان است و برعکس افرادی که وقتی یکی دو سؤال از آنها بپرسیم از کوره در رفته و عصبانی می‌شوند و طرف مقابل را متهم به بی سوادی می‌کنند. بنابراین چون خدا هست به نامحرم نگاه نمی‌کند و به موسیقی حرام گوش نمی‌دهد و اگر شاگرد مغازه بود دست درازی به صندوق نمی‌کند.

صدقه هنگام فقر؛ علامت مؤمن

آیت‌الله استادی ادامه داد: سومین ویژگی مؤمن آن است که الصدقة فی القلة؛ کسانی که مکنت و ثروت فراوان دارند اگر مبلغی را به عنوان صدقه بدهند کار خیلی خوبی کرده‌اند ولی چندان مهم نیست؛ صدقه در فقر یعنی اینکه فرد به اندازه مخارج خود پول ندارد ولی باز صدقه می‌دهد چون به خدا و پاداش خدا اعتقاد دارند. اگر ایمان نباشد فرد حاضر نمی‌شود از پول اندکی که به زحمت در می‌آورد صدقه بدهد؛ فرد مؤمن می‌داند صدقه هم برای دنیا و هم برای آخرت فرد مایه برکت است.

استاد سطح خارج حوزه علمیه بیان کرد: صدقه خیلی آثار مهمی دارد؛ نقل شده است که ما در سفری با امام صادق(ع) همسفر بودیم، مقداری از راه را که رفتیم فرد مطلعی گفت در نزدیک شما دزدان کمین کرده‌اند و هر مقدار مال و اموال دارید از شما خواهند گرفت. اینها نگران شدند و نزد امام صادق(ع) رفتند و گفتند اگر به دزدها رسیدیم بگوییم همه اموال برای شما هست و شاید خجالت بکشند و کاری با کاروان نداشته باشند. حضرت فرمود: اگر بفهمند همه اینها برای من است شاید بیشتر انگیزه دزدی پیدا کنند، بنابراین راهش این است که هر کدام از شما در دل خودتان نیت کنید که اگر ما در سفر به سلامت از دزدها گذشتیم و به مقصد رسیدیم یک صدم اموال خودمان را در راه خدا می‌دهیم. امام فرمود اگر این کار را بکنید اموالتان حفظ خواهد شد.

وی افزود: انسان وقتی به فقر شدید یا بیماری بدی گرفتار شود نیت خالص‌تری می‌یابد و با خلوص نیت بیشتری دست به دعا بر می‌دارد. کاروان پیش رفت تا به دزدها رسیدند ولی با کمال تعجب دیدند که دزدها با آنها کاری ندارند؛ وقتی دلیل آن را از دزدها پرسیدند گفتند رئیس ما دیشب خواب دیده که به فلان کاروان که فردا از مسیر شما عبور خواهد کرد کاری نداشته باشید و او هم به خوابش اعتقاد دارد. کاروانیان به مقصد رسیدند و به عهد خودشان عمل کردند و جالب اینکه نه تنها دزد به آنها نزد بلکه اجناس را گرانتر هم فروختند. امام صادق(ع) فرمود: قد عرفتم عن برکة فی معاملة الله فدوموا؛ یعنی وقتی با خدا معامله کردید و دیدید اموالتان برکت یافت پس همیشه با خدا معامله کنید.

صبر در مصیبت

آیت‌الله استادی بیان کرد: چهارمین ویژگی انسان مؤمن از منظر این روایت؛ الصبر عند المصیبة است؛ کسی که کافر است و به خدا ایمان ندارد وقتی فرزند و پدر و مادرش را از دست بدهد جزع و فزع می‌کند و وقتی خسارت مالی و جانی ببیند گلایه و شکوه و داد و فریاد می‌کند ولی کسی که به خدا ایمان دارد با اینکه مصیبت بزرگی دیده است ولی صبر می‌کند زیرا ایمان به خدا دارد؛ در هر صورت باید ببینیم آیا این خصلت‌ها در وجود ما هست یا خیر و اگر نیست از خدا بخواهیم به ما بدهد و در وجودمان تقویت کنیم.

استاد سطح خارج حوزه علمیه گفت: پنجمین خصلت بر مبنای سخنان شریف امام سجاد(ع) الصدق عند الخوف است؛ یعنی راستگویی در هنگام خطر و ترس؛ این مسئله خیلی مبتلابه ماست؛ کسی قصد فروش خانه دارد ولی این خانه چند عیب دارد که اگر بگوید کسی آن را نخواهد خرید و وقتی به او بگوییم چرا عیب‌ها را نمی‌گویی خواهد گفت ترسیدم نخرند. الصدق فی الخوف یعنی وقتی ترسیدیم راست بگوییم.

دبیر سابق شورای عالی حوزه علمیه افزود: یا ممکن است فرد بخواهد در جایی استخدام شودولی راست نمی‌گوید زیرا ممکن است او را نپذیرند. راستگویی در این مسائل، نشانه ایمان است؛ یکی از مشکلاتی که کشور ما دارد این است که افرادی می‌دانند توانایی و شایستگی اداره وزارت و مدیریتی را ندارند ولی باز قبول می‌کنند و فرد با دروغگویی به پست و مقامی می‌رسد؛ متاسفانه این مسئله خیلی در زندگی ما دخیل است. در جایی ممکن است کسی برای نمره، دروغ بگوید یا مدرک جعل کند. بنابراین دروغ‌گویی در همه جا بد است و هرگز با ایمان نمی‌سازد ولی معنای این عبارت آن است که برخی عادتا دروغگو نیستند ولی در هنگام خوف مالی و آبرو و ... دروغ می‌گویند.

آیت‌الله استادی اضافه کرد: ایمانی که در جان انسان باشد خودش را نشان می‌دهد و اگر نشان نداد یا ایمان فرد ضعیف است یا ایمان ندارد و همه باید از خدا بخواهیم ما را با ایمان کرده و ایمان ما را تقویت کند. البته ذکر این نکته هم لازم است که ایمان و آراستگی به صفات اخلاقی، نیازمند تمرین است، یعنی کاسبی که تا دیروز دروغ می‌گفته باید چند ماه تمرین کند تا دروغ نگوید. معمولا اخلاقیات با تمرین درست می‌شود؛ کسی که نماز نمی‌خواند اگر مدتی تمرین کند سختی آن آسان خواهد شد.

خود را به کارهای نیک عادت دهیم

استاد سطح خارج حوزه علمیه تاکید کرد: عادت خیلی خوب است ولی عادت به چیز خوب، خوب است ولی متاسفانه برخی عادت به کار خوب که ندارند بلکه عادت به کارهای بد دارند؛ اینکه فردی همیشه به نامحرم نگاه می‌کند، اگر عادت شود ترک آن دشوار خواهد شد. گاهی می‌شنویم برخی افراد ده سال و 20 سال و 70 سال است نمازشب‌شان ترک نمی‌شود زیرا عادت کرده‌اند. ابتدا برای این افراد هم سخت بوده که نمازشب بخوانند ولی چون تمرین کرده‌اند عادت شده؛ بنابراین در روایت بیان شده که خود را به کارهای خوب عادت دهید.