از تشویقی که وجود ندارد تا هنری که غربی‌ها به دست گرفتند

لباس از مهم‌ترین نشانه‌های فرهنگی هر ملت بوده که لازم است براساس فرهنگ و نیاز هر منطقه و زیست‌بوم طراحی و کاربردی‌سازی شود، اما زمانی که این لباس دستخوش مدگرایی خارج از عرف این ملت شود نخواهد توانست به آنچه مدنظر و هدف بوده دست یابد.

عدم تشویق طراحان لباس ایرانی ـ اسلامی و واردات بی‌رویه لباس‌هایی که اتفاقا نقوش ایرانی را یدک می‌کشند ضربه‌ای است که به اعتقاد طراحان لباس می‌تواند خسارت بزرگی در سال‌های آینده به بدنه لباس ایرانی ـ اسلامی وارد کند.

سحر صابری، یک طراح لباس در خراسان‌جنوبی در گفت‌وگو با ایکنا از خراسان‌جنوبی گفت: طراحی لباس رشته تحصیلی‌ام در هنرستان بود و همین امر باعث شد به طراحی و نقاشی علاقه‌مند شوم؛ اینکه انسان بتواند با دستانش نقشی را خلق کرده و به آن نقش روح و زندگی دهد.

وی با بیان اینکه طبیعی است که هر کاری در ابتدا سخت بوده، اما نیاز به تمرین دارد تا بتوان از پس مشکلات برآمد، افزود: اعتماد به‌نفس بهترین راه برای پیشرفت در هر کاری است که با توکل به خداوند و اعتقاد به بودن او ایجاد می‌شود.

این طراح لباس بیان کرد: اولین طراحی‌ها که معمولا برای پیدا کردن توانایی بیشتر برای کارهای بهتر است، همواره در ذهن انسان می‌ماند و به او یادآوری می‌کند «من با دست‌ خالی توانستم»؛ بعد از آن طراحی‌هایم برای مسابقات اجرا شد و در آن سال موفق به کسب رتبه اول در مسابقات بسیج شدم.

صابری با تأکید بر ضرورت بها دادن به طراحان لباس، افزود: از آنجا که بیشتر مدهای رایج در بین مردم برگرفته از الگوهای بیگانه و غیرخودی است می‌توان این باور را داشت  که مدگرایی  نوعی از خود بیگانگی و تقلید از فرهنگ غربی را القا می‌کند؛ در واقع مد و مدگرایی امری است که در میان همه اقشار جامعه وجود دارد، اما نوجوانان و جوانان بیشتر از دیگران به مد اهمیت داده، پیرو مدهای غربی بوده و کورکورانه از آن‌ها حمایت می‌کنند.

وی ادامه داد: این در حالی است که عده‌ای از طراحان اروپایی که اصالت و هویت ندارند از نقش و نگاره‌های اصیل ایران که دست‌ساز هنرمندان ایرانی است الگوبرداری و در صنعت پوشاک خود از آن‌ها استفاده می‌کنند و در نتیجه طرح‌های ایرانی سرزمین ما را با فرهنگ و مد غربی به کشور برمی‌گردانند. 

فرهنگی که باید با حمایت حفظ شود 

صابری بیان کرد: سؤال اینجاست که چرا ما به‌عنوان یک طراح ایرانی نباید فرهنگ و نقش و نگاره‌های اصیل کشور را در طراحی لباس و طرح نقوش پارچه به کار ببریم و این فرصت را به بیگانگان بدهیم؛ پاسخ این است که شاید آن چنان که باید به طراحان لباس و خلاقیت ذهنی آنان بها نداده‌ایم.

وی افزود: با توجه به فرهنگ جامعه ما که یک جامعه اسلامی است و از طرفی در آموزه‌های دینی به پوشش اهمیت داده شده، امکان استفاده از هر طرح، نقش و مدلی وجود نداشته و محدودیت‌هایی وجود دارد که در تولید لباس باید آنها را در نظر گفت.

این طراح لباس با بیان اینکه صاحبان سرمایه و طراحان می‌توانند با کمک هنرها و منسوجات اصیل کشور بهترین طرح‌های مناسب با فرهنگ ایرانی ـ اسلامی را طراحی کرده و پرچم‌دار کشور در کشورهای اروپایی باشند، افزود: ارائه امتیاز و انگیزه بهترین راه برای تشویق کردن طراحان لباس است.  

صابری با اشاره به اینکه ایده‌ها را بیشتر از حیوانات، نقوش فرش‌ها، طرح‌های اسلیمی و با توجه به لباس‌های سنتی شهرهای ایران گرفته و طرح لباس مدرن را کار می‌کنم، تصریح کرد: معمولا افراد با توجه به سلیقه و فرهنگ محیطی که در آن زندگی می‌کنند در انتخاب رنگ، مدل و جنس لباس مورد علاقه خود در نظر می‌گیرند.

وی ادامه داد: نمی‌توان ویژگی‌های ثابتی را برای پوشش اسلامی در همه کشور در نظر گرفت؛ پوشش در دین ما، هم برای مردان و هم زنان مورد توجه است، اما پوشش برای بانوان در احکام و تعالیم دین ما با توجه به شرایط متفاوت جسمی، روحی و روانی آن‌ها نسبت به مردان  بیشتر مورد توجه است؛ پس باید برای تعریف ویژگی‌های پوشش ایرانی نکاتی که در قرآن آمده را در نظر گرفت.

صابری یادآور شد: با توجه به اینکه کیفیت لباس وارداتی تغییری در قیمت آن ایجاد نمی‌کند و بسیاری از افراد دقت بالایی در انتخاب لباس‌های با درجه کیفی بالا ندارند، می‌توانیم با حمایت تولیدکننده لباس‌هایی با کیفیت و قیمت مناسب را تولید کرد.

نظارت لازم بر طراحی لباس وجود ندارد 

نسرین پیشکار جزء اولین افراد در رشته طراحی لباس در خراسان‌جنوبی است. وی در ابتدای تحصیل در دبیرستان به علت علاقه به ادبیات و شعر رشته علوم انسانی را برای تحصیل انتخاب کرد و هنگامی که خبر ایجاد شدن رشته طراحی دوخت که در آن زمانی به رشته خیاطی معروف بود را شنید به خاطر علاقه فراوانی که در این زمینه داشت، طراحی دوخت را برای تحصیل انتخاب کرده و جزء اولین تحصیل‌کنندگان و فارغ‌التحصیلان طراحی لباس در استان  شد. وی در گفت‌وگو با ایکنا از خراسان‌جنوبی گفت: به دلیل مهارت در طراحی لباس، نامم جزء نفرات برتر طراحی دوخت اعلام شد و رتبه اول طراحی سیاه قلم در استان را در زمان خود کسب کردم.

تبحر وی در طراحی لباس زبانزد اطرافیان است، و اولین لباسی که طراحی کرد به اجرا رساند و استارت کار خود را آغاز کرد و همچنان با قوت به این کار ادامه می‌دهد و هر ساله به تعداد بسیاری از دانش‌آموختگان تدریس ارائه می‌دهد.

پیشکار که اکنون رئیس اداره امور فرهنگی و تربیت بدنی آموزشکده فنی و حرفه‌ای دختران بیرجند است، ادامه داد: در طی جلسات داخلی استان متذکر شدم که باید یک تیم نظارتی و کارشناسی شده در ابتدای کار و ارائه مدل‌های لباس بر آن‌ها نظارت داشته باشد و قبل به اجرا درآمدن طراحی آن را تأیید کند، چراکه در غیر این صورت در این حوزه شاهد هیچ پیشرفتی نخواهیم بود.

وی تصریح کرد: از آنجایی که هدف برخی از سرمایه‌داران و کارخانه‌داران تنها فروش و تولید لباس است، اگر بتوانیم این موضوع را در طراحی لباس‌هایی با معیار جامعه ایرانی ـ اسلامی بگنجانیم می‌توانیم تأثیر مطلوبی بر فرهنگ ایران بگذاریم، چراکه این ایده در فروش و بازاریابی بسیار مؤثر خواهد بود.

داور جشنواره‌های مد و لباس اداره‌کل فرهنگ و ارشاد اسلامی خراسان‌جنوبی تصریح کرد: ابتدا باید کارشناسانی که خود تأیید شده هستند را به‌عنوان ناظر انتخاب کرده و سپس طراحان لباس را ترغیب کنیم شکل لباس را براساس فرهنگ ایرانی ـ اسلامی طراحی کنند.

نیازسنجی را در طراحی لباس مدنظر قرار دهیم

پیشکار بیان کرد: به‌عنوان یک مدرس طراحی دوخت همیشه به دانشجویانم توصیه کردم از آنجایی که ما در حفظ و نمایش فرهنگ ناب خود و سنت نیاکانمان نقش بسزایی داریم چه خوب است لباسی طراحی کنیم که مطابق عرف اسلامی و با سلیقه باشد.

این داور جشنواره طراحی و دوخت مانتو به سبک ایرانی و اسلامی با بیان اینکه از آنجایی که لباس می‌تواند بیانگر بسیاری از نکات فرهنگی و زیست یک جامعه باشد چه زیباست لباسی طراحی کنیم که عامل انتقال سنت و فرهنگ از نیاکان به آیندگان ما باشد، اظهار کرد: از آنجایی که ما در یک جامعه ایرانی و اسلامی زندگی می‌کنیم باید لباس طراحی کنیم که شایسته مردم ما باشد و در مرحله بعد در حوزه مناسبت‌ها تمرکز کنیم، چراکه لباسی که مناسب جامعه نباشد کاربردی نیست.

این طراح لباس با گریزی به قیمت لباس‌ها، تصریح کرد: قیمت‌گذاری کاری تخصصی بوده و مبنی بر کاربرد، طرح لباس، نوع پارچه و نوع دوخت است؛ بنابراین باید تمام این معیارها برای قیمت‌گذاری بر روی یک کار و لباس مدنظر قرار گیرد؛ پس قیمت‌گذاری باید از طرف فرد بسته به کاری که انجام داده است صورت گیرد.

وی با انتقاد از واردات لباس با وجود طراحان موفق در این عرصه در کشور، یادآور شد: باید یک نظرسنجی و نیازسنجی در جامعه صورت گرفته و پوششی با قیمت مناسب طراحی جذاب و عرف جامعه ایرانی اسلامی ارائه دهیم؛ در این صورت است که نیازی به واردات بی‌رویه لباس نخواهیم داشت.