وحدت؛ با هم یا با من ؟!
مقصود از وحدت فِرَق اسلامی از جمله شیعه و سنی این نیست که سنّی‌ها، شیعه یا شیعیان، سنّی شوند یا هر دو مذهب نسبت به بعضی از مواضع خود تجدید نظر کرده، از برخی باورها دست بکشند.
بنا به روایات برادران اهل تسنّن، میلاد حضرت رسول اکرم (ص) ۱۲ ربیع الاول سال ۵۳ قبل از هجرت است، ولی راویان شیعه عموماً ۱۷ ربیع الاول را روز ولادت آن حضرت می‌دانند. ابتکار وحدت‌طلبانه و پیشنهاد مدبّرانه مرحوم آیت‌الله منتظری، از این عامل به ظاهر تفرقه، نماد یگانگی و سمبل وحدت ساخته است. بنابراین پیشنهاد از دوازدهم ربیع الاول هر سال تا هفدهم آن ماه به عنوان ایام فرخنده میلاد پیامبر اکرم(ص) و هفته وحدت نامگذاری شد تا در سراسر جهان اسلام، آیین‌های جشن و سرور برگزار شود و در این آیین‌ها بر تحکیم ستون‌های وحدت و رشته‌های استوار همبستگی و یگانگی تأکید گردد.
وحدت چیست؟
مقصود از وحدت فِرَق اسلامی از جمله شیعه و سنی این نیست که سنّی‌ها، شیعه یا شیعیان، سنّی شوند یا هر دو مذهب نسبت به بعضی از مواضع خود تجدید نظر کرده، از برخی باورها دست بکشند تا دیدگاه‌هایشان به یکدیگر نزدیک شود بلکه هدف از وحدت این است که طرفین ضمن حفظ مواضع خود:
۱ - درباره مفترقات با یکدیگر نستیزند.
۲ - درباره مشترکات با یکدیگر متّحد و متّفق شوند و در راه وصول به اهداف مشترک، یکدیگر را یاری دهند .
اگر چنین وحدتی جلوه‌گر شود تمام فتنه‌ها و درگیری‌های قومی، قبیلگی، نژادی، فرقه‌ای و مذهبی رفع شده، مسلمین در دنیا به عنوان عظیم‌ترین، قدرتمندترین و ثروتمندترین اتّحادیه و بلوک سیاسی، اقتصادی، کشاورزی، نظامی، فرهنگی و... مطرح می‌شوند.
از آن پس دیگر منابع مالی و انسانی مسلمین به غارت ابرقدرت‌های شرق و غرب نمی‌رود!
...فلسطین مظلومانه پرپر نمی‌شود و جوانان مبارز غریبانه به خاک و خون نمی‌غلتند! و اقلیتی صهیونیست بر بیش از ۲۰۰ میلیون عرب و بیش از یک میلیارد مسلمان نمی‌خروشند و فخر نمی‌فروشند!
....مسلمانان ستمدیده ایالت سین کیانک چین بی‌رحمانه مورد شست‌وشوی مغزی و مذهبی متعصبّان وحشی و متجاوز قرار نمی‌گیرد!
...چچن مسلمان از نقشه جغرافیایی جهان محو نمی‌شود!
مسلمانان بی‌پناه روهینگیا مظلومانه از وطن و زادگاه خود میانمار رانده نمی‌شوند! و...
موانع وحدت اسلامی چیست؟
نهال وجود همه پیامبران راستین الهی از چشمه‌سار زلال وحدانیّت می‌نوشند و طبعاً نباید میوه‌ای جز وحدت به بار آورند. گوهر پیام همۀ انبیا یکی است.
« لا نُفَرِقُ بَینَ اَحَدٍ مِن رُسُلِهِ » ( بقره ، ۲۸۵)
بنابراینِ نباید بین موحّدان اختلافی باشد، به ویژه بین پیروان و مومنان به یک دین و آیین.
بدون تردید، وحدت و همبستگی ملل اسلامی مورد تأکید و آرزوی همه اندیشمندان، روشنفکران و دانشمندان اسلامی است. همه مُصلحان، مسلمانان را به وحدت خوانده‌اند، اما چرا علی رغم این همه تأکیدات و توصیه‌ها، وحدت واقعی تحقّق نمی‌یابد؟
به باور من علّت عمدۀ عدم تحقّق وحدت، نامشخّص بودن محور وحدت است. همه وحدت را می‌ستاییم ولی عملاً برتفرقه می‌افزاییم. چرا ؟ چون درک و تعریف ما از مفهوم وحدت، یکسان و شفّاف نیست. همه وحدت را می‌خواهیم، اما نمی‌گوییم حول چه محوری؟!
فرض کنید ندادهنده‌ای در یک بیابان یا دشت وسیع، همه مردم پراکنده را به تجمّع در یک نقطه فرا بخواند، اما محلِّ دقیق تجمّع را مشخّص نکند. در نتیجه هر گروه و دسته‌ای در یک نقطه گرد می‌آیند. در این صورت تفرّق افراد به تفرّق گروه‌ها می‌انجامد. در حالی که اگر منادی، همه را به تجمّع در حول یک پرچم یا یک درخت یا یک محدوده مشخّص فرا بخواند، لااقل افراد مشتاق و با حسن نیّت در فهم و درک تجمّع و گردهمایی مختلف و متفرّق نمی‌شوند.
خداوند در آیه ۶۴ سوره آل عمران وقتی اهل کتاب را به وحدت فرامی‌خواند، بلافاصله محور وحدت را مشخّص میکند:
«قُل یا اَهلَ الکِتاب تَعالَوا اِلی کلمهٍ سَواءٍ بَینَنا وَ بَینَکُم...»
«بگو ای اهل کتاب! بیایید از آن کلمه حق که میان ما و شما یکسان است، پیروی کنیم. (و آن کلمه این است که) به جز خدای یکتا هیچ کس را نپرستیم و برخی از ما بعضی را به جای خدا به ربوبیّت تعظیم نکنیم . (یعنی رؤسای مذهب را به رتبه پرستش و اختصاصات الهی نرسانیم.) پس اگر از حق روی گرداندند، بگویید: شما گواه باشید که ما تسلیم فرمان خداوندیم.»
علت اصلی بیشتر اختلافات بین ادیان، مذاهب و نظریات مختلف، قشری‌نگری و ظاهراندیشی است. گوهر و جوهره همه ادیان الهی یکی است. ما هرچه از پوسته و ظاهر به سوی مغز و اصل ادیان پیش می‌رویم، بیشتر به مایه‌های وفاق و وحدت و سرمایه‌های وحدانیت نزدیک می‌شویم.
مخاطبان پیام هفته وحدت تنها اهل تشیّع و تسنّن نیستند، بلکه هر انسان باید آن قدر سعه صدر و ظرفیّت داشته باشد که بتواند عقاید مخالف خود را بشنود، تحمّل کند، منطقی و منصفانه برخورد کند، مخالف را تکفیر و تفسیق نکند، بر مخالف نشورد و با او نستیزد.
شفیعی مطهر
انتهای پیام
