دهه کرامت را در همه سینما جاری کنیم

ناصر شفق؛ تهیه‌کننده سینما در گفت‌و‌گو با ایکنا سینمای فعلی را عاری از کارهای ماندگار توصیف کرد و گفت: کلیت سینما در اختیار فیلم‌های تلخی است که نه تنها برای تماشاگر امیدی به همراه ندارد، بلکه او را سرخورده از سالن بیرون می‌فرستند. وقتی از نبود نشاط و امید در سینما حرف می‌زنم منظور این نیست، فیلم‌های کم‌ارزشی که به اسم طنز روانه پرده می‌شود را حمایت کنیم، چون شادی ظاهری  چنین تولیداتی، تنها در سطح کلام خلاصه مانده و آنچه به تماشاگر منتقل می‌کند، سطحی و زودگذر است.

وی با بیان اینکه سینما از ظرفیت موضوعات دینی به درستی استفاده نمی‌برد، گفت: کارهای دینی برای مخاطب آرامش روحی به همراه دارد، به ویژه آثاری که در آنها به نحوی به ائمه اشاره می‌شود. این قبیل تولیدات جدا از آرامش روحی که برای مخاطب به همراه دارد، التیام‌بخش برخی مشکلات نیز است، پس تولیدات اینچنینی جز الزامات سینما محسوب می‌شود.

تهیه‌کننده «تقاطع» ادامه داد: سال 69 فیلمی با عنوان «پرواز در نهایت» ساختم. داستان فیلم درباره دو برادری بوده که زائر امام رضا (ع) هستند. این کار را هنوز بعد از سال‌ها فراموش نکرده‌ام، چون آرامشی که فیلم به مخاطب منتقل می‌کند، قابل قیاس با آثار دیگر نیست. لازم به ذکر است وقتی من به عنوان تهیه‌کننده هنوز تحت تاثیر فیلم هستم، حتماً بیننده‌‌ای که کار را دوست داشته نیز همچنان از این فیلم انرژی می‌گیرد.

شرط بالا بودن کیفیت

بنیانگذار و مدیر عامل سابق انجمن سینمای انقلاب و دفاع مقدس ایران تاکید کرد: کارهایی که درباره امام رضا (ع) یا دیگر ائمه ساخته می‌شوند حتماً باید بالاترین کیفیت را داشته باشند، چون این عرصه محل آزمون و خطا نیست. دلیل این شرط هم ذهنیتی است که ممکن است تماشاگران به واسطه تولیدات ضعیف به دست آورند. برای مثال عده‌ای به اشتباه معتقدند فیلم‌هایی با موضوع ائمه گیشه ندارد، درصورتی‌که آثار ضعیف مورد اقبال نیستند، اما تولیدات فاخر همیشه با تماشاگر ارتباط خوبی برقرار کرده‌اند. با این توضیح توصیه‌ می‌کنم فیلمی که در رابطه با دهه کرامت ساخته می‌شود از سطحی‌نگری دور ماند.

برنده بهترین پژوهشگر فرهنگی و اجتماعی از وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی متذکر شد: این نکته را باید مسئولان سینما و تلویزیون مد نظر قرار دهند که صد کار ضعیف، کارایی یک اثر فاخر را ندارد، پس اگر قرار است برای دهه کرامت آثار نمایشی تولید شود، بیش از اینکه نگاهشان کمی باشد باید روی مسائل کیفی تاکید داشته باشند.

شفق ادامه داد: برای درک بهتر، سینمای دفاع مقدس را مثال می‌زنم. کارهای بی‌شماری در این حوزه تولید شده‌اند، اما چند فیلم نظیر؛ «از کرخه تا راین»، «سفر به چزابه» یا «لیلی با من است» بوده است؟ عمده آثار سینمایی فراموش شده‌‌اند، اما تنها تعدادی توانستند ماندگار شوند، پس از همان ابتدا سعی کنیم بودجه را صرف کارهای ضعیف نکنیم، بلکه آن را در مسیری قرار دهیم که به کارهایی نظیر «از کرخه تا راین» ختم شود.

پرهیز از مستقیم‌گویی

دارنده نشان درجه یک هنر سینمای دفاع مقدس، مستقیم‌گویی را یکی از آفات تولیدات دینی نام برد و تصریح کرد: آثاری که در آنها محور امام رضا (ع) و حضرت معصومه (ع) هستند نباید مستقیم‌گویی را پیش گیرند، چون به دلیل حساسیت‌هایی که در این رابطه وجود دارد، فیلم‌های اینچنینی عموماً آثار خوبی نمی‌شوند، اما نگاه مستتر به ائمه همیشه نتیجه مطلوب به همراه داشته است. بهترین اتفاق هم در این رابطه کارهایی هستند که در آنها زائران حرم حضرت معصومه (س) یا امام رضا (ع) محور قصه قرار می‌گیرند.

تهیه‌کننده «فریاد» اضافه کرد: مردم  با فیلم‌هایی که محور آنها زوار هستند همذات‌پنداری کرده و دغدغه‌های آنها را با تمام وجود درک می‌کند، البته صرف پرداختن به زائران امام رضا (ع) هم دلیل برای موفقیت کارهای مربوطه نیست، زیرا در این رابطه نیز سطحی‌نگری وجود دارد. یکی از این قبیل تکرارها، نشان دادن معجزاتی است که در آثار سینمایی روایت می‌شود. این فیلم‌ها دید مخاطب را نسبت به معجزه تنها به قالب‌های خاص خلاصه می‌کند، درحالی‌که الطاف ائمه اشکال گوناگونی دارد که بسیاری از مواقع ما از آن غافل هستیم.

شفق در پایان با بیان اینکه دوست دارد فیلمی با محوریت امام رضا (ع) را جلوی دوربین برد، بیان کرد: سال‌هاست دوست دارم داستانی را جلوی دوربین ببرم. قصه حدود 200 سال پیش رخ می‌دهد. فردی بنا به دلایلی تصمیم می‌گیرد راه را بر زائران امام رضا (ع) ببندد و اموال آنها را غارت کند، اما در یکی از این راهزنی‌ها اتفاقی برایش رخ می‌دهد که توبه کرده و از آن به بعد عمر خود را صرف خدمت به زائران امام می‌کند. این داستان زیبا اگر با امکانات کافی تولید شود سبب‌ساز قصه‌ای خوب خواهد بود، ولیکن هنوز نتوانسته‌ام بودجه این کار را فراهم کنم.