تشویق‌های انگیزه‌بخش نیروهای مسلح برای حفظ قرآن / تعیین تکلیف آزمون سراسری قرآن

به گزارش ایکنا؛ بیست و دومین جلسه ستاد راهبری طرح ملی حفظ قرآن کریم، صبح امروز 27 اردیبهشت‌ماه با حضور نمایندگان دستگاه‌های عضو این ستاد در سازمان اوقاف و امور خیریه و به منظور بررسی چهار موضوع برگزار شد. در ابتدای این جلسه، به مباحث و برنامه‌های در دست اجرای ستاد راهبری طرح ملی حفظ قرآن کریم و وضعیت بودجه‌ای این برنامه‌ها پرداخته شد.

در این بخش، ابتدا محمدمهدی بحرالعلوم، معاون آموزش مرکز امور قرآنی سازمان اوقاف و امور خیریه به اقدامات صورت گرفته برای راه‌‌اندازی سامانه جامع حفظ قرآن کریم اشاره کرد و گفت: در همین راستا با دستگاه‌های عضو نامه‌نگاری شد، اما متأسفانه به جز یک یا دو دستگاه، پاسخ روشنی به این موضوع داده نشد. در نهایت با کمک بخش فنی سازمان اوقاف و امور خیریه، نیازمندی‌های این سامانه احصاء و مقرر شد تا پایان هفته جاری، برنامه آن نوشته شود. در ادامه این موضوع با دستگاه‌های عضو ستاد گردش کار خواهد شد تا پس از تأیید نهایی، اقدامات بعدی صورت بگیرد.

گلایه از همراهی نکردن دستگاه‌ها 

همچنین محمدمهدی قره‌شیخ‌لو، دبیر ستاد راهبری طرح ملی حفظ قرآن کریم گلایه‌هایی مبنی بر همراهی نکردن دستگاه‌ها در زمینه طراحی سامانه جامع حفظ قرآن مطرح کرد و گفت: از بین حدود 20 دستگاه، تنها دو دستگاه نظرات خودشان را در مورد این سامانه اعلام کرده‌اند. با این وضعیت، کارها به کندی پیش خواهد رفت. ما درخواست داریم دستگاه‌ها همفکری و همراهی بیشتری داشته باشند.

وی با اشاره به اینکه بودجه‌ای که برای این کار در نظر گرفته شده، حدود چهار میلیارد تومان بوده و حدود 10 ماه است نزد ستاد محفوظ است، گفت: بنای ما بر این است که این بودجه را به صورت کیفی هزینه کنیم که این موضوع نیاز به کمک همه دارد.

در  ادامه این جلسه، بحث 350 میلیون تومان بودجه برای برگزاری دوره‌های تربیت معلم پیش‌دبستانی که باید از سوی وزارت آموزش و پرورش اجرا می‌شد،‌ مطرح شد. در این بخش پیشنهاد شد مبلغ مورد نظر برای طرح آزمایشی «اتقان» که در استان البرز در حال اجرا هست،‌ اختصاص داده شود. در نهایت پس از ارائه پیشنهادهای مختلف، مقرر شد تا پایان هفته بعد نظر صریح سازمان تألیف وزارت آموزش و پرورش در مورد این موضوع اتخاذ و بعداً در مورد آن تصمیم‌گیری شود.

از دیگر مباحثی که در این جلسه مطرح شد، بحث تفاهم‌نامه‌های صورت گرفته با دستگاه‌ها در زمینه تربیت معلم قرآن بود. در این جلسه اعلام شد قسط اول بودجه دارالقرآن‌های آموزش و پرورش و اتحادیه موسسات پرداخت شده و بودجه سایر دستگاه‌ها نیز تا پایان هفته آینده واریز خواهد شد. همچنین اعلام شد تفاهم‌نامه تمامی دستگاه‌ها به جز یک دستگاه امضا شده است.

300 میلیون بودجه برای مباحث پژوهشی 

موضوع دیگر طرح پژوهشی با موضوع حفظ قرآن کریم با عنوان «بررسی روش‌های حفظ قرآن کریم در داخل و خارج از کشور و استخراج مد‌ل‌های مطلوب» بود. در این بخش اعلام شده 300 میلیون تومان برای این طرح در نظر گرفته شده است. برای این طرح، 9 پروپوزال دریافت شده که چهار مورد تأیید شده است. همچنین اعلام شد تا پایان سال زمان برای نهایی شدن این موضوع در نظر گرفته شده و مقرر شده تا محتوای این طرح‌ها شامل موضوعات علم روز از اعم از روانشناسی و سایر مباحث تجمیع شود. با توجه به طولانی بودن مباحث پژوهشی، مقرر شد تا در روند اجرایی برنامه‌ها تسریع شود و قرارداد مربوط به این موضوع تا پایان هفته بعد نهایی شود.

از دیگر مباحث مطرح شده در این جلسه، بحث در مورد بودجه «تولید و عرضه محصولات فرهنگی، هنری و رسانه‌ای» بود که اعلام شد در دو بخش اختصاص یافته است. بخش اول 500 میلیون تومان است که قرار است در جلسه‌ای در مورد آن تصمیم‌گیری شود. بخش دیگر بودجه حدود 330 میلیون تومان است که 250 میلیون تومان از آن به شبکه قرآن اختصاص یافته و 80 میلیون تومان نیز به زودی به رادیو قرآن اختصاص خواهد یافت.

به‌روزرسانی آیین‌نامه تشویقی نیروهای مسلح 

بر اساس این گزارش، در بخش دیگری از این جلسه، محمدمهدی بحرالعلوم،‌ معاون آموزش مرکز امور قرآنی سازمان اوقاف و امور خیریه به بیان برخی نکات در مورد بسته‌های تشویقی دستگاه‌ها برای انگیزه‌بخشی در مورد حفظ قرآن پرداخت و گفت: قبلاً در نیروهای مسلح تشویق برای افرادی که حافظ 10 جزء به بالا بودند، در نظر گرفته بودند، اما اخیراً این موضوع به روزرسانی شده و برای افرادی که حافظ یک جزء به بالاتر هستند نیز تشویق‌هایی در نظر گرفته شده است که به خصوص برای نیروهای وظیفه بسیار انگیزه‌بخش خواهد بود.

وی افزود: اگر این موضوع به مدارس ابلاغ شود، می‌تواند انگیزه‌بخشی خوبی برای گرایش دانش‌آموزان به خصوص دبیرستانی‌ها برای گرایش به سمت حفظ قرآن کریم به همراه داشته باشد. 

در ادامه این جلسه، سرهنگ مجتبی نوری، نماینده نیروهای مسلح در ستاد راهبری طرح ملی حفظ قرآن کریم توضیحاتی در مورد این بسته‌های تشویقی ارائه داد و گفت: در سال 1375، آیین‌نامه‌ای تعریف شد و در آن تشویق‌هایی برای قاریان و حافظان در نظر گرفته شده بود،‌ در آن آیین‌نامه بیشتر تشویق‌ها با محوریت حفظ 10 جزء به بالاتر بود. این آیین‌نامه به‌روزرسانی شده و بر اساس آن حتی حافظان یک جزء قرآن کریم نیز از بسته‌های تشویقی بهره‌مند خواهند شد. این آیین‌نامه به تصویب مقام معظم رهبری رسیده و امیدواریم باعث شور قرآنی در بین نیروهای مسلح شود. برای نیروهای وظیفه تشویقاتی همچون تعیین محل خدمت، یک ماه مرخصی و ... در نظر گرفته شده که بسیار مهم است.

گزارشی از نوزدهمین آزمون سراسری قرآن

بر اساس این گزارش در بخش دیگری از این جلسه، گزارشی از روند برگزاری نوزدهمین آزمون سراسری قرآن کریم که اوایل اردیبهشت‌ماه به همت معاونت قرآن و عترت وزارت ارشاد برگزار شد،‌ ارائه شد.

در این بخش، سیدفخرالدین اسماعیلی، مدیرکل دفتر آموزش و توسعه مشارکت‌های مردمی معاونت قرآن و عترت وزارت ارشاد بیان کرد: در این آزمون، 122 هزار نفر ثبت نام کرد و در روز آزمون 81 هزار نفر حضور یافتند. از مجموع این تعداد 27727 نفر هم نمره قبولی را دریافت کردند. آزمون به گونه‌ای طراحی شده بود که امنیت آن به خوبی تأمین شد و پاسخ سوالاتی که طراحی شده بود، به هیچ وجه قابل جستجو در فضای وب نبود.

وی افزود: نکته جدیدی که در این آزمون به کار گرفته شد، طرح سوال برای افراد زیر 12 سال بود، همچنین سوالات این افراد به صورت صوتی طرح شد. حدود یک میلیارد و 400 میلیون تومان سرانه آزمون به 903 موسسه و شبعه اختصاص یافته است. همچنین 800 میلیون تومان جایزه به برگزیدگان اختصاص یافته است.

اسماعیلی با اشاره به اینکه آزمون سراسری قرآن و عترت باید از سوی ستاد راهبری طرح ملی حفظ به رسمیت شناخته شود، گفت:‌ این آزمون موضوعی نیست که دست به سمت حذف آن ببریم. اعتقاد دارم آنچه در بخش‌ها هست، اگرچه از سوی حافظان و مربیان حفظ طراحی شده، اما جای خالی روانشناسی رشد، تربیت و یادگیری مشهود است. ما نمی‌توانیم از یک جریان چند 10 هزار نفری غفلت کنیم، چرا که اساساً این افراد هر سال منتظر آزمون هستند.

نسبت آزمون سراسری قرآن با آزمون حفظ عمومی

در این بخش حجت‌الاسلام والمسلمین مهدی اخوان صباغ، رئیس سازمان دارالقرآن الکریم به بیان نکاتی پرداخت و گفت: آزمون سراسری قرآن با توجه به اینکه مکتوب است قابل تطابق با آزمون عمومی حفظ قرآن کریم نیست و باید چاره‌ای اندیشیده شود که هم این آزمون تعطیل نشود و هم آیین نامه حفظ عمومی قرآن زیر سوال نرود. آزمون سراسری قرآن تا زمانی که بخش شفاهی نداشته باشد، یک آزمون معمولی است و نمی‌توانیم افراد حاضر در آن را حافظ قرآن بدانیم. اشکال این طرح همین موضوع است و باید تعیین تکلیف شود.

در ادامه این جلسه محمدمهدی بحرالعلوم با تأکید بر اینکه در آیین‌نامه حفظ عمومی قرآن کریم به دستگاه‌ها اجازه داده شده است تا صرفاً برای کارکنان خود آزمون برگزار کنند، گفت: در آیین‌نامه آزمون حفظ عمومی قرآن کریم برگزاری آزمون برای عموم مردم بر عهده موسسات گذاشته شده است،‌ قاعدتاً اگر این آیین‌نامه ابلاغ شود وزارت ارشاد نمی‌تواند آزمون سراسری قرآن را برگزار کند. اگر ارشاد مدرک اعطاء کند نقض آیین‌نامه حفظ عمومی قرآن است.

در ادامه محمدحسین فریدونی، نماینده شورای توسعه فرهنگ قرآنی در ستاد راهبری طرح ملی حفظ قرآن نیز به بیان مطالبی در این راستا پرداخت و گفت: برگزاری آزمون سراسری قرآن از ابتدا تا کنون باعث شده تا نیروهای معاونت قرآن و عترت از کار اصلی خود که تولید و مدیریت تولید خدمات بخش تبلیغ و ترویج است،‌ غافل شوند. برای این غافل شدن هم نمونه‌های بسیار زیادی دارم.

وی افزود: در حال حاضر دوستان اصرار دارند آزمون را به هر دلیلی برگزار کنند، حالا که این اصرار وجود دارد، حداقل آیین‌نامه را اصلاح کنند. می‌توانند تیم مشترکی بین دو دستگاه معاونت و دارالقرآن تشکیل شود و آزمون را برگزار کنند یا اینکه در آیین‌نامه آزمون حفظ عمومی قرآن یک بند اضافه شود که وزارت ارشاد می‌تواند آزمون حفظ قرآن را برگزار کند.

فریدونی بیان کرد: طبق مصوبات هیئت وزیران وزارت ارشاد کلاً در آموزش کارمندان دولت می‌تواند وارد شود. بنابراین امکان‌پذیر است که در آیین‌نامه مربوطه قید شود که آزمون را برای کارکنان دولت برگزار کنند.

در ادامه هر کدام از اعضا به بیان نکاتی در مورد این موضوع پرداختند که از جمله آنها می‌توان به این موارد اشاره کرد: «آزمون سراسری قرآن به نام موسسات و به کام ارشاد برگزار می‌شود»،‌ «موسسات در برگزاری آزمون مشارکتی ندارند و فقط ثبت نام می‌کنند»، «موسسه نقش اساسی ندارد»، «دولت نباید تصدی گری بکند». «آزمون سراسری قرآن اصلاً یک آزمون عمومی نیست»، «در جلسات گذشته مقرر شد ارشاد نوزدهمین دوره آزمون را به عنوان آخرین دوره اعلام کند»،‌ «نظارت دقیق بر اجرای آیین نامه آزمون باید بیشتر شود».

ابهام در سرنوشت آزمون

بر اساس گزارش ایکنا در ادامه این جلسه مهدی قره‌شیخلو در جمع‌بندی این بخش بیان کرد: بنا شده است در ستاد راهبری طرح ملی حفظ قرآن کریم منافع مردم و قرآن در نظر گرفته شود، لذا درخواست من از ارشاد این است در این زمینه نگاه وسیع‌تری داشته باشد و اجازه دهد این آیین‌نامه که دو سال در رفت و برگشت بوده است متمرکز شود. همانطور که در آزمون حفظ تخصصی به نظم خوبی رسیده‌ایم،‌ باید اجازه دهند در حفظ عمومی هم به این نظم برسیم. من پیشنهاد می‌دهم وزارت ارشاد رشته‌های حفظ را حذف کند و رشته‌های دیگر را به آزمون خود اضافه کند.

در نهایت مقرر شد تا در این زمینه‌ جلسه‌ای با حضور معاون قرآن و عترت وزیر ارشاد و دبیر ستاد راهبری طرح ملی حفظ قرآن کریم برگزار شود تا یک اجماع کلی ایجاد شود و پس از آن در مورد سرنوشت آزمون سراسری قرآن و عترت تصمیم‌گیری شود.

بر اساس گزارش ایکنا، در بخش دیگری از این جلسه،‌ گزارشی از پایش دستگاه‌های قرآنی عضو ستاد راهبری طرح ملی حفظ قرآن از سوی محمدمهدی بحرالعلوم ارائه شد.

وی در ابتدا گزارشی از سابقه طرح ملی حفظ قرآن کریم ارائه داد و گفت: اتفاقی که افتاده این است که از 115 اقدامی ابلاغ شده،‌71 اقدام اصلاً انجام نشده و 32 اقدام در دست اجرا هست. موضوعی که در این زمینه وجود دارد این است که مراکز قرآنی دستگاه‌ها اقدامات خوبی در دست اجرا دارند اما زمانی که به سطوح بالاتر دستگاه‌ها می‌رویم شاهد ضعف کلی دستگاه هستیم.

بهانه‌های دستگاه‌های برای اجرایی نکردن اقدامات 

وی به برخی بهانه‌های مطرح شده از سوی دستگاه‌ها برای اجرایی نشدن اقدامات اشاره کرد و افزود: دستگاه‌ها برای اجرا نشدن اقدامات بهانه‌هایی همچون ابلاغ نشدن اقدامات، در اولویت نبودن برنامه‌ها، نداشتن بودجه و مواردی از این دست اشاره کرده‌اند. نکته‌ای که وجود دارد این است که به نظر می‌رسد همه این موارد بهانه است و علت اصلی اجرایی نشدن اقدامات نبود عزم جدی از سوی دستگاه‌ها هست. بعد از اینکه پایش پایان یافت گزارشی به بالاترین مسئولان دستگاه‌های عضو ارسال شد و پس از ارسال این گزارش‌ها بود که تازه برخی دستگاه‌ها پیگیر موضوع شده‌اند.

در ادامه هرکدام از اعضا به بیان نقطه نظرات خود در مورد دلایل اجرایی نشدن اقدامات و مصوبات اشاره کردند. «نداشتن ضمانت اجرایی مصوبات»،‌ «تصویب موضوعات در بالاترین سطح ممکن»، «پیگیری مستمر از سوی دبیرخانه»،‌ «اطلاع‌رسانی به موقع و مستمر»، «پیگیری بازخوردها»، «حضور بالاترین مدیران دستگاه‌ها در جلسات»،‌ «حقیقی نبودن اهتمام دستگاه‌ها»،‌ «لزوم پیدا کردن یک روش برای دغدغه‌مند کردن دستگاه‌ها» و ... از جمله این موارد بود.

بر اساس این گزارش در پایان این جلسه مقرر شد تا پیگیری‌های بیشتری از سوی دبیرخانه ستاد راهبری طرح ملی حفظ قرآن برای نتایج پایش و تصمیمات دستگاه‌ها برای اجرایی کردن اقدامات صورت بگیرد.

همچنین مقرر شد تا پایان سال یک گزارش کلی از اقدامات صورت گرفته برای حفظ قرآن تهیه و به دفتر مقام معظم رهبری ارائه شود.