ایده رابطان استانی فراکسیون قرآن؛ ابتکاری نیازمند حساسیت در انتخاب و شفافیت وظایف

فراکسیون قرآن، عترت و نماز را که از هفتمین دوره مجلس شورای اسلامی تشکیل شده، به‌جد می‌توان از مهم‌ترین فراکسیون‌های فرهنگی مجلس خواند که از همان ابتدا نیز با استقبال اکثریت نمایندگان مواجه شده است. به طور طبیعی این مسئله سطح انتظارات جامعه قرآنی و فعالان فرهنگی را از این فراکسیون بالا برده و این توقع را ایجاد می‌کند که فعالیت‌های فراکسیون به خروجی‌های ملموسی منتج شود.

در مجلس یازدهم که با شعار «انقلابی‌گری» و «کار جهادی» برسر کار آمد، از همان ابتدا امیدواری نسبت به توجه بیشتر به حوزه فرهنگ به ویژه فرهنگ قرآنی و دینی بیش از پیش افزایش یافت و به تبع آن در این دوره انتظارات بیشتر و متفاوت‌تری از فراکسیون قرآن، عترت و نماز مجلس نسبت به دوره‌های قبل می‌رود.

در این راستا جلسه اول این فراکسیون، 15 تیرماه برگزار و در نهایت اعضای هیئت رئیسه آن مشخص شدند  که براین اساس و طبق پیش‌بینی‌ها، حجت‌الاسلام و المسلمین نصرالله پژمانفر مجدداً به ریاست این فراکسیون برگزیده شد.

ارتباط سازمان‌یافته فراکسیون با فعالان قرآنی

یکی از وظایف تعریف‌شده فراکسیون ارتباط سازمان‌یافته با فعالان و نخبگان قرآنی و مجموعه نهادها و مؤسسات فعال در حوزه‌های مختلف قرآن است. مجلس دهم برای اینکه این هدف به شکل سامان‌یافته‌تری انجام گیرد این مسئولیت را به عهده رابطان استانی گذاشت؛ رابطان استانی فراکسیون قرآن از طریق مجامع نمایندگان هر استان انتخاب شده و رابط میان فراکسیون با مجموعه فعالان و نهادهای فرهنگی و قرآنی در استان متبوع خود هستند.

ابتکار تعیین رابطان با این هدف مطرح شد که یک آسیب‌شناسی دقیق از مشکلات و موانع پیش روی فعالان، نخبگان، نهادها و مؤسسات قرآنی و نقاط قوت و ضعف مجموعه فعالیت‌ها و نتایج آن، انجام گرفته و گزارش‌های آن در اختیار فراکسیون قرآن قرار گیرد تا فراکسیون در ارتباط با وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی و سایر مجامع نهادها مانند شورای توسعه فرهنگ قرانی و سازمان‌های اوقاف و تبلیغات اسلامی نقطه نظرات و پیشنهادهای خود را ارائه کند.

حجت‌الاسلام پژمانفر، رئیس فراکسیون قرآن، عترت و نماز مجلس یازدهم، در گفت‌وگو با ایکنا با ابراز رضایت از استقبال بالای نمایندگان برای حضور در جلسه اول فراکسیون، آن را نشانه انگیزه بالای نمایندگان در این حوزه می‌داند و درباره نقش مهم رابطان استانی فراکسیون می‌گوید: «فراکسیون قرآن در مجلس دهم براساس این مبنا که مجلس باید زبان ملت در حوزه‌های مختلف باشد، تصمیم گرفت سازوکاری مشخص کند تا نظرات و پیشنهادهای همه کسانی که در حوزه قرآن و عترت فعالیت می‌کنند در مجلس به شکل سازمان‌یافته شنیده شود. برای تحقق این امر تصمیم براین شد که از ظرفیت مجامع استانی استفاده شود و قرار براین شد که همانطور که نمایندگانی را برای بخش‌های مختلف انتخاب می‌کنند یک نماینده نیز به عنوان رابط قرآنی برای پیگیری مسائل قرآنی در استان خودشان معرفی کنند.»

وی امیدوار است «با توجه به مشکلات اعتباری و ساختاری فعالیت‌های قرآنی، بتوان با رفع این عیوب از ظرفیت مجامع استانی برای توسعه برنامه‌های قرآنی استفاده کرد.»

تجربه ناموفق عملکرد رابطان در دوره دهم

متأسفانه گزارش شفافی از عملکرد رابطان استانی در دوره‌ قبل مجلس وجود ندارد تا بتوان یک ارزیابی صحیح و مطابق با واقعیت انجام داد، اما آنچه براساس شواهد می‌توان گفت عملکرد این رابطان چندان امیدوارکننده و مؤثر نبوده و نمایندگان منتخب به عنوان رابطان استانی به دلایل مختلف از جمله اولویت رسیدگی به مشکلات اقتصادی حوزه‌های انتخابیه چندان در زمینه ارتباط با فعالان قرآنی و احصای مشکلات و مطالبات آنها فعالانه عمل نکرد‌ه‌اند که یکی از نشانه‌های بارز این مسئله عدم حضور منظم و فعال اعضا در جلسات فراکسیون قرآن، عترت و نماز در دوره‌ گذشته مجلس است.  

نکته مهم، مبهم بودن نوع رابطه رابطان استانی با وزارت‌خانه‌ها، ادارات کل ارشاد و مجامع و نهادهای قرآنی هر استان و به ویژه استانداران و مشخص نبودن جایگاه رابطان استانی در این ساختار است، اما حجت‌الاسلام پژمانفر تأکید دارد که «رابطان استانی پس از انتخاب، توسط فراکسیون به وزارت کشور، استانداری‌ها، وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی و معاونت قرآن و عترت و ادارات کل ارشاد استانی معرفی می‌شوند و این دستگاه‌ها موظف می‌شوند مباحث قرآنی را با فرد معرفی شده هماهنگ کنند و جلسات شورای توسعه فعالیت‌های قرآنی در هر استان با حضور رابطان استانی برگزار شود.» که اگر این روند در عمل براساس چارچوب ذکر شده انجام شود و رابطان استانی خود را موظف به اجرای آن بدانند، می‌توان نسبت به دستاوردهای این ابتکار فراکسیون و افزایش کارآمدی آن امیدوار بود.

رابطان استانی به وزارت کشور معرفی می‌شوند

رئیس فراکسیون قرآن، عترت و نماز مجلس یازدهم درباره ضرورت تعیین سازوکار مشخص برای رابطان استانی نیز براین باور است که «افرادی که به عنوان عضو فراکسیون و رابطان استانی در دوره‌ قبل انتخاب ‌می‌شدند گزارش عملکرد خود را به رؤسای مجامع استانی ارسال می‌کردند اما بنای ما براین است در این دوره این امر با جدیت بیشتری انجام شود. همچنین یکی از برنامه‌های این دوره فراکسیون آن است که گزارش عملکردش را به رئیس مجلس ارائه دهد تا مشوقی برای فعال‌تر شدن اعضا باشد.»

از آنجا که فراکسیون قرآن از اولین فراکسیون‌هایی است که جلسه اول آن برگزار و هیئت رئیسه آن نیز انتخاب شده است، فرصت کافی و مناسبی برای شکل دادن به یک روند منظم و برنامه‌ریزی شده بر مبنای مشارکت و فعالیت حداکثری اعضا فراهم شده است.

انتظار از مجلس یازدهم این است که به واسطه حضور تعداد نماینده بیشتر دغدغه‌مند و کارشناس در حوزه قرآن در این دوره، حساسیت بیشتری نسبت به انتخاب افراد واجد شرایط و فعال به عنوان رابطان استانی از سوی مجامع استانی وجود داشته باشد و فراکسیون قرآن نیز مأموریت‌ها و وظایف رابطان استانی را به طور شفاف تعریف کرده و دستورکارهای هر یک از رابطان استانی را پس از بررسی اجمالی نقاط قوت و ضعف، کمبودها و ظرفیت‌های فعالیت‌های قرآنی در هر استان مشخص کند تا در جلسات دوره‌ای فراکسیون، گزارش عملکرد رابطان استانی ارائه و فراکسیون بتواند جمع‌بندی مناسبی از مجموعه فعالیت‌های قرآنی در سطح کشور برای ارائه به مسئولان مربوطه اجرایی و فرهنگی داشته باشد و مطالبات و خواسته‌های جامعه قرآنی را به طور شفاف، دقیق و جزئی مطرح کند.