از واکنش مراجع تقلید به گرانی بنزین تا رویارویی نظرات در تقاطع قرآن‌پژوهی پیشرفت
گروه حوزه های علمیه ــ در هفته‌ای که گذشت شاید مهمترین رویدادی که در حوزه علمیه رخ داد، متأثر از التهابات جامعه در واکنش منفی مراجع تقلید به گران شدن قیمت بنزین بود. همچنین برگزاری دومین کنفرانس قرآن‌پژوهی پیشرفت در مرکز توسعه نیز بازار مباحثات و نظریات مختلف علمی در زمینه قرآن‌پژوهی پیشرفت را داغ کرده بود.
به گزارش ایکنا؛ در هفته‌ای که گذشت، شاهد برگزاری رویدادها و نشست‌های علمی مختلفی در حوزه علمیه و پژوهشگاه‌‌ها بودیم که در ادامه اهم آن‌ها از نظر می‌گذرد:
آیات مکارم شیرازی و علوی گرگانی خواستار لغو مصوبه گرانی بنزین شدند
آیات عظام مکارم شیرازی و علوی گرگانی با صدور بیانیه‌های جداگانه، گرانی ناگهانی بنزین را خلاف مصالح ملی اعلام و خواستار لغو مصوبه آن شدند.
در بخش‌هایی از پیام آیت‌الله مکارم شیرازی آمده است: گرانی بنزین آن هم در حدّ سه برابر و آن هم در وقت نامناسب و بدون ذکر دلیل، یک شوک مهم بر افکار عمومی وارد کرد و اسباب بعضی نارضایتی ها گردید.
آیا بهتر نیست دولت یا رؤسای قوای سه گانه دلائل خود را برای این کار بیان کنند و افکار عمومی را به مدد طلبند و اگر بعد از شنیدن آن دلائل، افکار عمومی هماهنگ شد، اقدام نمایند و اگر دولت مشکلی دارد ـ که قطعا دارد ـ آیا آن مشکل را با راه حل دیگری غیر از این راه نمی توان حل کرد؟
همچنین در بخش‌هایی از پیام آیت‌الله علوی گرگانی آمده است: تمام مسئولین دلسوز و مدیران مملکتی باید توجه داشته باشند که در شرایط فعلی ایجاد آرامش در جامعه و دوری از پرداختن به مسائل حاشیه ای و حفظ وحدت ملی، پرهیز از ایجاد التهاب در جامعه مخصوصا در وضعیت اقتصادی مردم یک اصل مهم می‌باشد، لذا هر گونه رفتاری که موجب بروز مشکلات معیشتی بیشتر در شرایط فعلی برای مردم شود، از نظر اینجانب ناپسند و بر خلاف مصالح ملی است.
اینجانب از همه نمایندگان مجلس می‌خواهم که با قاطعیت جلوی ایجاد التهاب معیشتی در جامعه را گرفته و از دولت محترم نیز می‌خواهم که تا دیر نشده در تصمیم خود تجدید نظر کرده و با همفکری کارشناسان دلسوز و متعهد و به کار گیری جوانان مؤمن و متعهد و نخبه به تقویت تولید داخلی و حل اساسی مشکلات آن اهتمام ورزند.
آیت‌الله مکارم شیرازی: فقه و اصول به حاشیه نرود
آیت‌الله ناصر مکارم شیرازی، ۲۶ آبان‌ماه، با حجت‌الاسلام والمسلمین بهجت‌پور و معاونان حوزه‌های علمیه خواهران دیدار کرد و ضمن ابزار خشنودی از فعالیت‌ها و برنامه‌های حوزه‌های علمیه خواهران گفت: بعضی از توفیق‌ها نصیب هر کسی نمی‌شود و خدمت در حوزه‌های علمیه خواهران از جمله این توفیق‌ها است.
وی افزود: انسان باید همیشه فرصت‌ها را غنیمت بشمارد؛ حوزه‌های علمیه خواهران یک توفیق بزرگ است که در سایه نظام جمهوری اسلامی ایرانی نصیب ما شده است، زحمت‌های بسیار زیادی برای حوزه‌های علمیه خواهران کشیده شده است تا این پدیده مبارک به ثمر برسد، لذا نباید به وضع و پیشرفت‌های فعلی اکتفا شود بلکه باید همواره به فکر پیشرفت باشیم.
نشست‌های علمی
دومین کنفرانس قرآن‌پژوهی پیشرفت
دومین کنفرانس قرآن‌پژوهی پیشرفت، طی روزهای 29 و 30 آبان در مرکز تحقیقات استراتژیک توسعه (رشد) برگزار شد و در این کنفرانش اندیشمندانی از جمله محمدعلی میرزایی، احمد آکوچکیان، مصطفی جمالی، سیدمحمود نجاتی حسینی، علی کشوری، سعید بهمنی، محمد مرادی، سیدمجید امامی، حسین علوی‌مهر و محمدعلی ایازی به ایراد سخن پرداختند.
در بخش‌هایی از صحبت های ایازی آمده است ما باید یک‌سری از مبانی را منقح کنیم و تا این کار نشود مبانی پیشرفت حاصل نخواهد شد؛ یکی از این مبانی آن است که مخاطب قرآن را چه کسی بدانیم. در گذشته هم این مسئله مطرح بوده که مخاطبان قرآن انسان‌های عصر نزول بوده‌اند یا غیر آن. اگر معتقدیم که قرآن جاودانه است و مخاطب آن انسان است، دیگر نمی‌توانیم بگوییم فهم آن در دایره مخاطبین عصر نزول است و صحابه سطوحی از قرآن را فهمیده‌اند و ممکن است ما سطوحی را بفهمیم که آن‌ها نفهمیده‌اند و چه بسا فهم آنان را تخطئه کنیم.
احمد آکوچکیان نیز در این کنفرانس بیان کرد: دانش الهام‌دهنده رشد، فقه احکام نیست، بلکه فقه در دین است؛ بنابراین مدلی که برای تحول و پیشرفت داریم بر مبنای تفقه در منظومه کلی دین است. با توجه به دامنه مسائل جهان جدید، نبود ظرفیت کافی برای تحول اندیشه‌ای در حوزه، اندیشه مرجع حوزوی دانش «فقه احکام» را مرجع دانش دینی توسعه‌ای می‌نگارد؛ بنابراین نیازمند بازسازی بنیادین در پارادایم‌های مرجعیت فکر دینی هستیم.
همچنین محمدعلی میرزایی با تأکید بر ارائه مجموعه استقلالی از معنای قرآن گفت: توقیفی بودن معنا در قرآن در جایی که قرآن دنبال ارائه بیان معنای خداوند است، نخستین پیش‌فرض برای بحثی است که ارائه می‌کنم.
وی با بیان اینکه قرآن برای سه مأموریت نازل شده است، ادامه داد: مأموریت اول قرآن اصلاح، ترمیم، تغییر، ویرایش و پیرایش معانی است که مخاطبان از الفاظ اراده می‌کردند؛ قرآن در پی نفی معنایی عرب جاهلیت نبوده، بلکه جغرافیای واژگانی و معانی را دستخوش تغییر کرده است. اگر دنبال کشف اراده معنای خدا باشیم، نمی‌توانیم به جز قرآن کریم هیچ منبعی برای نسبت دادن یک معنا به خدا داشته باشیم.
مراسم بزرگداشت سالگرد علامه طباطبایی
در مراسم بزرگداشت سالگرد علامه طباطبایی که شامگاه پنجشنبه از سوی انجمن تبلیغ حوزه در دارالقرآن علامه طباطبایی برگزار شد، از تعدادی از چهره‌های اثرگذار در عرصه‌های تبلیغ دینی تجلیل و تکریم شد.
در این مراسم که از اعضای شورای عالی حوزه، جامعه مدرسین و اساتید سطوح عالی حوزه و استاندار استان قم حضور داشتند، آیت‌الله سیدهاشم رسولی محلاتی به سبب تألیف کتب ارزشمند در علوم و معارف اسلامی، حجت‌الاسلام و المسلمین سیدهادی خسروشاهی به سبب تلاش گسترده در تبلیغات دینی در داخل و خارج واحیای آثار علامه طباطبایی، حجت‌الاسلام والمسلمین سیدرضا تقوی، به علت فعالیت‌های فرهنگی در تبلیغات اسلامی، آیت‌الله سیدمحمدمهدی میرباقری به سبب بیان اثرگذار در منابر تبلیغی و عمومی، حجت‌الاسلام والمسلمین محمدتقی پورمحمدی، امام جمعه مراغه، به سبب تلاش گسترده در تبلیغ و ترویج دین در جایگاه امامت جمعه و حجت‌الاسلام والمسلمین صالحی خوانساری به دلیل تلاش فرهنگی در منابر و انتشار کتاب تجلیل شدند.
نشست علمی «تعامل کلینی با راویان واقفی»
نشست علمی «تعامل کلینی با راویان واقفی» 28 آبان برگزار شد و حجت‌الاسلام والمسلمین منصور گروسی، از محققان پژوهشکده مجمع الفکر الاسلامی در این نشست بیان کرد: متقدمین با پرداختن به برخی شواهد، روایتی را در کتاب خود ذکر می‌کردند؛ توجه به منابع احادیث، روایان و مضمون احادیث سه شاهد برای ارزیابی حدیث در نزد آنان بود؛ یعنی اگر روایتی از این سه جهت معتبر بود، در کتب خودشان نقل می‌کردند.
این محقق تصریح کرد: منابع اولیه حدیثی با این نگاه‌ها نوشته شد، ولی بعدها هر کدام از این سه شاهد مبنا برای علما قرار گرفت تا روایات را بر مبنای هر کدام از آن‌ها ارزیابی و نقل کنند؛ اخباریون ذکر روایت در منبع معتبر و اهل سنت خبر عدل را معیار قرار دادند و بعدها هم بزرگانی مانند آیت‌الله خویی بحث توثیق را ملاک قرار دادند و این نگاه رجالی که در جوامع دینی مطرح است، همین نگاه را دنبال می‌کند.
کرسی ترویجی «نگرشی تشکیکی به مفهوم قرآنی راسخان در علم»
کرسی ترویجی «نگرشی تشکیکی به مفهوم قرآنی راسخان در علم» با حضور حجت‌الاسلام والمسلمین محمد اسعدی، عضو هیئت علمی پژوهشگاه حوزه و دانشگاه به عنوان ارائه‌دهنده و حجت‌الاسلام والمسلمین مسعود تاج آبادی، عضو هیئت علمی مرکز تخصصی تفسیر مرکز فقهی ائمه اطهار(ع) و حجت‌الاسلام والمسلمین سیدمحمود طیب حسینی، مدیرگروه قرآن پژوهشگاه حوزه و دانشگاه، به عنوان ناقد دوشنبه، ۲۷ آبان‌ماه، از سوی مرکز فقهی ائمه اطهار(ع) برگزار شد.
حجت‌الاسلام اسعدی با بیان اینکه راسخان در علم از جمله مفاهیمی است که معرکه آرا در تفسیر و کلام است، گفت: روایات، مجموعاً راسخان را به اهل بیت(ع) عطف می‌کنند و درست هم این است که مصداق تام راسخون ائمه(ع) هستند. در دو آیه قرآن در سوره آل عمران و نساء به بحث راسخون اشاره شده است.
وی با اشاره به چندمعنایی واژگان قرآن افزود: براین اساس ممکن است دیدگاه‌های معارضی هم براساس نگرش هرمنوتیکی وجود داشته باشد؛ در راسخان در علم اجمالاً با دو دسته روایات روبرو هستیم؛ یکی عاطفه بودن «واو» را در آیه ۷ سوره مبارکه آل عمران ملاک گرفته که مفهومی ایجابی تلقی شده و به معنای علم بسیار بالا و آشنایی به رموز قرآن است.
حجت‌الاسلام طیب حسینی، مدیر گروه تفسیر پژوهشگاه حوزه و دانشگاه، به عنوان ناقد به بیان نکاتی پرداخت و گفت: از نظر مبنایی با آقای اسعدی موافقم؛ نظر ایشان نوآوری دارد و قابل دفاع است، گرچه نیازمند تبیین روشن‌تر و تکمیل است. برداشت بنده از دیدگاه ارائه‌دهنده این است که وی در روش خود سراغ بررسی واژه «واو» نرفته، بلکه آنچه نظر وی را جلب کرده، دو دسته روایات هستند؛ یک دسته ائمه را مدح کرده که علم به تأویل متشابهات دارند و دسته دیگر اینکه ائمه(ع) علم به برخی متشابهات ندارند، ولی در برابر آن تسلیم هستند و همین سبب شده تا وی نگرش تشکیکی در «واو» ارائه و نظر سومی ارائه دهد.
کرسی ترویجی «چالش‌های سیاست‌گذاری خانواده و زنان و گام دوم»
کرسی ترویجی «چالش‌های سیاست‌گذاری خانواده و زنان و گام دوم»، 26 آبان ماه در قم برگزار شد و حجت‌الاسلام والمسلمین حسین سوزنچی، عضو هیئت علمی دانشگاه باقرالعلوم (ع) در این نشست بیان کرد: در عرصه چالش‌های سیاست‌گذاری پیش رو در دو سطح می‌توان بحث کرد؛ یکی اینکه به صورت مستقیم سراغ یک دسته از مسائلی برویم که به عنوان مثال، مسئله طلاق را حل کنیم و سیاستگذاری‌مان ناظر به این مسئله باشد.
استاد دانشگاه باقرالعلوم (ع) تصریح کرد: با این جمله به شدت مخالف هستم که «خانواده کوچکترین واحد جامعه است»؛ کسانی که این جمله را به کار می‌برند، در واقع خانواده را یکی از واحد‌های اجتماعی نگاه می‌کنند؛ شهید مطهری در مقدمه کتاب «نظام حقوق زن در اسلام» می‌گوید در فضای غربی مهمترین مسئله زنان، آزادی زن و مسئله تساوی حقوق او با مرد است و ما می‌گوییم که از این مسئله مهم‌تر هم وجود دارد و این که نظام خانواده شبیه سایر نظامات اجتماعی است یا با آن‌ها متفاوت است.
بررسی جریانات فکری الجزایر
نشست بررسی جریانات فکری الجزایر، 25 آبان ماه در قم برگزار شد و امیر موسوی، رایزن سابق فرهنگی ایران در الجزایر، در این نشست با بیان اینکه الجزایر بعد از سودان بزرگترین کشور آفریقایی است و البته در ایران خیلی شناخته شده نیست، گفت: بزرگترین انقلاب آزادی‌بخش دنیا در این کشور رخ داد و بعد از ۱۳۰ سال مردم الجزایر، استعمارگران فرانسوی را از کشور خود بیرون راندند.
وی با اشاره به جنایات فرانسویان در این کشور، افزود: این کشور در طول ۳۰ سال جمعیتش به هیچ اندازه‌ای افزایش نیافت؛ زیرا مردم زیادی به دست آنان کشته شدند؛ این کشور همیشه در قبل و بعد از اسلام همواره مستعمره بوده است؛ قبل از اسلام تحت سلطه رومی‌ها و بعد از آن هم عثمانی‌ها و فرانسوی‌ها مسلط شدند.
نشست «تعامل کلینی با راویان واقفی»
نشست علمی ««تعامل کلینی با راویان واقفی» 28 آبان برگزار شد و حجت‌الاسلام والمسلمین منصور گروسی، از محققان پژوهشکده مجمع الفکر الاسلامی در این نشست بیان کرد: متقدمین با پرداختن به برخی شواهد، روایتی را در کتاب خود ذکر می‌کردند؛ توجه به منابع احادیث، روایان و مضمون احادیث سه شاهد برای ارزیابی حدیث در نزد آنان بود؛ یعنی اگر روایتی از این سه جهت معتبر بود، در کتب خودشان نقل می‌کردند.
این محقق تصریح کرد: منابع اولیه حدیثی با این نگاه‌ها نوشته شد، ولی بعدها هر کدام از این سه شاهد مبنا برای علما قرار گرفت تا روایات را بر مبنای هر کدام از آن‌ها ارزیابی و نقل کنند؛ اخباریون ذکر روایت در منبع معتبر و اهل سنت خبر عدل را معیار قرار دادند و بعدها هم بزرگانی مانند آیت‌الله خویی بحث توثیق را ملاک قرار دادند و این نگاه رجالی که در جوامع دینی مطرح است، همین نگاه را دنبال می‌کند.
سایر رویدادها
علم اصول می‌تواند سبب تحول در تفسیر قرآن می‌شود
حجت‌الاسلام والمسلمین سیدصادق محمدی، رئیس انجمن اصول فقه حوزه علمیه، ۲۷ آبان‌ماه، در نشستی خبری با بیان اینکه حوزه متشکل از انجمن‌های علمی متعددی است که همانند سمن‌ها در عرصه‌های مختلف علمی کار می‌کند، اظهار کرد: انجمن اصول فقه هم یکی از آن‌ها محسوب می‌شود که دارای ۵ حلقه علمی است که از بدو تأسیس تاکنون فعالیت داشته است؛ یکی حلقه علمی نقد و بررسی علم اصول، دوم، تاریخ علم اصول، سوم، اصول مقارن، چهارم، فلسفه علم اصول و پنجم تطبیقات علم اصول است.
رئیس انجمن اصول حوزه با بیان اینکه اصول علم بین‌المللی و دارای کاربرد در علوم متن‌محور است و در تلاشیم تا روزی به نام اصول فقه با تأیید شش مرجع تقلید تصویب شود، اظهار کرد: انجمن اصول فقه در دو سال اخیر در نظر دارد که علم اصول را فراتر از فقه به معنای خاص خود مورد استفاده قرار دهد که یکی از این عرصه‌ها تفسیر قرآن است که می‌تواند سبب تحول در تفسیر قرآن شود.
رونمایی از ۱۲ جلد کتاب آموزشی و پژوهشی دوزبانه در جامعةالزهرا(س)
ریحانه حقانی، معاون پژوهشی جامعةالزهرا(س)، در حاشیه رونمایی از ۱۲ جلد کتاب درسی آموزشی و پژوهشی در گفت‌وگو با ایکنا اظهار کرد: این آثار نتیجه زحمات بی‌شائبه یکی از مجموعه‌های زیر نظر معاونت پژوهشی جامعةالزهرا(س) با عنوان دفتر تدوین متون است که بحمدلله با مدیریت جدید آثار و برکات ارزشمندی را به وجود آورده است.
وی ادامه داد: راه‌اندازی هشت گروه علمی تدوین متون و برگزاری ۱۰۹ جلسه کاری با موضوعات تخصصی، برگزاری کارگاه‌های تخصصی تربیت تدوینگر متون درسی شامل ۲ کارگاه تخصصی تربیت تدوینگر متون درسی در دو ترم تحصیلی به صورت مجزا در سطح ۳ و ۴ طی ۳۷۰ ساعت مباحث نظری و عملی و همچنین تألیف و تدوین کتب درسی از فعالیت‌های دفتر تدوین متون معاونت پژوهشی جامعةالزهرا(س) است.
انتهای پیام
