افزودن رشته‌های مفاهیم و ترتیل به مسابقات قرآن روشندلان
گروه مسابقات ــ قاری بین‌المللی قرآن کریم پیشنهاد داد تا رشته‌های مفاهیم و ترتیل قرآن نیز به مسابقات بین‌المللی قرآن روشندلان افزوده شود.
مسابقات بین‌المللی قرآن روشندلان جهان اسلام چهار سال متوالی است که از سوی سازمان بهزیستی کشور با همکاری سازمان اوقاف و امور خیریه برگزار می‌شود.
مسابقاتی که طی این چهار دوره، صرفاً در دو رشته قرائت تحقیق و حفظ کل قرآن ویژه آقایان برپا شده است. البته در سال اول و چهارم، صرفاً در رشته حفظ کل قرآن برگزار شد. با امین پویا، از قاریان و مدرسان کشورمان که تجربه حضور در مسابقات بین‌المللی را به عنوان راهنما و ناظر فنی نیز داشته است، پیرامون این مسابقات به گفت‌وگو نشستیم. در ادامه متن این گفت‌وگو را می‌خوانید؛
ایکنا ــ چه ضرورتی در برپایی مسابقات قرآن ویژه نابینایان وجود دارد؟
فعالیت‌های هنری و ورزشی نه تنها برای نابینایان، بلکه برای تمام انسان‌ها ضروری است و دلیل آن نیز این است که این فعالیت‌ها باعث آرامش و سلامت جسم و روان می‌شود و چه بهتر که این امور هنری از نوعی باشد که حالت معنوی نیز داشته باشد که این امر باعث آرامش بیشتر و اتصال یک فرد به منبع کل انرژی خواهد بود.
نابینایان جدای از جامعه نیستند و معلول و نابینای واقعی کسی است که از نعمت عقل، شعور و درک بی‌بهره است. اما برای کسانی که در رشته هنری تلاوت قرآن کار کرده و زحمت کشیده‌اند، مسابقات قرآن یک انگیزه بسیار خوبی برای پیشرفت ایشان است و چه بسا اگر این کرسی‌ها و مسابقات نباشد، خیلی افراد انگیزه‌ای برای تلاوت نداشته باشند. هر چقدر فعالیت‌های ورزشی و هنری در بین مردم به ویژه قشر نابینایان بیشتر رواج پیدا کند، به سلامت روح، روان و جسم این افراد کمک بیشتری خواهد کرد.
ایکنا ــ شما به هنگام داوری با قاریان و حفاظ نابینا مواجه شده‌اید. آیا سطح تلاوت یا اجرای آن‌ها را متفاوت از افراد معمولی دیده‌اید؟ آیا نابینا بودن این افراد بر روی داوری شما تأثیر گذاشته است؟
بسیاری از قراء و حفاظ خوب دنیا نابینا هستند و در این رشته‌ها نیز تلاوت قرآن بستگی به علاقه افراد و زحمتی که در این راه متحمل می‌شوند، دارد. بنده بسیاری از قاریان نابینا را سراغ دارم که از قاریانی که این مشکل را ندارند، خیلی بهتر خوانده‌اند. برای مثال در مسابقات بین‌المللی قرآن سال گذشته، نفر اول نابینایان در قرائت «نیزار» از کشور مالزی بود که اگر در همین رشته قرائت و در مسابقات بین‌المللی جمهوری اسلامی شرکت می‌کرد، حتما جزء نفرات ممتاز بود.
حفاظ نابینای خوبی در کشور و جهان اسلام داریم که بسیار خوب تلاوت می‌کنند و مقام ممتاز مسابقات بین‌المللی را در ایران و کشورهای مختلف به دست آورده‌اند. همچنین، داوری برای مسابقات نابینایان، هیچ تفاوتی با داوری در مسابقات دیگر ندارد و داوران مسابقات نسبت به آن چیزی که می‌شنوند، قضاوت می‌کنند نه اینکه فرد مقابل بینا باشد یا نابینا.
ایکنا ــ اغلب قراء بنام مصری، نابینا بوده‌اند، این امر حکایت از چه دارد؟ به گوش موسیقایی مرتبط است؟ در مورد این موضوع بیشتر توضیح دهید.
بسیاری از قراء مصری مانند محمود رمضان، محمد عمران، حصان، سعید مسلم و ... نابینا بودند و بعضا نیز از اسطوره‌های تلاوت بودند. البته خیلی از نابیناها هم بودند که در این مسیر توفیق چندانی کسب نکردند. به نظر بنده این مسئله به عشق و علاقه و تلاش افراد بستگی دارد و نیز اینکه اگر خداوند بخواهد، افراد در رشته‌هایی که بدان علاقه دارند، موفق خواهند شد.
اما مطلبی که واقعیت است این است که هر کدام از حواس پنج‌گانه انسان که از بین برود، حواس دیگر تقویت می‌شود. وقتی قاری، بینایی ندارد، حس او قوی‌تر می‌شود. بنده این حس قوی را در افراد مختلف نابینا احساس کرده‌ام که این امر ویژگی افراد نابینایی است که کار قرآنی می‌کنند. وقتی کسی تلاوت قرآن می‌کند و مردم را می‌بیند، ممکن است بسیاری از موضوعات در حین تلاوت، حواس او را پرت کند که افراد نابینا این مشکل را ندارند و تمام حس و حالشان معطوف تلاوت است.
ایکنا ــ برخی معتقدند ضرورت برگزاری مسابقه‌ای جداگانه، صرفا برای بحث قرائت قرآن وجود دارد، چون امکان رقابت بین قاری بینا با نابینا نیست، نظر شما درباره این عقیده چیست؟
بنده به این مسئله اعتقادی ندارم؛ چراکه قاری و یا حافظ قرآن نیز می‌توانند به راحتی تلاوت کنند. اگر فرد حافظ باشد که اصلاً مشکلی نیست و می‌تواند تلاوت کند. همچنین، قاری نابینای قرآن نیز همانطور که قاریان بینا متن کلام‌الله را دیده و تلاوت می‌کنند، می‌تواند از روی خط بریل قرائت کنند. البته می‌توان برای مرور، فرصت بیشتری به ایشان داد وگرنه به نظر بنده هیچ تفاوتی در این بین وجود ندارد و بسیاری از قراء و حفاظ نابینا از افراد بینا قوی‌تر هستند.
البته زمانی ممکن است سازمانی مانند سازمان بهزیستی علاقه داشته باشد که کار ویژه‌ای برای نابینایان انجام دهد که بسیار قابل تقدیر است. هرچند که راه برای برگزاری مسابقات نابینایان و افراد عادی با هم هیچ وقت بسته نیست. یک نابینا نیز می‌تواند هم در رشته قرائت و هم در رشته حفظ در مسابقات سراسری اوقاف شرکت کرده و سپس به مسابقات بین‌المللی نیز راه پیدا کند. اما سازمان بهزیستی علاوه بر آنکه این راه را برای همه عزیزان باز کرده است، قصد دارد کار ویژه‌ای نیز برای ایشان انجام دهد که این امر بسیار قابل تقدیر است. این سازمان یک دوره مسابقه حفظ و قرائت قرآن را در بین افراد تحت پوشش خود برگزار می‌کند که خیلی اثرگذار است.
ایکنا ــ خود شما به عنوان داور این دوره از مسابقات سطح تلاوت نابینایان به ویژه نماینده خودمان را چگونه ارزیابی می‌کنید؟
سطح قاریان و حفاظ در بهزیستی بد نیست، اما می‌توان آن را با آموزشهای بهتر و دقیق‌تر ارتقا داد که این امر به رشد ایشان کمک شایانی می‌کند. در کل می‌توان گفت سطح این عزیزان در حد متوسط است و به‌ویژه در رشته قرائت، باید تقویت شوند. اگر قرار است تا این مسابقات هر سال برگزار شود، باید افراد بیشتری از روشندلان بتوانند تلاوت قرآن انجام دهند تا بتوان از بین ایشان نفرات برتر را انتخاب کرد. اگر تعداد این افراد پایین باشد، ممکن است بهزیستی مجبور شود تا این مسابقات را به صورت دو یا سه سالانه برگزار کند. اما اگر افراد را آموزش دهند و حافظ و قاری بیشتری تربیت کنند، می‌توان این مسابقات هر سال و با کیفیت بهتر برگزار کرد.
در حال حاضر تعداد افرادی که در رشته‌های قرائت و حفظ از سطح خوبی برخوردار هستند، بسیار کم است و لازم است که تعداد این افراد با تربیت و آموزشهای مختلف بیشتر شود وگرنه با همین تعداد نفرات شاید برگزاری هرساله مسابقات زیاد جالب نباشد.
ایکنا ــ در برخورد با نابینایان مشتاق به قرائت قرآن چه مواردی را به ایشان متذکر می‌شوید؟
هیچ تفاوتی بین نابینایان و کسانی که بینایی دارند، وجود ندارد. بنده همیشه به عزیزانی که قصد دارند تا وارد هنر تلاوت قرآن شوند، توصیه می‌کنم که تا می‌توانند تلاوت قرآن را گوش کرده و آیات الهی را حفظ کنند. اگر قرار است نابینایان در فعالیت هنری تلاوت قرآن قدم بردارند، باید تلاوت قرآن را زیاد گوش دهند، آیات قرآن را حفظ کنند و از جلسات اساتید استفاده کنند که در این صورت مطمئناً پیشرفت خواهند کرد.
آن چیزی که باعث پیشرفت یک مسابقه می‌شود، آموزش است و هر چقدر که آموزش قوی‌تر باشد و سرمایه‌گذاری برای آموزش افراد بیشتر باشد، کیفیت نیز بالاتر می‌رود. نکته دوم در این مسیر، بودجه است که بسیار مهم است. هر چقدر میزان بودجه بیشتر باشد، دست متولیان امر و برنامه‌ریزان نیز بازتر است. اگر آموزش و برنامه‌ریزی مستمر با بودجه کافی همراه شود، باعث می‌شود که سطح فعالیت‌های قرآنی ارتقای زیادی پیدا کند. اما اگر این برنامه‌ریزی نامنظم بوده و آموزش‌ها نیز مناسب نباشد و هر سال تعداد معدودی در مسابقات شرکت کنند، این امر اصلاً مناسب نیست.
ایکنا ــ چه توصیه و نکته‌ای برای پیش‌برد این مسابقات دارید و نظر شما درباره مسابقات بانوان روشندل چیست؟
برگزاری مسابقات بانوان روشندل بسیار خوب است. اما پیشنهادی که بنده در این باره دارم، برگزاری مسابقات در رشته‌های مفاهیم و ترتیل قرآن برای نابینایان است تا افراد بیشتری که در این رشته‌ها تبحر دارند در مسابقات شرکت کنند و در مسابقات فقط به رشته‌های حفظ و قرائت بسنده نشود. بسیاری از افراد هستند که در رشته‌های مفاهیم و ترتیل قوی هستند و می‌توانند حداقل در سطح کشوری در مسابقات شرکت کنند که این مسئله باعث می‌شود تا جذب حداکثری به تلاوت قرآن در بین قشر روشندل کشور ایجاد شود.
