امامزاده زیدالنار آفریز؛ مکانی برای راز و نیاز زائران

به گزارش خبرگزاری بین‌المللی قرآن(ایکنا) از خراسان جنوبی، روستای آفریز مرکز دهستان آفریز بخش سده شهرستان قائنات در فاصله 50 کیلومتری جنوب غربی قائن واقع شده است، روستای آفریز به‌علت وجود مرقد منور امامزاده زیدالنار از گذشته تاکنون مشهور بوده و احتمالاً قبل از ورود امامزاده به‌ سال 203 ه. ق دایر بوده در عصر شاه اسماعیل صفوی به‌دلیل توجه وی به بارگاه امامزاده بر اهمیت و رونق آفریز افزوده شده است.

زندگینامه امامزاده ‌زید‌النار

شمار فرزندان امام موسی کاظم(ع) مانند اکثر موضوعات تاریخی مسلم نیست آنچه که اکثر علمای انساب مورد تأیید‌شان است سیزده پسر از ایشان دارای اعقاب بوده‌اند، پنج نفر که اولادشان قلیل است شامل عباس، هارون، اسماعیل، اسحاق  و حسن چهار نفر که اولادشان در عدد متوسط است شامل زید‌النار، عبیدالله، حمزه و بالاخره پنج نفر که اعقاب کثیر دارند: امام علی‌الرضا، ابراهیم، مرتضی، محمدعابد و جعفر.

زیدالنار وقتی بر بصره مستولی شد خانه‌های بنی‌عباس را سوخت و نخلستان‌های ایشان را آتش زد و بدین سبب او را زید‌النار گفتند، آخر او را گرفته به مرو بردند و به زهر مأمون شربت شهادت چشید.

ارادات شیخ ابوالمفاخر به امامزاده زید‌النار

این بقعه مبارکه همواره مورد توجه علما این دیار بوده به‌طوری‌که تاریخ ارادت ابومحمد حسن‌بن منصور قائنی مشهور به ابوالمفاخر به این آستانه را مسطور داشته است. شیخ ابوالمفاخر(510 ـ 547) به‌علت شهرت و آوازه علمی از طرف سلطان بهرام شاه غزنوی به غزنین فراخوانده و به‌سمت نخست‌وزیری برگزیده شد.

وی در شهر غزنین‌ خانقاه باشکوهی که دارای دارالقضا، بیمارستان، مدرسه کتابخانه و آشپزخانه بود بنا نهاد که به خانقاه زیدیه شهرت یافت زیرا به زیدبن موسی(ع) علاقه زیادی داشته و هرچه داشت از فیض وجود زید که در آفریز قائن مدفون است می‌دانست ارادت شیخ ابوالمفاخر به زید‌النار در کتاب سه رساله در علم رجال نیز مسطور است .

این آرامگاه بر اساس یکی از کتیبه‌های موجود در زمان شاه عباس صفوی و درسال 1020ه ـ ق نوسازی شد. بعدها در زمان امیر‌علم خان حشمت‌الملک مجدداً تعمیر و بازسازی گردید.

.

داخل ضریح یک قندیل اهدایی خاندان خزیمه(در عصر نادر شاه افشار) بوده که کتیبه روی آن این مسئله را با شعری بیان می‌کند، امامزاده زید‌بن موسی دارای سه کتیبه سنگی تاریخی می‌باشد.

 کتیبه شماره یک، این کتیبه بناست و بدین لحاظ در حوادث گوناگون روزگار آسیب زیادی دیده است که انتقال مطالب آن را غیر‌ممکن ساخته است‌. این کتیبه در سمت چپ ورودی بنا و به‌شکل عمودی در دیوار نصب شده است که به‌لحاظ احترام و تقدیسی که مردم برای آن قائل بوده‌اند روی آن دست می‌کشیده اند که باعث ساییده‌گی هرچه بیشتر آن شده است، قدمت آن احتمالاً مربوط به سال‌های 510 هجری قمری باشد که بنا توسط ابومحمد الحسین‌بن منصور قائنی تعمیر و بازسازی شد.

کتیبه شماره دو، این کتیبه در سمت راست ورودی بنا در دیوار نصب شده که مربوط به اوایل قرن نهم هجری بوده است‌.

کتیبه شماره سه، متن کتیبه به این شرح است: بنای این ایوان عالی مزارفیض آثار امامزاده عالمیان زید بن موسی را در زمان پادشاه جمجاه ملائک سپاه، عباس، حیدر حسینی به اتمام رسانید.