سوگواری مجازی و فهم مرگ به دور از تجملات

بیماری کرونا این مهمان ناخوانده قرن، تمام زندگیمان را تغییر داد، از دورهمی‌هایی که لغو شد تا حتی یک پیاده‌روی ساده در محیط بیرون از خانه. یکی از مواردی که بسیار تحت تأثیر قرار گرفت، برگزاری مراسم ختم بود. مراسمی که در سال‌های اخیر بسیار درگیر تجملات شده و ما را از فهم واقعی مفهومی به نام مرگ دور ‌کرده است، اما اکنون به واسطه کرونا این مراسم و تجملات آن پاک شد و جای خود را به ختم مجازی، دوره‌های قرآن مجازی و تلاش برای آرامش بیشتر از دست رفتگان داد، اما باید مواظب بود که پای تجملات و فرهنگ‌های غربی در این فضا باز نشود.

در این سال‌ها از تاج گل‌هایی که برای مراسم ختم می‌آوردند تا لباس‌ها و آرایش‌های ویژه ختم ما را از آنچه یک مسلمان باید از مرگ درک کند دور می‌کرد. مرگ براساس روایات بخشی از زندگی انسان است که در آن دنیا ادامه می‌یابد. رفتن هر فردی از زندگی ما به منزله هشداری است برای ما تا بدانیم زندگی به همین جا ختم نمی‌شود، آخرتی هست و ثواب و جزای اعمال در انتظار ماست.

داریوش اکبرزاده، یکی از شهروندان بیرجندی که به تازگی مادرش را از دست داده است. او در گفت‌وگو با ایکنا از خراسان‌جنوبی گفت: به علت شیوع کرونا مادرم را با جمعیت پنج تا هفت نفری تشییع و دفن کردیم و در زمان تشییع تنهایی یک آدم را در زمان مرگ درک کردم. به‌دلیل شیوع این بیماری و حفظ سلامت افراد، مراسم ختمی برگزار نکردیم و همه چیز در فضای مجازی برگزار شد.

این شهروند بیان کرد: به همت آشنایان و دوستان، چند دوره ختم قرآن به‌صورت مجازی برگزار شد، به ‌گونه‌ای که تا روز سوم مرگ مادرم سه دور قرآن ختم شد و این شرایط باعث شد تا مردم و آشنایان بیشتر از یک مراسم حضوری برای آمرزش مادرم دعا کنند و این همان چیزی است که یک فرد پس از مرگ به آن احتیاج دارد.

مولایی که یکی از آشنایانش را بر اثر کرونا از دست داده است به خبرنگار ایکنا گفت: مراسم تشییع و خاکسپاری بسیار ساده و با جمعیت کم برگزار شد. در فضای مجازی گروهی پس از مرگ این فرد تشکیل شد و تمام دوستان و آشنایان هر یک برای فرد از دنیا رفته کاری کرد، عده‌ای برای آرامش مرحوم قرآن نذر کرده، عده‌ای به نیازمندان با هدف شادی روحش کمک کرده و عده‌ای دیگر ذکر و صلوات را نذر آرامشش کردند. از آشنایان در فضای مجازی خواستیم که برای شادی روح فرد از دنیا رفته، نماز شب اول قبر را بخوانند و این امر و همراهی آشنایان برای کمک به آرامش مرحوم بسیار تأثیرگذار بود.

هادی حمیدی، روانشناس اجتماعی، در گفت‌وگو با ایکنا از خراسان‌جنوبی اظهار کرد: زندگی شلوغ امروزی چشم ما را از دیدن بسیاری از وقایعی که خداوند برای باز کردن چشم ما بر روی واقعیت‌های زندگی نهاده، بسته است. شیوع کرونا و دست شستن از بسیاری فعالیت‌هایی که تاکنون آزادانه انجام می‌دادیم، به مثابه یک تلنگر برای ما بود تا بدانیم خداوند چه نعمت‌هایی را در اختیار ما قرار داده است. شیوع زیاد تجملات در زندگی‌های امروزی چشم را بر بسیاری از زوایای معنوی دنیا بسته بود.

وی ادامه داد: ما به مجلس ختم می‌رفتیم و آنقدر در شلوغی‌های تجملاتی مراسم گم می‌شدیم که یادمان می‌رفت برای یادآوری مفهومی به نام مرگ دور هم جمع شده‌ایم. باید توجه کرد، آیا زندگی تنها همین خور و خواب و لذت‌های محدود است؟ آیا مقصود اصلی خداوند از خلق بشر که اشرف مخلوقات است، همین لذت‌ها و شهوات و تجملات است. در این روزهایی که هر لحظه خبر درگذشت یکی از دوستان و آشنایان را می‌شنویم، باید چشممان را باز کنیم؛ شاید خداوند تلنگری زده تا خویشتن خویش را بیابیم؛ بنابراین باید تفکر کنیم در معنای وجودی آفرینش خود و در حقیقت اصلی آفرینش.

حمیدی یادآور شد: باید بدانیم خداوند در درون هریک از ما کیمیاگری قرار داده که خود باید آن را جستجو کنیم، از این زندگی فانی به درآییم و کمی بلندمدت‌تر فکر کنیم. انسان، وجودی نایاب دارد که تنها باید خود آن را بیابد و تنها راه شناختن خود، مراجعه به آیات قرآن است، آیاتی که کاملا وجود اصلی و شخصیت اثرگذار انسان را به او می‌نمایاند.