بررسی کلیات ایجاد مرکز ملی ترجمه قرآن

به گزارش ایکنا، صد و سی و ششمین جلسه مجمع مشورتی شورای توسعه فرهنگ قرآنی روز دوشنبه ششم اسفند به منظور بررسی دو دستور با حضور اعضای این مجمع برگزار شد.

دستور اول این مجمع بررسی پیشنهاد وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی در خصوص ایجاد مرکز ملی ترجمه قرآن کریم و متون دینی بود که کلیات این طرح و اساسنامه پیشنهادی مورد بحث و تبادل نظر قرار گرفت.

بعد از طرح موضوع از سوی حجت‌الاسلام والمسلمین سیدمصطفی حسینی، دبیر شورای توسعه فرهنگ قرآنی، نماینده وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی در این جلسه به بیان نکاتی پرداخت. وی با اشاره به وظایف حاکمیتی مرکز پیشنهاد شده، گفت: نظارت و صدور مجوز هرگونه انتشار آثار، اعم از مکتوب و دیجیتال، طبق قانون از وظایف ذاتی وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی است. 

وی افزود: تا سال ۱۳۸۶ نظارت جدی و علمی شایسته بر ترجمه قرآن کریم، نهج‌البلاغه، صحیفه سجادیه و مفاتیح‌الجنان کمتر بود و از سال ۱۳۸۶ با توافق معاونت فرهنگی وزارت ارشاد، با تشکیل دبیرخانه‌ای در معاونت قرآن و عترت، موضوع به این معاونت منتقل شد.

کریم دولتی، نماینده معاونت قرآن و عترت وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی نیز در سخنانی به بیان مهم‌ترین اهداف تشکیل مرکز ملی ترجمه قرآن کریم پرداخت و گفت: استقرار نظام کیفیت‌بخشی به ترجمه‌های قرآن کریم، نهج‌البلاغه، صحیفه سجادیه و مفاتیح‌الجنان به زبان‌های مختلف و تحقق دسترسی فراگیر و آسان به ترجمه‌های متنوع قرآن کریم، نهج‌البلاغه، صحیفه سجادیه و مفاتیح الجنان در کشور و سایر کشورها از جمله اهداف این مرکز است.

وی افزود: عمده فعالیت‌های مرکز ملی ترجمه قرآن کریم، معطوف به نظارت، هدایت، حمایت، ارتقا و توسعه خواهد بود و در بهره‌گیری از پژوهش‌های گذشته و اهتمام در انجام تحقیقاتِ ضروری در آینده، استفاده از ظرفیت تمام موسسات و مراکز علمی موجود، اعم از حاکمیتی یا خصوصی، دانشگاهی و حوزوی مد نظر است.

در ادامه جلسه حجت‌الاسلام والمسلمین محمد نقدی، مدیر عامل موسسه ترجمان وحی که به صورت تخصصی فعالیت ترجمه قرآن کریم به زبان‌های غیر فارسی را دارد به ارائه گزارشی از نوع فعالیت این موسسه و همچنین آمار ترجمه‌های منتشر شده پرداخت و سپس اعضای مجمع مشورتی شورای توسعه فرهنگ قرآنی به عنوان موافق و مخالف به بیان نکاتی پرداختند که به شرح زیر است. 

• معاونت قرآن و عترت وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی در زمینه‌های سیاست‌گذاری، تنظیم‌گری، حمایت، تسهیل‌گری، نظارت و صدور مجوز ترجمه‌های قرآن کریم و متون دینی اعم از نهج‌البلاغه، صحیفه سجادیه و مفاتیح الجنان مأموریت ذاتی دارد و نیاز به پیگیری جدی، تقویت و ارتقا دارد.
• در حوزه ترجمه قرآن کریم به زبان‌های غیر فارسی در مقایسه با کشورهای دیگر فاصله زیادی وجود دارد و فعالیت‌های موسساتی همچون ترجمان وحی نیاز به حمایت برای شتاب بیشتر دارد.
• در حوزه ترجمه‌های فارسی قرآن کریم، نهج‌البلاغه و صحیفه سجادیه نیاز به حمایت، ساماندهی و نظارت بیشتر وجود دارد که لازم است تدبیر شود.
• ساختار پیشنهادی استحکام حقوقی لازم را ندارد و تمهیدات لازم برای ماندگاری آن پیش‌بینی نشده است.
• طرح پیشنهاد شده در صورت تحقق احتمالاً با چالش تأمین منابع مالی و انسانی مواجه خواهد شد.
• اساسنامه پیشنهادی، ابهاماتی دارد و بعضاً ورود به حوزه‌های اجرایی و تخصصی و علمی دارد که مصداق تصدی‌گری است.

بر اساس این گزارش موارد زیر نیز به عنوان پیشنهاد از سوی اعضای مجمع مشورتی شورای توسعه فرهنگ قرآنی مطرح شد. 

• اداره کل ترجمه قرآن و متون دینی ذیل معاونت قرآن و عترت تشکیل و مأموریت‌های مد نظر با اولویت و جدیت دنبال شود.
• مشابه موضوع چاپ و نشر قرآن کریم که سیاست‌گذار، ارشاد و مرکز طبع و نشر است ولی صدور مجور از سوی سازمان تبلیغات انجام می‌شود در رابطه با ترجمه هم می‌توان از مجموعه‌های دیگر استفاده کرد.
• بر اساس سیاست‌های کلی ابلاغ شده از سوی مقام معظم رهبری از راه برون‌سپاری و واگذاری موارد غیرحاکمیتی و ایجاد زمینه مشارکت مجموعه‌های مردمی موضوع حل شود. 
• سیاست‌گذاری و نظارت بر ترجمه قرآن و متون دینی به مرکز طبع و نشر که ظرفیت علمی و معنوی لازم را دارد واگذار شود.
• با توجه به عقب‌ماندگی‌ها و فاصله خیلی زیاد با وضعیت مطلوب در ترجمه، نیاز با تأمین اعتبار خاص در این زمینه وجود دارد. (لازم است وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی هدفگذاری و پیشنهادی برای شورای توسعه ارائه کند.)

بازنگری در اساسنامه صندوق مشارکت توسعه فرهنگ قرآنی

در بخش دیگری از این جلسه به دستور دوم پرداخته شد. این دستور شامل «بازنگری در اساسنامه صندوق مشارکت توسعه فرهنگ قرآنی» بود. 

بر اساس اعلام مسئولان دبیرخانه شورای توسعه فرهنگ قرآنی، ساختار و فرآیندهای پیش‌بینی شده در اساسنامه فعلی صندوق مشارکت توسعه فرهنگ قرآنی به گونه‌ای است که باعث تشکیل جلسات تکراری و صرف زمان زیادی برای رسیدن به ابلاغ برنامه‌ها و راهبری اجرای آنها می‌شود لذا به پیشنهاد برخی کمیسیون‌ها و کارشناسان، مقرر شد با هدف مدیریت بهینه و پیش‌‎بینی فرآیندهای مطلوب، اصلاحاتی در اساسنامه انجام و به شورای توسعه پیشنهاد شود. 

در این رابطه نیز مقرر شد شورای راهبری اسناد منشور توسعه فرهنگ قرآنی به عنوان اعضای کمیته تخصیص در نظر گرفته شود. 

با توجه به اینکه بیشتر زمان جلسه صرف بررسی دستور اول شد، مقرر شد کارگروهی تشکیل و جزئیات موارد اصلاحی اساسنامه صندوق مشارکت توسعه فرهنگ قرآنی پیشنهاد شود.

گفتنی است پیشنهادها و نتایج حاصل از این جلسه در جلسه شورای توسعه فرهنگ قرآنی که مقرر است در روز چهارشنبه هشتم فروردین در محل مصلی امام خمینی (ره) (نمایشگاه بین‌المللی قرآن کریم) برگزار شود ارائه و تصمیم‌گیری شود.