لزوم نگاه همه‌جانبه به بیانیه گام دوم انقلاب

محمدحسین طاهری، فعال فرهنگی و معاون فرهنگی سابق تبلیغات اسلامی استان قزوین، در گفت‌وگو با ایکنا از قزوین، با اشاره به پنجمین سالروز انتشار بیانیه گام دوم انقلاب از سوی رهبر معظم انقلاب، گفت: بیانیه گام دوم یک طرح کلان و نقشه راهبردی برای جمهوری اسلامی است، بیانیه در ۴٠ سالگی انقلاب صادر شده است و در گذر این سال‌ها جمهوری اسلامی مسائل مختلفی از جمله جنگ، جریان سازندگی، جریان اصلاحات، فتنه ٨٨ و... را دید و به مرحله‌ای رسید که لازم بود رهبر معظم انقلاب یک بازتعریف از گذشته، حال و آینده پیش روی انقلاب داشته باشند.

این طرح کلان و راهبردی قطعاً لازم است که به یک گفتمان تبدیل شود، رهبر معظم انقلاب به‌عنوان دیده‌بان جامعه تبیینی از شرایط گذشته حال و آینده انقلاب داشته‌اند و لازم است که این تبیین اتفاقات به لایه‌های مختلف اجتماع رسوخ کند، یک لایه از اجتماع مدیران هستند، باید دید هم‌اکنون چقدر در برنامه‌ریزی‌های کلان اقتصادی، سیاست خارجی، مسائل فرهنگی و اجتماعی بیانیه گام دوم را مبنا قرار داده‌اند.

لایه بعدی در این فرایند نخبگان هستند، طبیعتاً مدیران باید تصمیم‌سازی را دریافت کنند تا بتوانند در لایه‌های مختلف جامعه تصمیم بگیرند و روند را به نخبگان و حلقه‌های میانی انتقال دهند و آخرین لایه از این مجموعه مردم هستند؛ امروز مشکلی که در خصوص بیانیه گام دوم وجود دارد این است که تبیین و گفتمان‌سازی برای آحاد مردم به‌درستی اتفاق نیفتاده است.

همچون شعار سال با موضوع بیانیه گام دوم انقلاب هم برخورد ویترینی شده است، اگر این بیانیه تبدیل به گفتمان شود آن وقت می‌توان انتظار داشت که بگوییم در زمینه تحقق آن چقدر موفق بوده‌ایم، از طرفی جزءجزء کردن بیانیه و پرداختن به بخش‌های مختلف آن اهمیت قابل توجهی دارد. قیام جوانان و حرکت اراده‌های عمومی نکته حائز اهمیت بیانیه است و اگر به سه سال گذشته نگاه کنیم می‌بینیم دولت تلاش کرده در زمینه گفتمان حداقل اقدام داشته باشد و به آن جهت ببخشد.

لزوم وجود نگاه همه جانبه به بیانیه گام دوم انقلاب

در این دوران عنوان مردمی‌سازی نهادینه شده است، اما باید در خصوص عینیت بخشیده شدن به آن بررسی‌هایی انجام شود، در قزوین گام‌های قابل توجهی در این زمینه برداشته شده و رویدادها و سلسله جلسات مختلف مردم‌محور برنامه‌ریزی شده و می‌بینیم که رویدادهای مسئله‌محور برای فعالان فرهنگی فعالان اجتماعی و حوزه‌های مختلف به‌منظور ارائه راهکار مردمی در رویارویی با مسائل طرح شده است.

در حوزه سیاست خارجه رهبر معظم انقلاب در بیانیه نکات قابل توجهی در خصوص گذشته و حال ایران اسلامی بیان کرده‌اند پیش از این و در دوران‌ مختلفی توجه به غرب زیاد بوده است، اما امروز مردم می‌دانند اگر قرار است اتفاقی در ایران رقم بخورد به‌واسطه خود مردم و مسئولان این حرکت انجام می‌شود و در باب اتکا به غرب اتفاقی نخواهد افتاد.

در حوزه اقتصاد امروز واضح است که با سیاست‌های دولتی نمی‌توانیم مشکل را حل کنیم مگر اینکه بخش خصوصی و قدرت مردمی با توان بیشتری وارد حوزه‌های فعالیت اقتصادی شوند. در سال‌های اخیر در برخی مؤلفه‌های بیانیه گام دوم یک سری گفتمان‌سازی اتفاق افتاده، اما آیا عینیت هم پیدا کرده است که پاسخ این سوال قطعاً خیر است.

با توجه به نقشه راه باید در واحدهای کوچک به دنبال برنامه طولانی‌مدت باشیم، مثلاً باید فکر کنیم که نقشه ما برای قزوین ١۴۴٠ چیست؟ در این صورت می‌توانیم ببینیم که چه کمبودهایی داریم و به کدام نقطه‌ها باید بیشتر توجه کنیم. رهبر معظم انقلاب بر امیدآفرینی و نگاه به آینده تأکید دارند اما اگر همین امروز از مردم بپرسید که نگاه آن‌ها نسبت به آینده ٣٠ ساله چیست و چه تصویری دارند به نتیجه‌ای نمی‌رسید و این نشان می‌دهد گفتمان‌سازی آن‌طور که باید انجام نشده است.

در بیانیه گام دوم به حضور جوانان تأکید بسیار شده و امروز می‌بینیم بسیاری از پست‌های مدیریتی به جوانان محول شده است و برخی از همین مدیران جوان کاملاً موفق عمل می‌کنند، در واقع نمی‌توانیم به روند عملیاتی شدن بیانیه نگاه صفر و یکی داشته باشیم. جدای از همایش‌های ویترینی در برخی از موضوعات گفتمان‌سازی شکل گرفته و در برخی نقاط هم توانسته‌ایم به نظرات رهبر انقلاب عینیت ببخشیم پس باید به روند پرداختن به بیانیه گام دوم یک نگاه همه جانبه داشت.

جمهوری اسلامی با نگاه تلفیق دین و دنیا وارد عرصه شد

گفتمانی که امام راحل در بدو انقلاب اسلامی داشتند، نگاهی جامع و مربوط به تمامی مستضعفان جهان بود، نگاه ایشان یک نگاه فراناسیونالیستی و محدود به مرزهای کشور نبود، انقلاب ما با رویکرد صرف سیاسی یا اقتصادی و اجتماعی نبود، در بیانیه گام دوم آمده است که طرح و نقشه راهبردی‌اش را بر اساس گره زدن دین و دنیای مردم باهم ترسیم کرده؛ در نگاهی که دنیا به دو بلوک شرق و غرب تقسیم شده بود و  از مبنا یک نگاه فردگرایی در جهان وجود داشت و نگاه دینی را از اتمسفر حاکمیت خارج کرده بودند و یک نگاه سکولار بر دنیا حاکم بود، جمهوری اسلامی با یک نگاه تلفیق دین و دنیا وارد عرصه شد.

خیلی از انقلاب‌ها با مسائل مختلفی که روبه‌رو می‌شوند و مجبور به عبور از ایدئولوژی و آرمانشان هستند، این در حالی است که ایران اسلامی با تلفیق جمهوریت و اسلامیت و یک نگاه جهانی به انقلاب یک دیدگاه و وضعیت منحصر به فرد را خلق کرده است. روزی ما در اوایل انقلاب مجبور بودیم برای حفظ استقلال خود ایادی استکبار را از کشور خود برانیم ولی امروز در کشور های مختلف اتفاقاتی رقم میخورد که دنیا طراحی آن را به کشور ما و به انقلاب اسلامی نسبت می‌دهد.

ایران اسلامی به سمت حکومت مستضعفین در دنیا حرکت می‌کند و به‌واسطه مشکلات مختلف هم از آرمان خود دست نکشیده و امروز موفق شده که در معادلات جهانی اثر بخش باشد، نمونه این موضوع را می‌توان در عملیات طوفان الاقصی دید که گفتمان ایران اسلامی در موضوع مقابله با اسرائیل و حمایت از فلسطین به یک گفتمان جهانی بدل شده است و علت هم این است که گفتمان ایران اسلامی بر اساس مبانی فطری طراحی شده، خیلی از کشورها در صورت عدم ارتباط با اسرائیل متضرر میشدند ولی جمهوری اسلامی با دیدگاه توحیدی و نفی طاغوتی در برابر این رژیم جعلی ایستاده و امروز میبینیم که قلوب آزادی‌خواهان جهان را هم با خود همراه کرده است.

وقتی رهبر معظم انقلاب در مورد حرکت مردم صحبت می‌کنند، مردم و مسئولین باید حرکت رو به جلو را از خود نشان دهند، اگر تصور کنیم رهبر بیانیه‌ای بدهند و دولتی تغییر کند مشکلات ما حل می‌شود، هرگز روند اینگونه نیست؛ وقتی انقلابی بر اساس اراده مردمی شکل می‌گیرد برنامه‌ریزی‌ها و عملکرد‌ها تغییر می‌کند. در انتخابات پیش‌رو مردم وظیفه خود را برای اینکه پای صندوق رأی بیایند می‌دانند مسئولین هم وظیفه خود را در این نظام که همه امور بر مبنای مردمی بودن اتفاق می‌افتد می‌دانند، موضوع حائز اهمیت این است که این چرخه در بیانیه گام دوم تعبیه شده است.

گفت‌وگو از فاطمه جهانبخش