قزوین مرکز گسترش تشیع در ایران بود
رئیس بنیاد ایران‌شناسی در همایش بین‌المللی «قزوین‌شناسی پیش از اسلام»، گفت: گسترش تشیع در ایران به واسطه دولت صفویه به مرکزیت قزوین صورت گرفت و اقدامات علمای شیعه مهاجر باعث شد تشیع در دل‌های ایرانیان رسوخ پیدا کند.
به گزارش ایکنا از قزوین، محمدحسین رجبی‌دوانی، رئیس بنیاد ایران‌شناسی، در نخستین همایش بین‌المللی قزوین‌شناسی پیش از اسلام که امروز، ۲۳ آبان در دانشگاه بین‌المللی امام خمینی(ره) با حضور شخصیت‌های ملی و بین‌المللی برگزار شد، گفت: به جرئت می‌توان گفت تمدن ایران دیرپاترین و پرافتخارترین تمدنی است که در سطح جهان پدید آمده است. آثار تمدنی پیش از تاریخ قبل از آنکه در تمدن‌های بزرگ دیده شود در سرزمین ایران وجود داشته است. نفوذ تمدن ایران تنها به این سرزمین و جغرافیایی فعلی سیاسی بسنده نمی‌کند بلکه نفوذ فرهنگ و تمدن ایران بزرگ تا چین، شبه قاره هند، شبه جزیره آناتولی، سواحل دریای مدیترانه و یمن گسترش دارد.
وی گفت: از عصر انوشیروان ساسانی حضور فعال و تعیین کننده ایرانیان را در یمن داریم؛ ایرانیانی که به درخواست مردم یمن برای مقابله با سلطه امپراطوری روم یعنی دولت مسیحی حبشه وارد یمن می‌شوند «مسروق بن ابرهه» که بر یمن حاکم بود را از میان می‌برند و یمن جزو حوزه نفوذ تمدن ایرانی قرار می‌گیرد و بعد از مدتی یکی از ایالات ایران تلقی می‌شود.
بیشتر بخوانید:
رئیس بنیاد ایران‌شناسی ادامه داد: حتی فتنه‌ای که بعد از رحلت پیامبر(ص) پدید می‌آید و اواخر عمر شریف حضرت فردی به نام «اسود عنسی» در یمن مدعی پیامبری می‌شود حضرت در روزهای آخر عمر خود دنبال این بودند که از یمن چه خبری می‌رسد و خبر می‌آید که اسود بر اوضاع مسلط است تا اینکه روزی حضرت در حال بیماری به هوش و لبخند بر لبانش پدید می‌آید و می‌فرماید اسود به دست مردی از خاندانی پاک از بین برده شد، سؤال می‌کنند چه کسی و می‌گوید فیروز دیلمی؛ یک شخصیت ایرانی مورد تمجید پیامبر(ص) در روزهای آخر عمر خود قرار می‌گیرد و منظور این است که این نفوذ تمدنی بسیار گسترش داشته و تا امروز هم برپا است.
وی تصریح کرد: خیلی از تمدن‌ها سابقه‌ای دیرینه داشتند اما دیگر از آن‌ها خبری نیست یا بازمانده آن‌ها دیگر در عرصه تمدن بشری نقش‌آفرینی ندارد. یونان با همه درخشش تمدن باستان خود بعد از اضمحلال در امپراطوری روم دیگر هیچ موضوعیتی پیدا نکرد و در طول قرن‌ها یک مستعمره در امپراطوری روم بود و امروز هم یک کشور کوچک و بدون نقش‌آفرینی در عرصه تمدن بشری است.
رئیس بنیاد ایران‌شناسی ادامه داد: امپراطوری بزرگ روم یا همان ایتالیا هم‌اکنون یک کشور صنعتی است اما در عرصه تمدن بشری چه می‌تواند بگوید؟ البته در رنسانس در تمدن جدید نقش‌آفرینی کرد اما بعد از آن ایتالیا دیگر نقشی نداشت.
تقلید یونانی و رومی‌ها از تمدن ایران
وی خاطرنشان کرد: تمدن ایران در دوران باستان چنان بود که رقبای یونانی و رومی از عظمت تمدن در عرصه کشورداری و سیاست‌های بزرگ جهانی ایرانیان تقلید می‌کردند، همچنین بعد از اینکه ایران در دایره بزرگ اسلامی قرار گرفت درخشش فوق‌العاده‌ای پیدا کرد.
رجبی دوانی گفت: عصر درخشان آل‌بویه یک دولت شیعه ایرانی، اوج تمدن بشری است در زمانی که اروپا دوران ظلمت و قرون وسطی را می‌گذراند ایران و مجموعه حکومتی آل‌بویه در اوج درخشش قرار داشت، شخصیت‌های بزرگی چون ابن سینا، فارابی، بیرونی و زکریای رازی متعلق به این دوران درخشان هستند.
وی گفت: دوره صفویه دوران بسیار ارزشمندی از نظر فرهنگی و تمدنی است، حتی دوران قاجار هم به رغم مشکلاتی که این دولت داشت و بی‌لیاقتی‌های برخی از پادشاهان قاجار که متأسفانه با هجوم روس‌ها که قدرت برتر و اول دنیا بودند قسمت‌هایی از خاک ایران تجزیه شد اما آن دوران، دوران درخشانی از نظر فرهنگی و تمدنی است.
رئیس بنیاد ایران‌شناسی تصریح کرد: متأسفانه فقط باید گفت در دوران سیاه پهلوی‌هاست که ایران از عظمت دور می‌شود و کشور وابسته و حقیر جلوه داده می‌شد اما این دوران کوتاه بود و الحمدالله ایران با انقلاب اسلامی عظمت خود را باز یافت.
وی بیان کرد: ایران هم‌اکنون در تمدن بشری حرف بسیاری برای گفتن دارد، انقلاب اسلامی تمدن غرب را که از رنسانس به بعد، خود را به عنوان تمدن برتر جهانی و بهترین راه زندگی القا می‌کرد و متأسفانه جوامع شرقی هم آن را پذیرفته بودند، به چالش کشید و امروز می‌بینیم تمدن غرب در آستانه به شکست رسیدن قرار دارد.
با اراده انقلاب اسلامی دولت سوریه پابرجا ماند
رجبی دوانی ادامه داد: شاهد هستید آمریکا و غرب تماماً برای از بین بردن حکومت سوریه که متحد ایران بود تلاش کردند، چه فتنه‌هایی پدید آوردند اما با اراده انقلاب اسلامی دولت سوریه از بین نرفت و پا برجا ماند. یمن را ملاحظه می‌کنید مردمانی دارد که به اصالت ایرانی خود افتخار می‌کنند، بنابراین افتخار بزرگی است که این تمدن و سرزمین از دوران باستان تا امروز در جهان نقش‌آفرین است.
وی گفت: برای بزرگداشت افتخارات این تمدن و فرهنگ این چنین همایش‌هایی ضرورت دارد و این همایش یکی از نمونه‌های آن است ولی باید با تأسف گفت به دلیل کوتاهی‌های مسئولان و دست‌اندرکاران فرهنگی نظام و کوتاهی‌هایی که در عرصه رسانه داشته‌ایم شاهد هستیم در بخشی از جامعه جوانان ما بحران هویت پدید آمده و این ننگ است برای کشوری که پر افتخارترین تمدن جهانی را داشته و دارد.
این مسئول خاطرنشان کرد: چرا جوانان ما اسم فوتبالیست‌های غربی را از بسیاری از مشاهیر بزرگ بهتر بلد هستند، آری این نشان کم‌کاری مسئولان فرهنگی و تلاش دشمنان است. قبل از انقلاب رژیم پهلوی در پی ترویج ظواهر بی‌بندوباری فرهنگ غربی برای جوانان ما بود اما انقلاب تحول بزرگی را پدید آورد.
وی اظهار کرد: متأسفانه در رسانه ملی برای پرداختن به چنین افتخاراتی اهتمام ورزیده نشده و مثل قبل از انقلاب سلبریتی‌هایی که عموماً فاقد سواد و بینش سیاسی و اجتماعی هستند برای جوانان ما مرجع قرار گرفته‌اند. در این شرایط انتظار داریم تحولی در این همایش‌ها پدید آید البته لازمه آن همکاری نهادها و سازمان‌هاست و معلمان به گونه‌ای پرورش یابند که نوجوان ما با این افتخارات آشنا شود و رسانه ملی ما در این خصوص وظیفه‌ای بزرگ دارد که در این ارتباط تاکنون موفق عمل نکرده است.
رئیس بنیاد ایران‌شناسی گفت: قزوین افتخار آن را دارد که اولین حوزه علمیه شیعی را پدید آورده است، شاه طهماسب صفوی و شاه اسماعیل حق به گردن ایران دارند؛ همچنین وحدت ملی ایران را صفویه پدید آورد و مذهب شیعه اثنی عشری را صفویه در ایران رسمیت داد.
وی گفت: در زمان شاه اسماعیل صفوی عالمان برجسته شیعی وجود نداشت که شاه اسماعیل دست به دامن علمای جبل عامل در لبنان شد و محقق کرکی، اعظم علمای شیعه وقت را دعوت کرد و به ایران آمد منتهی زمانی که او همراه شاه اسماعیل به هرات رسیدند شیخ‌السلام هرات در برابر شیعه شدن مقاومت کرد، او توسط شاه اسماعیل کشته شد و محقق کرکی به عنوان اعتراض شاه اسماعیل را ترک کرد و به لبنان بازگشت.
مدیون لبنانی‌ها هستیم
این مسئول بیان کرد: مدیون لبنانی‌ها هستیم چرا که گسترش تشیع در ایران به واسطه اقدام دولت صفویه به مرکزیت قزوین و توسط علمای بزرگ شیعه لبنان صورت گرفت. در قزوین اولین حوزه علمیه شیعی توسط محمد کرکی پدید آمد و از قزوین بود که مبلغان به سایر شهرهای ایران گسیل شدند. اگر در آغاز زور شمشیر صفوی تشیع را در ایران رسمیت داد اما اقدامات علمای شیعه مهاجر به ایران باعث شد تشیع در دل‌های ایرانیان رسوخ پیدا کند و این بُعد بزرگ خدمت قزوین به عرصه تشیع در ایران است.
وی با اشاره به اینکه قزوین امروز به برکت انقلاب اسلامی شهری با مراکز بزرگ دانشگاهی است، تصریح کرد: خوب است که قزوین را در پیش از اسلام از لحاظ باستانی به صورتی مورد بررسی قرار دهیم که برای امروز کاربرد داشته باشد؛ این همایش نباید فقط منحصر به شناخت قزوین پیش از اسلام باشد بلکه قزوین پیش از اسلام و قزوین در دوره انقلاب اسلامی مورد بررسی قرار گیرد.
انتهای پیام
