دستیابی به جامعه عفیف با تعلیم و تربیت محقق می‌شود / حاکمیت فیلترینگ نتایج منفی دارد
مدیرکل سابق فرهنگ و ارشاد اسلامی استان زنجان گفت: به جای حاکمیت فیلترینگ ما باید از طریق تعلیم و تربیت وارد بشویم. این تعلیم و تربیت در درجه اول بر عهده خانواده‌ها و در درجه دوم بر عهده حکومت‌هاست که اگر ما بتوانیم چنین آموزش و فرهنگسازی داشته باشیم و افراد عفیف بپروریم، جامعه‌ای عفیف خواهیم داشت که نمود ظاهری آن رعایت حجاب خواهد بود.
فاطمه کرباسی، مدیرکل سابق فرهنگ و ارشاد اسلامی استان زنجان در گفت‌وگو با ایکنا از زنجان، اظهار کرد: عفاف به معنای خودپرهیزی و خودنگهداری، امری درونی و از ملکات اخلاقی است. در قرآن کریم در دو جا از عفاف سخن گفته شده است؛ یک جا از کسی سخن می‌گوید که تمکن مالی ندارد، ولی عفت به خرج می‌دهد و اعلام نداری و فقر نمی‌کند و در جای دیگر از کسی سخن می‌گوید که توان برای ازدواج ندارد، اما عفت به خرج می‌دهد و خودش را از لغزش مصون می‌دارد.
وی در تشریح عفت در فضای مجازی ابراز کرد: بهتر است که به جای فضای مجازی بگوییم فضای حقیقی اینترنتی و از راه دور؛ زیرا فضای آنلاین و برخط هم برخلاف آنچه که بدان فضای مجازی می‌گویند مرتبه‌ای از فضای حقیقی است. فضای آنلاین دارای ویژگی‌های خاص خود مانند سرعت و شدت ارتباط و انتقال و نقاط قوت و ضعف خاص خود است. از جمله نقاط ضعف آن دسترسی همه سنین از جمله کودکان و نوجوانان به سایت‌ها و شبکه‌های اجتماعی مختلف است.
این کارشناس دینی با اشاره به اینکه فضای آنلاین یک امر بیرونی و واقعی است، دقیقا نظیر فضای واقعی و بیرونی و از طرفی عفاف یک امر درونی و مرتبط با شخص و افراد هر جامعه‌ای است که خویشتن‌دار باشند یا بی‌مهابا و بی‌ملاحظه، بیان کرد: اگر ما بخواهیم جامعه‌ای عفیف داشته باشیم باید افراد عفیف داشته باشیم؛ زیرا جامعه متشکل از افراد است و جامعه عفیف هم چه در فضای واقعی و چه در فضای اینترنتی و برخط متشکل از افراد عفیف خواهد بود.
تربیت در خانواده؛ محور نخست جامعه عفیف
کرباسی با تأکید بر اینکه اگر ما بتوانیم افرادی دارای قوه پرهیز و مراعات داشته باشیم قطعا به تبع آن جامعه‌ای عفیف خواهیم داشت، ادامه داد: برای نیل به جامعه عفیف قبل از هر چیز ما نیاز تعلیم و تربیت داریم. وظیفه این تعلیم و تربیت در درجه اول بر عهده خانواده‌ها است. خانواده‌ها باید چه در فضای واقعی و چه فضای برخط بر رفتار فرزندان خود کنترل داشته باشند و همانطور که نباید اجازه رفت و آمد آنان را به هرجا و با هرکس بدهند همین کنترل را باید در فضای اینترنتی هم داشته باشند.
وی تصریح کرد: به تعبیر خلاصه‌تر، راهکار در فضای آنلاین، همان راهکار در فضای حقیقی است که دقت آن بیش‌تر شده است. البته همانطور که در فضای واقعی نمی‌توان فرزندان را در خانه زندانی کرد در فضای آنلاین هم نمی‌توان با ممانعت‌هایی از نوع فیلترینگ موفق شد و چه بسا این نوع ممانعت‌‌ها موجب عکس‌العمل و نتایج منفی بشود.
این کارشناس دینی تأکید کرد: به جای کور شو و دور شو و حاکمیت فیلترینگ ما باید از طریق تعلیم و تربیت وارد بشویم. این تعلیم و تربیت در درجه اول بر عهده خانواده‌ها و در درجه دوم بر عهده حکومت‌هاست که برای پیشگیری از آسیب‌های ناشی از بی‌عفتی در فضای واقعی و آنلاین باید اقدام به تعلیم و تربیت از طریق آموزش و پرورش، دانشگاه‌‌ها و رسانه‌های عمومی بکند و برنامه‌های زیربنایی جبرانی تدارک ببینند. اگر ما بتوانیم چنین تعلیم و تربیتی داشته باشیم و افراد عفیف بپروریم، جامعه‌ای عفیف خواهیم داشت که نمود ظاهری آن رعایت حجاب خواهد بود.
وی در مورد نمودهای ظاهری عفاف یادآور شد: حقیقت عفاف امری درونی و به معنای تقوا و خودنگهداری است که از عفاف در اندیشه و فکر شروع و به عفت در گفتار و کردار و رفتار منتهی می‌شود و می‌توان گفت که قطعا بدون عفت در اندیشه و فکر، عفت در گفتار و کردار و رفتار هم نخواهد بود.
عفت در اندیشه منجر به عفت در رفتار می‌شود
مدیرکل سابق فرهنگ و ارشاد اسلامی استان زنجان بیان کرد: با داشتن عفت در اندیشه و فکر، گفتار، کردار و رفتار انسان هم عفیف می‌شود. یعنی به تعبیر قرآن کریم چشم و نگاه آدمی عفیف و در نگاه به نامحرم ، فروهشته و رو به پایین می‌شود. گوش و شنوایی‌اش عفیف می‌شود و اجازه ورود هر چیزی را به نفس و جان خود نمی‌دهد. دست و پا و جسمش عفیف می‌شود و کردار و رفتارهای مغایر با عفت و اخلاق از او سر نمی‌زند.
وی ابراز کرد: براین اساس، عفت در مردان به معنای نگه‌داشت چشم و شهوت در مقابل نامحرم و در زنان علاوه بر نگهداری چشم و شهوت در پرهیز از خودنمایی جلوه‌گر می‌شود. یعنی مرد عفیف نگاه حرام و هوسرانی نمی‌کند و زن عفیف علاوه بر اجتناب از نگاه حرام و هوسرانی خودنمایی هم نمی‌کند؛ نه با سخنش و شیوه حرف‌زدنش، نه با نگاه و عشوه‌اش، نه با نشان دادن جسم و تنش، نه با مدل راه‌رفتنش. حجاب به‌عنوان یک عامل محافظتی برای صیانت جامعه دارای دو بعد است؛ اول بعد درونی که همان عفاف درونی است و دوم حجاب بیرونی یا پوشش ظاهری که منبعث از عفاف درونی است.
کرباسی در مورد مثبت یا منفی بودن تبعات حجاب حکومتی اظهار کرد: اگر منظور از حجاب حکومتی رعایت حداقلی از پوشش چه برای زنان و چه مردان به تناسب ویژگی‌های آنان باشد، طبیعی است که حجاب حکم خداست و در نظام‌های دینی و حتی در نظام‌های غیردینی ولی متعهد به اخلاق رعایت این حداقل ضروری است، اما اگر منظور از حجاب تحمیل پوششی خاص با اعمال خشونت باشد چنین چیزی نه حکم خداست و نه نتیجه مثبت و مفید خواهد داشت.
وی تصریح کرد: در جامعه ما با توجه به فرهنگ اسلامی و فرهنگ ملی ما که برهنگی را همواره در طول تاریخ چه قبل از اسلام و چه پس از آن مذموم می‌دانسته‌اند و می‌دانند باید حداقلی از حجاب به صورت قانون رعایت شود، اما باید از تحمیل بیش از حد آن اجتناب ورزید؛ زیرا انسان موجودی است که زیر بار تحمیل نمی‌رود و معمولا در برابر تحمیل می‌ایستد ولو اینکه این ایستادن به ضرر خودش باشد. پس باید کوشید که رعایت حجاب بیش‌تر به خاطر اعتقاد درونی مردم و احترام آنان به فرهنگ عمومی و نظامات قانونی باشد، نه به خاطر ترس از آژان و پاسبان و گشت ارشاد. چنین حجابی واقعا ارزشمند و موثر در سالم‌سازی جامعه خواهد بود، اما حجاب ناشی از ترس چه بسا مبدل به ضد خود بشود و تبعات ویرانگری داشته باشد.
انتهای پیام
