قرارگاه امدادی در دانشگاه‌ها تأسیس شود/ گروههای جهادی در خوزستان سردرگم‌اند!
گروه فعالیت‌های جهادی ــ نیازهای فعلی و آتی خوزستان، وضعیت گروههای جهادی در این استان سیل‌زده و راهکارهای تسهیل مشارکت دانشجویان در کمک به سیل‌زدگان جان‌مایه گفت‌وگوی ایکنا با دو تن از فعالان جهادی است.
به گزارش ایکنا؛ در حالی که حدود ۲۰ روز از آغاز بحران در استان سیل‌زده خوزستان می‌گذرد، گروههای مختلف جهادی در خوزستان که عمدتاً جوانان آن‌ها را تشکیل می‌دهند، به زحمات شبانه‌روزی مشغول‌اند. درباره وضعیت فعلی خوزستان، نیازهای فعلی و آتی آن، وضعیت گروههای جهادی در این استان سیل‌زده و راهکارهای تسهیل مشارکت‌های دانشجویی با دو تن از فعالان گروههای جهادی خوزستان به گفت‌وگو نشستیم. محمدعلی دادگسترنیا، دانشجوی کارشناسی ارشد مهندسی عمران، از دانشگاه خواجه نصیر و کاظم اعتمادیان، دانشجوی کارشناسی ارشد مدیریت از دانشگاه امام صادق(ع)، که سال‌ها در گروه جهادی مجموعه آموزشی میزان در خوزستان فعالیت کرده‌اند، به سؤالات ایکنا پاسخ می‌گویند.
ایکنا: خوزستان در حال حاضر چه نیازهایی دارد؟ گروههای جهادی در این استان چه وضعیتی دارند و چه نقشی را می‌توانند ایفا کنند؟
دادگسترنیا: بزعم من، خوزستانِ فروردین ۹۸ همان خوزستانِ تابستان ۵۹ است با همان محرومیت‌ها و کمبود‌ها. پیش از اینکه بحران سیل در استان خوزستان ایجاد شود، در این خطه و به شکل خاص در شهر شوش فعالیت کرده بودیم، محرومیت‌ها و مشکلاتی را که وجود داشت، احصا کردیم و برای حل آن در حد وسع خودمان برنامه‌ریزی هم کرده بودیم، در فرصتی مقتضی می‌توانیم مفصلاً راجع به آن صحبت کنیم که خوزستان برای توسعه پایدار چه راه‌هایی را باید طی کند، اما اینجا مشخصاً درباره سیل می‌خواهم صحبت کنم، چراکه تا مدت‌ها هر فعالیت و هر کار جهادی در خوزستان باید معطوف به رفع خرابی‌های سیل باشد. به عبارت دیگر، مشکلات عمرانی، بهداشتی و آموزشی جدیدی پدید آمده است و باید کلی تلاش کنیم تا شرایط به شرایط قبل از سیل بازگردد. در روز‌های اخیر، برای امدارسانی سفری به شوش داشتیم و چند نکته درباره نیازهای فعلی مردم به ذهنم رسید.
نکته اول این است که ما در خوزستان، مشکل مدیریت کلان داریم، نمونه بارزش این که هنوز وضعیت آب‌های روان مشخص نیست و معلوم نیست بالاخره این حجم آب که در پهنه خوزستان از این سو به آن سو می‌رود بالاخره کجا قرار است تخلیه شود؟ مردم هر روستا با زحمت فراوان برای خودشان سیل‌بند‌هایی ساخته‌اند ، اما این اقدامات، موقتی است، اما نتیجه اش این است که آب از این روستا به آن روستا می‌رود و مشکل به طور اساسی حل نمی‌شود. نکته دوم این است که در مدیریت‌های جزئی‌تر هم در خوزستان با ضعف‌هایی جدی مواجه هستیم به گونه‌ای که در توزیع اقلام موازی‌کاری انجام می‌شود. به چشم خود شاهد بوده ایم که در بعضی روستا‌ها چندین مرتبه غذای گرم می‌رسد و هزاریا دوهزار پرس غذا را روزانه مجبورند دور بریزند، چون امکان نگهداری آن غذا وجود ندارد.
همچنین بسیاری از مردم سیل‌زده این احساس را دارند که رها شده‌اند و کسی به فکر آن‌ها نیست، باید با آن‌ها صحبت شود و از آن بالاتر با اتخاذ تصمیمات کلان و ایجاد مدیریت قوی، اعتماد لازم به آن‌ها داده شود. گروههای جهادی در حال زحمت و خدمت هستند، اما مشکل جای دیگریست ...
ایکنا: راجع به همین مشکل فاضلاب؛ آیا امکان این وجود دارد که گروه‌هایی جهادی متشکل از مهندسان عمران و آبفا به منطقه اعزام شوند و مشکل را حل کنند؟ آیا اساساً گروههای جهادی با رویکرد کار مهندسی به منطقه اعزام می‌شوند؟
دادگسترنیا: خیلی‌ها ممکن است این عزم را داشته باشند ولی وقتی آنجا می‌روید مسئولان مربوطه دست شما را باز نمی‌گذارند. چون خودشان سردرگم هستند و نسبت به حل معضلات برنامه مشخصی ندارند. حل مشکل خوزستان در حال حاضر، فراتر از توان گروههای جهادی و نیروهای انسانی است. نیاز به عزم و مدیریت ملی دارد. حتی خیلی از نیروهای انسانی آنجا سردر گم‌اند و شاید اصلاً وظیفه مشخص خود را پیدا نکرده‌اند ، سیل وارد خانه‌ها شده است و پنج یا شش گروه جهادی نمی‌‌توانند این حجم از آب را خارج یا به جای دیگری هدایت کنند. من حتی می‌خواهم ادعا کنم که خوزستان در حال حاضر از نظر حضور نیروی انسانی و جهادی به اشباع رسیده، مسئله‌ای که وجود دارد نیاز به مدیریت واحد و کلان ملی برای تعیین تکلیف آب‌های روان، مدیریت توزیع برای جلوگیری از موازی‌کاری و ضرورت استمرار ارسال اقلام کمکی به این استان است.
اقلامی مثل بیل، چکمه، پوشک بچه، شیرخشک، وسایل بهداشتی، نوار بهداشتی و وسایل سرگرم‌کردن بچه‌ها بسیار مورد نیاز است اما از آن غفلت می‌شود.اداره پست خوزستان باید برای چند روز مثلاً یک هفته، ارسال اقلام را رایگان کند کاری که مدیر باتدبیر اداره پست لرستان انجام داد و لرستان را از نظر اقلام تأمین کرد. در حال حاضر تنها باری که برای هلال احمر باشد رایگان است که کافی نیست، بسیاری از کمک‌ها از مجاری دیگر ارسال می‌شود. اگر می‌خواهید بدانید حضور فیزیکی گروههای جهادی چه زمانی می‌تواند مؤثرتر واقع شود، اوایل تابستان که هوا بسیار گرم می‌شود و مشکلات خودش را خیلی نشان می‌دهد، حضور فیزیکی گروههای جهادی خیلی بیشتر مورد نیاز است. تنها گروهی که الان حضور فیزیکی آن‌ها بسیار مفید و لازم است، پزشکان هستند.
ایکنا: پیشنهاد عملی شما برای بهره‌گیری بهتر از ظرفیت گروههای جهادی در خوزستان و بلکه همه مناطق سیل‌زده چیست؟
اعتمادیان: ضمن عرض سلام و خسته نباشید به همه زحمتکشان در خوزستان؛ خدا را شاکریم که بسیاری از جوانان، امروز دغدغه جهادی دارند یعنی در کنار فعالیت‌های فرهنگی، اقتصادی یا سیاسی که احتمالاً در زندگی خود انجام می‌دهند، دوست دارند فعالیتی را برای کمک به محرومان اختصاص دهند اما نکته مهم این است که وقتی این دغدغه بخواهد برای رفع محرومیت یا رفع بحران از منطقه‌ای سیل‌زده، جامه عمل بپوشد نیاز به سازماندهی‌ای دارد که بهترین نتیجه را به دست دهد. در حال حاضر، سازماندهی گروههای جهادی از توان خود گروههای جهادی خارج است.
باید سامانه‌ای ایجاد شود و دائماً نیازهای مناطق مختلف به گروههای مختلف جهادی را اعلام کند. یک نکته‌ای لازم است که حتماً تأکید کنم، نم‌برداشتن دیوارهای کاه‌گلی خانه‌ها و زمین‌های زراعی در خوزستان است که باعث می‌شود حتماً تا چند ماه دیگر فروبریزند و از الان دولت و حاکمیت باید به فکر معضل فروریزش آن‌ها در خوزستان باشد، سازماندهی و سامانه‌ای که عرض کردم، می‌تواند ظرفیت گروههای جهادی را برای انجام این کار، با پرهیز از اتلاف انرژی و بدون موازی‌کاری پیش بگیرد. دولت و حاکمیت باید هرچه سریعتر فضای بهره‌گیری از گروههای جهادی را مهیا کند، سیاستگذاری داشته باشد، با آن‌ها تعامل داشته باشد و خود گروههای جهادی هم باید سیاستگذاری را بپذیرند. همانطور که اشاره شد، در مرحله فعلی، جمع‌آوری و ارسال اقلام به مناطق سیل‌زده خوزستان، مهم‌تر از حضور فیزیکی است. حضور فیزیکی در ماه‌های آینده مورد نیاز است آن هم به این شرط که بسترهای لازم و سیاستگذاری انجام شود و الا حتماً موازی‌کاری پیش می‌آید.
فعالیت جهادی باید نگاه توسعه‌ای داشته و هدفش محرومیت‌زدایی باشد. یک گروه جهادی ماه به ماه خود را محاسبه کند و برنامه اش به گونه ای باشد که برای آن منطقه محروم، ایجاد پویایی و اشتغال کند نه مردم را منفعل کند و دائماً آن‌ها را نیازمند کمک بار بیاورد. گروههای جهادی در حال حاضر زحمت می‌کشند و از وقت و زندگی خود زده‌اند اما تا وقتی مدیریت بحران واحد نباشد، سیاستگذاری نباشد، سامانه‌ای برای عرضه و تقاضای کار جهادی نباشد، نه تنها موازی‌کاری بلکه شائبه شوآف هم پیش می‌آید. چرا که در هر کاری، نیروی غیرحرفه‌ای وجود دارد و همین نیروهای غیرحرفه‌ای در شرایط بی‌برنامگی به گرفتن عکس از خود، کارهای نمایشی و ... مشغول می‌شوند و از اساس کار جهادی را زیر سؤال می‌برند.
دادگسترنیا: همانطور که گفتند دولت و حاکمیت باید ظرفیت مناسب را به وجود بیاورند و علاوه بر آن، اعتمادسازی کنند. فعالیت‌های جهادی در حال حاضر در خوزستان، مُسَکِّن است. برای کاهش درد چه بسا لازم هست اما مشکل را به صورت ریشه ای حل نمی‌کنند. همین گروههای جهادی اگر منسجم بشوند و سیاستگذاری انجام بشود، می‌توانند با ظرفیت‌های آموزشی، مهندسی، بهداشتی و .. که دارند، خدمات بلندمدت و پایدار برای سیل‌زدگان خوزستان به انجام برسانند.
ایکنا: در حال حاضر بسیاری از دانشجویان دغدغه دارند که در منطقه حضور دارند یا اقلام کمکی خود را به منطقه خوزستان ارسال کنند. چه راهکاری می‌تواند باعث شود که دانشگاه‌ها و دانشجویان این احساس مسئولیت اجتماعی خود را به نحو احسن به انجام برسانند؟
دادگسترنیا: توصیه‌ام این است که گروههای جهادی و دانشجویی، حضور فیزیکی خود را به تابستان موکول کنند و از الان برای آن برنامه‌ریزی و آمادگی کسب کنند، از نهادهای حاکمیتی و متولی، مطالبه کنند تا سیاستگذاری و شفافیت لازم برای فعالیت بهینه آنان فراهم آید، در پیگیری این مطالبه هم آماده‌ایم با هر مسئولی که بتوانیم جلسه بگذاریم و برنامه خود را برای ایجاد فضای لازم ارائه دهیم. درباره ارسال اقلام هم در بعضی دانشگاه‌ها که کانون هلال احمر وجود دارد، اقلام کمکی توسط این کانون جمع‌اوری می‌شود اما لازم است همانطور که نهادرهبری به وزیر علوم پیشنهاد کرده است، در هر دانشگاه یک «قرارگاه امدادی» تأسیس شود. قرارگاهی که اگر تأسیس شود می‌تواند همه تشکل‌ها و کانون‌ها با سلایق مختلف را دور هم جمع کند و مسئولیت‌پذیری اجتماعی دانشجویان را با به بهترین شکل محقق کند. کمک‌رسانی نباید به سک تشکل و یک نگرش سیاسی و عقیدتی خاص منسوب بشود. مردم خوزستان از آزمون سخت زمان جنگ سربلند بیرون آمدند و کوچه به کوچه، خوزستان و بلکه ایران را حفظ کردند. الان هم همه مردم ایران وظیفه دارند کوچه به کوچه، مردم خوزستان را نجات دهند.
اعتمادیان: به جای اینکه در حال حاضر، وقت خود را صرف حضور فیزیکی در منطقه کنیم مطالبات کلان را از مسئولان مطرح کنیم و حضور را به تابستان موکول کنیم. جمع‌آوری اقلام را در مساجد، سوله‌های شهرداری، دانشگاه‌ها و ... با جدیت بیشتری پی بگیریم. به جای اینکه 10 نفر بدون برنامه مشخص و با دایره اختیار محدود به منطقه بروند، در شهر و دانشگاه خود به جمع‌آوری کمک بپردازند، انتقال این کمک‌ها به منطقه سیل‌زده با یک نفر هم قابل انجام و کافی است! یک گروه جهادی می‌تواند برای جمع‌آوری کمک در محله و شهر خود برنامه‌ریزی کند و توان خود را صرف جمع‌آوری اقلام ضروری کند.
ایکنا: برای سخن پایانی از رهیافت‌های دینی خود در زمینه خدمت به محرومان بگویید که شما دانشجویان را ترغیب می‌کند تا برای فعالیت‌های جهادی برنامه‌ای داشته باشید.
اعتمادیان: عدلی که در اصول دین ما مطرح شده، همین عدل زمینی است و لازم نیست آن را در آسمان جست‌وجو کنیم. نگاه مذهب ما، رشد انسان‌ها و ایجاد فرصت‌های برابر برای رشد است. وجدان، آدمِ باوجدان را ول نمی‌کند. نمی‌توان پذیرفت که عده‌ای از مردم در رنج و عذاب باشند و عده ای دیگر در غفلت و رفاه، به قدر وسعمان باید تلاش کنیم که با از خودگذشتگی به افرادی که کمک نیاز دارند، کمک کنیم. از خودگذشتگی و نیت خالص شرط اصلی در گروه جهادی است و این نیت باید تا پایان کار حفظ شود.
دادگسترنیا: تمام برداشت دینی من، عدالت است. دین اسلام و مذهب شیعه می‌گوید نمی‌توانی شب سرت را راحت بر زمین بگذاری در حالی که هم‌نوعت در رنج باشد. من فکر می‌کنم جهادی، کاری است که عدم فعالیتش نیاز به توضیح دارد! البته یک نکته‌ای را هم تأکید کنم که نباید فعالیت جهادی را با فعالیت‌های خیریه‌ای که فقط به دنبال این است که مشکل را در لحظه حل کند مقایسه کرد، کار جهادی باید نگاه توسعه‌محور و پایدار داشته باشد.
انتهای پیام
