فضیلت «گفتوگو» در سیره رضوی و مولفه‌های مناظره معیار
گروه معارف ــ رئیس دانشکده الهیات و معارف اسلامی دانشگاه فردوسی مشهد با تأکید بر اینکه یکی از ضروریات جامعه ما بازگشت به سیره رضوی است، گفت: باید سیره گفتوگو و تحمل آرای مختلف را در جامعه پیاده‌سازی کنیم، به امید اینکه مسئولان و صاحبان مذاهب در دهه کرامت عهد ببندند و متعهد شوند که به سیره رضوی اهتمام ویژه داشته باشند، به دیدگاه مقابل احترام بگذارند و بعد وارد گفتوگو و تعامل با هم شوند.
حجت‌الاسلام غلامرضا رئیسیان، رئیس دانشکده الهیات و معارف اسلامی دانشگاه فردوسی مشهد، در گفتوگو با ایکنا از خراسان رضوی، با بیان اینکه هیچ ابزاری تأثیرگذارتر از گفتوگو در تعاملات انسانی وجود ندارد، اظهار کرد: رفتار و اعمال انسانی زبانی برای بیان اهداف و مقصود افراد ندارد، لذا گاه دیده می‌شود که سوءتفاهم‌هایی نیز در این حوزه در میان افراد و جناح‌ها به وجود می‌آید.
وی با تأکید بر اینکه در پرتو گفتوگو، اهداف و مقاصد افراد مشخص می‌شود، ادامه داد: لذا گفتوگو و تعامل می‌تواند از بسیاری سوء‌تفاهم‌ها، سوء‌برداشت‌ها و ابهامات جلوگیری کند؛ بنابراین گفتوگو می‌تواند مهمترین عامل برای رفع ابهامات و اختلافات باشد.
گفتوگو و تعامل امر ضروری در تعاملات اجتماعی
حجت‌الاسلام رئیسیان با اشاره به اینکه گفتوگو و تعامل امر ضروری در تعاملات اجتماعی است، ابراز کرد: در شرایط امروزی گفتوگو و تعامل می‌تواند بسیار پاسخگو باشد و مطمئنا بهترین راه برای حل و برون رفت از مسائل و مشکلات جامعه خواهد بود.
رئیس دانشکده الهیات و معارف اسلامی دانشگاه فردوسی مشهد با بیان اینکه در گفتوگو چند اثر مهم وجود دارد، تصریح کرد: گفتوگو قابلیت شفاف‌سازی اختلافات و تعارضات در بین جناح‌ها و گروه‌های مختلف را دارد. همچنین در انتقال تجربیات و معلومات به فضای جامعه و توسعه و تکامل آن کمک فراوانی خواهد کرد.
برای ایجاد یک گفتوگوی خوب پیش داوری‌ها و موضع‌گیری‌ها را کنار بگذاریم
وی با اشاره به اینکه گام‌های مختلفی برای ایجاد یک گفتوگوی خوب وجود دارد، گفت: در گام اول افراد در تعامل با یکدیگر باید پیش‌داوری‌ها را کنار گذاشته و در ایجاد فضای همفکری و همدلی تلاش کنند، چراکه قصد آنان از این گفتوگو درک متقابل همدیگر است، لذا هنگامی که وارد بر گفتوگو می‌شوند به آثار مفید آن پی خواهند برد.
صداقت گام بعدی در یک گفتوگوی سازنده
حجت‌الاسلام رئیسیان ادامه داد: در گام بعدی در یک گفتوگوی مفید و مؤثر داشتن صداقت است. صداقت نقش بسیار مهمی در یک گفتوگوی سازنده ایفا می‌کند. در یک ارتباط مؤثر بدون اثبات درستکاری و امانتداری، اعتماد طرف مقابل را نمی‌توان جلب نمود. صداقت جزء جدایی‌ناپذیر شخصیت طرفین گفتوگو است. لذا برای ایجاد رابطه حسنه با دیگران و گفتوگوی سالم نیازمند آشنایی با اصولی هستیم که زمینه‌های رشد و سعادت ما را فراهم کند.
رئیس دانشکده الهیات و معارف اسلامی دانشگاه فردوسی مشهد با بیان اینکه در قرآن کریم نیز برای ایجاد یک گفتوگوی خوب نکات بسیاری بیان شده است، اظهار کرد: خداوند در قرآن کریم در سوره طه آیه 44 به حضرت موسی(ع) می فرماید «نرم باشید». «قُولا لَهُ قَوْلاً لَيِّناً لَعَلَّهُ يَتَذَكَّرُ أَوْ يَخْشى؛ با سخن نرم سخن بگوئيد، شايد متذكر شود يا از خدا بترسد». لذا در همین ابتدا خداوند طرز برخورد مؤثر با فرعون را بيان میفرمايد. براى اينكه حضرت موسی(ع) بتواند در فرعون نفوذ کرده و اثر بگذارد. اگر با سخن نرم و ملايم با او روبه‌رو شويد و در عين حال مطالب را با صراحت و قاطعيت بيان كنيد، يك احتمال اين است كه او دلائل منطقى شما را از دل بپذيرد و ايمان آورد؛ احتمال ديگر اينكه لااقل از ترس مجازات الهى در دنيا يا آخرت و بر باد رفتن قدرتش، سر تسليم فرود آورد و با شما مخالفت نكند.
وی با بیان اینکه در گفتوگو باید منصف باشیم، عنوان کرد: خداوند در سوره انعام آیه 152 میفرماید «وَ لا تَقْرَبُوا مالَ الْيَتيمِ إِلاَّ بِالَّتي هِيَ أَحْسَنُ حَتَّى يَبْلُغَ أَشُدَّهُ وَ أَوْفُوا الْكَيْلَ وَ الْميزانَ بِالْقِسْطِ لا نُكَلِّفُ نَفْساً إِلاَّ وُسْعَها وَ إِذا قُلْتُمْ فَاعْدِلُوا وَ لَوْ كانَ ذا قُرْبى وَ بِعَهْدِ اللَّهِ أَوْفُوا ذلِكُمْ وَصَّاكُمْ بِهِ لَعَلَّكُمْ تَذَكَّرُون؛ به مال يتيم جز به نحوى(هر چه نيكوتر) نزديك مشويد تا به حد رشد خود برسد و پيمانه و ترازو را به عدالت تمام بپيماييد هيچكس را جز به قدر توانش تكليف نمى كنيم و چون (به داورى يا شهادت) سخن گوييد دادگرى كنيد هر چند (در باره) خويشاوند(شما) باشد و به پيمان خدا وفا كنيد اين‌هاست كه (خدا)شما را به آن سفارش كرده است؛ باشد كه پند گيرید».
حجت‌الاسلام رئیسیان با تأکید بر اینکه در یک گفتوگوی خوب عوامل بسیاری از جمله عدالت، مستند صحبت کردن، پرهیز از جدال و خصومت و... مؤثر است، ادامه داد: انبیا الهی و ائمه معصومین(ع) پیشگامان عرصه گفتوگو و تعامل در مقام عمل بوده‌اند. آنان حتی در مورد مذاهب و ادیان دیگر و حتی ملحدانی که خداوند را قبول نداشتند، احساس مسؤلیت داشته و با آنان نیز به گفتوگو و تعامل می‌پرداختند.
رئیس دانشکده الهیات و معارف اسلامی دانشگاه فردوسی مشهد با تأکید بر اینکه گفتوگو یکی از ضروریات و مسلمات دین و آیین اسلام و از متخذات قرآن کریم است، اضافه کرد: امروزه برای جامعه‌ای که ادعای تشییع و افتخار میزبانی امام هشتم(ع) را دارد، باید تأسف خورد که با سیره رضوی فاصله بسیاری دارد.
وی با اشاره به اینکه جامعه امروزی ما خیلی شبیه آن جامعه مد نظر اهل بیت(ع) نیست، گفت: امام رضا(ع) با شرایط زمان خود و با توجه به اختناقی که در آن زمان برای شیعیان وجود داشت، باز هم حاضر به گفتوگو و تعامل با دیگر ادیان و مذاهب در دربار خلیفه عباسی شد.
در زمینه گفتوگو در جامعه بسیار ضعیف عمل کردیم
حجت‌الاسلام رئیسیان تصریح کرد: جامعه امروزی ما در این زمینه بسیار ضعیف عمل کرده است. امروزه ما با کسانی که شیعه، انقلابی، ایرانی هستند، حاضر به گفتوگو و تعامل نیستیم، پس چطور می‌توانیم متوقع باشیم که سیره رضوی را در جامعه خود پیاده‌سازی کرده‌ایم.
فاصله تا سیره رضوی بسیار زیاد است
رئیس دانشکده الهیات و معارف اسلامی دانشگاه فردوسی مشهد بیان کرد: باید با منتقدان وارد گفتوگو شده، حرف آنان را بشنویم و منصفانه عمل کنیم، ولی فاصله ما تا سیره رضوی همچنان زیاد است. اگر مسئولان و مدیران جریان‌های مختلف به سیره ائمه(ع) عمل می‌کردند، وضعیت حاضر جامعه بسیار متفاوت با چیزی بود که الان شاهد آن هستیم.
تأکید قرآن و اهل بیت(ع) بر تعامل
وی با اشاره به اینکه در هیچ جای قرآن کریم و سیره ائمه(ع) شاهد برخورد تند آنان با مخالفان نیستیم، افزود: تمام تأکیدات قرآن و اهل بیت(ع) بر حفظ صلح و سازش و گفتوگو بوده است، ولی متأسفانه با وجود تمام مشترکاتی که وجود دارد، حاضر به گفتوگو و تعامل با دیگران نیستیم.
حجت‌الاسلام رئیسیان با تأکید بر اینکه یکی از ضروریات جامعه ما بازگشت به سیره رضوی است، گفت: باید سیره گفتوگو و تحمل آرای مختلف را در جامعه پیاده‌سازی کنیم، به امید اینکه مسدولان و صاحبان مذاهب در دهه کرامت عهد ببندند و متعهد شوند که به سیره رضوی اهتمام ویژه داشته باشند، به آرا و نظرات دیدگاه مقابل احترام بگذارند و بعد وارد گفتوگو و تعامل با هم شوند.
انتهای پیام
