گفتمان امام(ره) دین را در عرصه جامعه لازم‌الاجرا می‌داند

به گزارش خبرگزاری بین‌المللی قرآن (ایکنا)، همایش گفتمان اسلام سیاسی امام خمینی(ره) و جهان معاصر صبح امروز ۱۲ خردادماه، به همت مرکز امام،‌انقلاب و ولایت فقیه با گزارش سید‌رضا صالحی‌امیری، پیام آیت‌اللّه جوادی‌آملی و سخنرانی حجت‌الاسلام و المسلمین سیدحسن خمینی در محل سالن همایش‌های بین‌المللی کتابخانه ملی ایران آغاز به کار کرد.

دال محوری گفتمان امام، توحید است

در آغاز همایش، صالحی‌امیری دبیر همایش به ارائه گزارش پرداخت. وی پس از عرض خیر مقدم به حاضران در همایش، گفت: شخصیت حضرت امام از چنان ابعادی برخوردار است که تبیین آن می‌تواند راه رهایی ملت‌های مختلف باشد. اندیشه امام از آغاز مبارزه تا پیروزی انقلاب اسلامی همه ارزش‌های انسانی را احیا کرده است.

وی ادامه داد: منظومه انقلاب بر محور نیمه خرداد چرخیده است. در فاصله میان خرداد ۴۲ تا ۶۷ می‌توان اندیشه امام را بررسی کرد. وضعیت جامعه استبدادزده رضا شاهی، مبارزان را به تشکل‌های خشونت‌آمیز سوق می‌داد، در چنین فضایی انقلاب اسلامی با اندیشه جدید رخ نمود و دال مرکزی اندیشه امام بر محور توحید بود.

صالحی ‌امیری افزود: اندیشه امام در میان همه آزادیخواهان جریان دارد. خصوصیات دیگر اندیشه امام این است که رای امام عامل مشروعیت بخشی نظام سیاسی است. در بینش امام خطر ارتجاع ویرانگرترین خطر است و خطر تحجر جدی است.

وی ادامه داد: برخورداری از اصلاح و اخلاق و امتیاز گفتمان امام بر دیگر اندیشه‌های سیاسی اسلامی است. امام با تاکید بر عقلانیت و اعتدال هیچ نسبتی با گفتمان‌های خشونت‌آمیز ندارد. امروز رهبر معظم انقلاب ادامه‌دهنده راه امام و پرچمدار مبارزه با ترور و خشونت می‌باشد.

وی در ادامه با ارائه آماری از فعالیت‌های انجام شده در راستای برگزاری همایش، تشریح کرد: در مجموع ۳۸۴ چکیده به دبیرخانه واصل شد که از این میان ۳۶۵ چکیده تایید و در نهایت ۲۱۶ مقاله ارائه گردید که ۱۱ مقاله به صورت علمی و پژوهشی برگزیده شده و ۳۹ مقاله در مجلدی جداگانه منتشر خواهد شد. پس از افتتاح همایش توسط حجت الاسلام حسن خمینی همایش در سه پنل مبانی اندیشه امام، جهان معاصر و مباحث حول اسلام سیاسی برگزار خواهد شد.

عالمان که بر محور علم، عقل و عدل حرکت کرده راضی به فقر و ستم نیستند، چنین عالمانی باقی می‌مانند. کسانی که از بقا سهم دارند اسلام را به خوبی شناخته‌اند. کسی که نشسته است کل دین را نمی‌بیند. سر نامگذاری امام زمان(ع) به قیام این است که قائم به دین است. امام زمان عجل الله تعالی فرجه الشریف کار را در اختیار عالمان و جامعه‌ای می‌داندکه قائل به دین و ایمان باشند. عالم مومن و عاقل به مقصد می‌رسد، اما نمی‌تواند دیگران را به مقصد برساند، تنها کسی که قائم به عقل، ایمان و علم باشند مردم را با خود همراه می‌کند. امام گذشته از علم، ایمان و عقل قائم به این امور بودند.

نماز ستون دین است. امام علی هم مردم را ستون اعلام کرده است، از این رو هم دین و هم دینداران باید ستون دین باشند و معماری ابراهیمی و خلیلی مانند امام می‌خواهد که این کار را بکند و این دو ستون را زیر دین نصب کند.»

در ادامه این پیام آیت الله جوادی آملی وی با بیان اینکه رابطه نسبت دیانت و سیاست پنج دسته است، گفت: «دسته اول کسانی که تنها سیاست را اصل می‌دانند، برخی تنها دین را اصل دانسته و خارجی می‌شوند، کسانی که دین نشسته دارند و دین و سیاست را جدا از هم می‌دانند، برخی هم‌دین و سیاست را هماهنگ می‌دانند اما اصل را سیاست دانسته و از دین به نفع سیاست استفاده می‌کنند، و نهایت کسانی که دیانت و سیاست را ضرورری دانسته و رهبری را به دیانت می‌دهند و همانند مدرس و امام می‌اندیشند. سیاست بدون دیانت ولو به نام دیانت به هلاکت منجر می‌شود. امام، الهی می‌اندیشیدند و عمل می‌کردند و امیدواریم راه امام همچنان محفوظ مانده و یادگاران ایشان بتوانند تا ظهور حضرتش چراغ این راه را روشن نگاه دارد.

اعتقاد امام خمینی(ره) به رای مردم عامل تمایز با اندیشه‌های خشونت‌آمیز است

در ادامه حجت‌الاسلام و المسلمین سید حسن خمینی به سخنرانی پرداخت، وی پس از خوش‌آمدگویی به حاضران و اینکه سخنان آیت‌اللّه جوادی وزانت مجلس را بالا برد، گفت: اسلام سیاسی به این معنا نیست که ما چند نوع اسلام داریم؛ این عبارت می‌تواند جهت سیاسی اسلام باشد و یا تنبه به کسانی که اسلام را از سیاست جدا می‌دانند. عنوان اسلام سیاسی بیشتر به این معناست که ما در جهان معاصر کدام برداشت سیاسی را از اسلام می‌گیریم و امام چه نظری در این زمینه داشته است؟

وی ادامه داد: ما در تلخ‌ترین ودردآورترین دوره‌ جهان اسلامی هستیم. البته ما در تاریخ اسلام دوره‌های سقوط و اوج داریم. مغول کمر اسلام را شکست و تمام شهرهای تمدن‌خیز جهان اسلام را درنوردیده و نابود کرد، اما باز مانند امروز مسلمانان را به جان هم نیانداخته بود. امروز بحرین، یمن، لیبی، لبنان شاهد منازعات است و ما حتما محتاج نوعی از گفتمان سیاسی برخاسته از دین هستیم که در آن جنگ و جدال نیست. بسیاری از تحولات اسلامی علیه اسرائیل بوده اما امروز دیگر خبری از اسرائیل وجود ندارد و اخبار تنها مربوط به نزاع میان مسلمانان است.

حجت الاسلام حسن خمینی با بیان اینکه نیازمند گفتمانی وحدت بخش هستیم، گفت: گفتمان امام به نظر ما امکان این را دارد که به عنوان گفتمان ناجی پذیرفته شود. اولین عنصر گفتمان امام بازگشت به معنویت دینی است و دین را در عرصه جامعه لازم‌الاجرا می‌داند و معتقد به پیوند آسمان و زمین است.

وی با طرح این پرسش که کدام عوامل اندیشه امام را از اندیشه‌های خشونت‌آمیز اسلامی ممتاز می‌کند، گفت: اولین عنصر، رای اکثریت است. رای مردم نه معیار حقیقت که ملاک اطاعت است. با این وجود دیگر کسی که اسلحه دارد احساس مسئولیت شرعی نخواهد کرد.

یادگار امام راحل ادامه داد: ما خشونت‌های داعش را قبلا در فیلم‌های هالیوودی می‌دیدم و حالا عادت کرده‌ایم. اینکه ما نپذیریم مردمسالاری دینی باشد به همین نتایج می‌رسد. دومین عامل ممتاز اندیشه امام، نفی تحجر است. تردید نداریم آنچه معصومین علیهم السلام گفته‌اند حجت الهی است، اما تردیدی نداریم خداوند نعمت عقل را به انسان داده است. نفی تحجر یکی از پایه‌های اصلی تفکر امام است که کمتر به آن پرداخته می‌شود.

وی با بیان اینکه هیچ‌کدام از رهبران انقلاب متحجر نبودند، گفت: سنت‌گرایان مبارزه را حرام می‌دانستند و بعضا امروز ملاک حق و باطل شده‌اند و دیگران را محاکمه می‌کنند. سومین عامل تمایز تفکر امام نفی خشونت بود. امام تنها حرکت مردمی را به رسمیت می‌شناسد. امام به ترور کور تن ندادند و یک بمب‌گذاری در دنیا توسط انقلاب ایران صورت نگرفته و صدور انقلاب از طریق کلام و تفکر بوده است.

سیدحسن خمینی گفت: ما برای جامعه اسلامی محتاج گفتمانی فراتر از گفتمان شیعی هستیم و برای گفتمان جهانی هم باید گفتمانی انسانی ارائه دهیم. هدف این گفتمان‌ها باید تعالی باشد. هر گفتمانی که منجر به سقوط اخلاقی باشد، دینی نیست. باید نتیجه گفتمانی که ارائه می‌شود زندگی اخلاقی و مسالمت‌آمیز باشد.