معرفی «ولایت فقیه در اندیشه و عمل آخوند خراسانی» به مناسبت سالروز درگذشت این عالم

به گزارش خبرگزاری بین‌المللی قرآن(ایکنا)، به نقل از روابط عمومی انتشارات بوستان کتاب، «ولایت فقیه در اندیشه و عمل آخوند خراسانی» تالیف حجت‌الاسلام محمد صادق مزینانی از آثار انتشارات بوستان کتاب است که با موضوع فقه سیاسی نگاشته شده و گروه مخاطبان آن تخصصی است و طلاب، دانشجویان، پژوهشگران و اساتید حوزه و دانشگاه می‌توانند بهره‌های فراوانی از این اثر کسب کنند.‌

این اثر پژوهشی برای نخستین بار، تابستان 93 و در 504 صفحه در قطع وزیری، توسط موسسه بوستان کتاب منتشر شد.
اندیشه‌های سیاسی آخوند خراسانی به ویژه دیدگاه وی در بحث ولایت فقیه، ناشناخته و یا کم شناخته شده است. در حوزه‌های علمیه از وی در مباحث فقهی اصولی یاد می‌شود‌، ولی از اندیشه‌های سیاسی وی کمتر سخن به میان می‌آید. با آن‌که اندیشه‌های سیاسی آخوند خراسانی در آن مقطع و حتی در این زمان دارای اهمیت ویژه‌ای است‌ به عقیده نویسنده، شناخت اندیشه سیاسی وی و دیگر متفکران اسلامی امروز ضروری‌ترین حرکت برای مکتب و نظامی است که می‌خواهد از مرزهای فرهنگی خود پاسداری‌ کند.
افزون بر این، اندیشه‌ها و سیره عملی آخوند خراسانی از گزاره‌های بحث برانگیز میان نویسندگان به ‌ویژه پس از انقلاب اسلامی و تشکیل نظام جمهوری اسلامی ایران است؛ چرا‌که شماری از نویسندگان به ‌ویژه در سال‌های اخیر تلاش کرده‌اند که دیدگاه آخوند خراسانی و استاد وی، شیخ انصاری را در برابر دیدگاه امام خمینی (ره) قرار داده، وی را منکر ولایت فقیه قلمداد کنند.
در برابر این گروه، بسیاری از نویسندگان و متفکران با استناد به آثار علمی و سیره عملی آخوند خراسانی وی را از معتقدان به ولایت مطلقه فقیه می‌دانند. سوگمندانه باید گفت هنوز تحقیقی جدی و گسترده و همه سویه در حوزه اندیشه سیاسی و سیره عملی آن بزرگوار صورت نگرفته‌ است.
محوری‌ترین اندیشه سیاسی شیعه در روزگار غیبت، «ولایت فقیه» است. آثار علمی و سیره عملی وی چه پیش از نهضت مشروطه و چه پس از آن، بیانگر آن هستند که وی نه تنها به ولایت فقیه معتقد بوده که آن را نیز اعمال کرده است. احکام ولایی صادره از وی در ابعاد گوناگون سیاسی، اجتماعی، فرهنگی و... فراوان است که در متن این کتاب به برخی از آن‌ها اشاره شده.‌
در سال‌های اخیر، برخی از نویسندگان به استفاده ابزاری از متفکران و اندیشمندان اسلامی روی آورده و گاه به تحریف و تأویل اندیشه‏های ایشان به نفع جریانات سیاسی دست زده‌اند. حتی در این مسیر به حریم پیشوایان معصوم نیز وارد شده‌، گفتار و کردار آنان را به سود مطامع سیاسی گزینش و حتی تحریف می‌کنند. این شیوه، افزون بر آن‌‏که ستمی در حق ذخائر فکری و فرهنگی است، جامعه را از شناخت درست آنان به منظور راهیابی به آینده‏ای روشن باز می‏دارد که ستمی بزرگ‌تر از ستم اول است.
با توجه به مطالب یاد شده بود که برخی از بزرگان حوزه پیش از برگزاری کنگره بین‌المللی بزرگداشت صدمین سال رحلت آخوند خراسانی در سال 1390 از دست‌اندرکاران آن کنگره خواسته بودند که در پاسخ به شبهه‌هایی که نسبت به اندیشه‌ها و مواضع آخوند پخش شده، کاری در‌خور و جدی صورت‌ دهند.‌
این کتاب، می‌تواند پاسخی باشد به خواسته بزرگان حوزه و همچنین به تحریف‌ها و شبهه‌هایی که به وسیله مخالفان حکومت دینی در داخل و خارج کشور طرح شده است. همچنین جوابی باشد به بسیاری از تأویل‌ها و مطالب نادرستی که به آخوند خراسانی نسبت داده می‌شود.‌
این کتاب از چند بخش تشکیل شده است؛ بخش اول به اختصار به زندگی علمی سیاسی و اوضاع سیاسی اجتماعی روزگار آخوند و نیز حضور فعال وی در میدان سیاست پرداخته است. ارتباط اوضاع روزگار هر اندیشور با اندیشه وی غیرقابل انکار است و بدون درک حوادث و وقایع مهم هر زمانی، نمی‌توان تحلیل درستی از اندیشه‌های آن عصر ارائه داد.‌
دربخش دوم مهم‌ترین و محوری‌ترین دیدگاه فقهی وی در سیاست بررسی می‌شود و آن دیدگاه ولایت مطلقه فقیه و راه‌ها و روش‌های آخوند خراسانی برای اثبات آن است. با این بررسی رابطه ولایت فقیه با مشروطیت، قانونگذاری، آزادی و برابری که مهم‌ترین مسائل سیاسی در آن روزگار بودند روشن می‌شود. در ضمن به برخی از پرسش‌ها نیز پاسخ داده شده است.
بخش سوم به سیره عملی آخوند اشاره کرده و برخی از احکام ولایی و حکومتی وی را در ابعاد گوناگون سیاسی، اقتصادی و فرهنگی آورده و باور قاطع و عمیق ایشان را به ولایت مطلقه فقیه نشان داده است.‌
بخش چهارم با عنوان الگوی حکومتی آخوند خراسانی، ضمن اشاره به الگوی حکومتی مطلوب و الگوی قدر مقدور از دیدگاه وی، پاره‌ای از شبهه‌ها و الگوهایی که به وی نسبت داده شده را مورد ارزیابی قرار داده است.‌
بخش پنجم با نگاهی به پاره‌ای از اصول و قواعد فقه سیاسی با توجه به نامه‌ها و اطلاعیه‌های آخوند خراسانی، بنیان‌های فقهی و سیاسی وی را تبیین کرده است.‌
بخش ششم با عنوان تعامل آخوند خراسانی با دیگر فقهای شیعی به سه محور یاران و همگامان آخوند خراسانی در نهضت مشروطه، آخوند خراسانی و دیگر فقهای شیعی و رویکردهای گزینشی به اندیشه‌ها و مواضع آخوند خراسانی نگاه دارد.
بخش ششم مفصل‌ترین بخش این پژوهش است؛ چرا که پاسخ به بسیاری از پرسش‌ها و شبهه‌ها درباره اندیشه و مواضع آخوند خراسانی، به گونه‌ای مستقیم و غیرمستقیم اقتضای چنین تفصیلی را داشته است.
این کتاب با مبلغ 25 هزار تومان و شمارگان 800 جلد، چاپ و منتشر شده و علاقه‌مندان به مطالعه این کتاب می‌توانند اثر مزبور را از کتاب‌فروشی‌های بوستان کتاب در قم، مشهد، تهران و اصفهان تهیه کنند.
‌ یکشنبه، 12 مهرماه، مصادف با 20 ذی‌الحجه، سالروز درگذشت آخوند خراسانی است که در سال 1329 قمری به دیدار حق شتافت.